SALIK BLMLER FAKLTES EBELK EBE 202 Doum Bilgisi
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK EBE 202, Doğum Bilgisi II Öğr. Gör. Yasemin SÖKMEN
RİSKLİ GEBELİK FİZYOLOJİ VE PATOLOJİSİ EBE 202, Doğum Bilgisi II Hafta-2
İÇERİK 1. Yüksek riskli gebeliğin tanımlanması 2. Yüksek riskli gebeliğin değerlendirilmesi
Maternal Sağlık Durumu Gebelik öncesi dönemde annede var olan çeşitli sağlık sorunları gebeliği komplike hale getirebilir. Gebeliği riske sokan başlıca tıbbi sorunlar; q. Diyabet, q. Kardiyovasküler hastalıklar, q. Kronik hipertansiyon, q. Troid hastalıkları, q. Böbrek hastalığı, q. Anemi, q. Nörolojik hastalıklar, solunum hastalıkları,
Mevcut Obstetrik Sorunlar Gebelikte meydana gelen komplikasyonlar olumsuz yönde etkilemektedir. Başlıca obstetrik sorunlar; q. Prenatal kanama, q. Hiperglisemi, preeklampsi-eklampsi, qÇoğul gebelik, q. Postmatüre, q. EMR q. IUGG q. Enfeksiyon
3. LABORATUAR ANALİZLERİ • • Tam kan sayımı Kan grubu ve Rh faktörü İdrar analizi ve kültürü Alfa-fetoprotein, Beta Hcg, E 3 TORCH paneli Hepatit B virüsü taraması Glukoz Tolerans Testi Pap-smear testi
İkili tarama testi q. PAPP-A ve free Beta h. CG düzeylerinin anne kanında bakılarak normal ortalamadan sapmalarının değerlendirilmesi ve bu sayede özellikle Down sendromu riskinin belirlenmesi için 1. trimesterde kullanılan önemli bir biyokimyasal testttir. q 11– 14. gebelik haftaları arasında bakılmakta ve beraberinde ultrasonografi ile nazal kemik ve nuchal translusensi ile birlikte sensitivitesi yüksek bir test olarak kullanılmaktadır.
Üçlü tarama testi q. Gebeliğin 16 -20. haftaları arasında serum Alfa Feto Protein (AFP), serum östriol ve beta h. CG’nin bakılmasıyla ortaya konulan bir testtir. q. Kromozom anomalilerinde, trizomi 13, 18 ve 21 için tanıda oldukça değerlidir. q. Bunun haricinde serum AFP düzeyi, fetal nöral tüp defektlerinin taramasında kullanılmaktadır.
Amniosentez q. Gebeliğin 16 -18. haftalarında, özellikle ileri yaş gebeliklerde kromozom anomalilerinin, metabolik hastalıkların erken tanısı amacıyla, son trimestirde de genellikle fetal akciğer maturasyonunun tespiti amacıyla yapılır. q. Ayrıca bazı durumlarda Rh uygunsuzluğu olan gebelerde de yapılmaktadır.
Kordosentez (Fetal Kan Örneklemesi) Özellikle gebeliğin 20. haftasından sonra kullanılan bir yöntemdir. Kordosentezin başlıca endikasyonları; kalıtımsal kan veya metabolizma hastalıkları, fetal infeksiyonlarda prenatal tanı, malformasyonlu fetuslarda karyotip tayini ve gestasyonel yaşa göre küçük olan fetuslarda asit-baz durumunun saptanması, immunize Rh uygunsuzluğu olan gebelerde ve trombositopenik gebelerde fetusun değerlendirilmesidir.
Ultrasonografi (USG) q q Risk grubu olan gebelerde ilk trimestirin sonundan itibaren düzenli olarak ayda bir kez ultrason yapılmalıdır. Böylece fetusun biparietal çapı, femur uzunluğu, karın ve baş çevresi gibi ölçümleri yapılarak gelişimi hakkında fikir sahibi olunur. Ayrıca konjenital anomaliler ile plasenta lokalizasyon anomalilerin de ultrasonografi ile erken dönemde tanılanması mümkündür. Yanı sıra günümüzde riskli olmayan gebelerde de her trimestirde bir kez olmak üzere USG kullanılması önerilmektedir.
Fetal Kardiyotograf q. Fetal kardiyotografi, özellikle 32. gebelik haftasından sonra uteroplasental ünitenin durumunu göstermesi açısından çok önemlidir. q. Bu tetkik ile anneden plasenta yoluyla yeterli oranda oksijenlenmiş kan ve besin maddelerinin fetuse ulaşıp ulaşmadığı takip edilir. q. Ayrıca bu değerlendirme ile fetusun travay esnasında distres durumu da değerlendirilmektedir. q. Aynı amaçla Non stres test (NST), Kontraksiyon stres test (CST) ve oksitosin challenge test de (OCT) uygulanabilir.
Biofizik Profil q. Fetal biofizik profil NST, solunum hareketleri, ekstremite hareketleri, amniyon sıvısı hacmi ve fetal tonusu içeren 5 paremetrenin skorlaması ile elde edilen bir tanı yöntemidir. q. NST dışında hepsi ultrasonografik gözlem altında yapılır. qÖzellikle son trimestirde yapılan bu test ile gebeliğin devamı veya sonlandırılması, bir başka deyişle fetal prognoz hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.
Kaynaklar 1. Taşkın L. (2005). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 10. Basım, Sistem Ofset Matbaacılık, Ankara, 2011; 652 - 54. 2. Aydemir H, Uyar Hazar H. Düşük Riskli, riskli, yüksek riskli gebelik ve ebenin rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014, 3(2). 3. KURU A. Yüksek Lisans Tezi; “Gebelerin Risk Durumunun Belirlenmesinde Kullanılan “Knox Skorlama Sisteminin Geçerliliğinin Değerlendirilmesi” Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Yrd. Doç. Dr. Neriman Soğukpınar. İzmir - 2007. 4. Qeenan JT, Hobbins JC. Yüksek Riskli Gebeliklerde Tanı ve Tedavi Protokolleri. Güner H (ed. )3. Baskı. ISBN: 975 -7175 -06 -04 Ankara - 1998. ss: 3 -8. 11. 5. Queenan JT, Spong CY, Lockwood CJ. Overview Of High-Risk Pregnancy, Queenan JT (ed. ), Spong CY (ed. ), Lockwood CJ (ed. ). Management of High-Risk Pregnancy. 5. Edition. ISBN-13: 978 -1 -4051 -2782 -0 UK - 2007: ss: 16 -17.
- Slides: 14