Rudzki Orodek Wolontariatu Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 PRZEWODNIK DLA WOLONTARIUSZA – vademecum dla wolontariuszy i organizacji współpracujących z R. O. W. , dostępny na stronie: www. przystanek. npx. pl Opracował: Piotr Golicz Ruda Śląska, kwiecień 2011

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 Organizacje wspierające pracę wolontariuszy w Polsce. Np. Centrum Wolontariatu w Warszawie: www. wolontariat. org. pl Wolontariat (łac. voluntarius - dobrowolny) to dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Źródło: Wikipedia Czy ja też mogę pomóc ? Oczywiście !!! Decyzja Rady UE (2010/37/WE) ustanawiająca rok 2011 Europejskim Rokiem Wolontariatu

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 Nasi przodkowie (geny). Decydują głównie o cechach gatunku, np. temperament (flegmatyk, choleryk). 1. Nasza osobowość 2. ukształtowana przez 3 rodzaje czynników 3. Dom i najbliższa rodzina. Kształtują więzi i uczucia, jak np. miłość. Środowisko i grupa społeczna w jakiej uczestniczymy. Szkoła, praca, dzielnica, itp. Kształtują nasze postawy społeczne. Ten element osobowości może ulegać zmianie, nawet u osób w pełni dojrzałych.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 Nasze osobiste potrzeby są różne lecz zazwyczaj układają się jak piętra piramidy. Abraham Maslow 1908 -1970 (USA), psycholog, twórca teorii hierarchii potrzeb. Piętro najwyższe zajmują potrzeby szacunku i uznania, a także samorealizacji. Te potrzeby powstają najpóźniej, a największy wpływ na ich kształt ma nasze otoczenie (środowisko, grupa społeczna, znajomi). Środkowe – ukształtowane w domu przez rodzinę, takie jak: potrzeba miłości i przynależności. Dolne (podstawa) – to te, które odziedziczyliśmy po przodkach, dla zachowania życia: potrzeby fizjologiczne, a ponad nimi potrzeby bezpieczeństwa. Najistotniejszy wniosek ! Nie można przejść na wyższe piętro piramidy, dopóki nie zaspokoi się potrzeb z niższych pięter.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 Bezpłatna i dobrowolna praca wykonywana przez wolontariuszy – zaspokaja wyżej położone potrzeby piramidy Maslowa: przynależność do grupy, szacunek i uznanie środowiska i wreszcie samorealizację. Nie należy stawiać znaku równości między wolontariuszem i altruistą. Wolontariusz w zamian za bezpłatną pracę uzyskuje bowiem konkretne korzyści. Pojęcie „społecznik” też nie jest właściwe, gdyż sugeruje przygotowanie fachowe dla niesienia pomocy innym, podczas gdy nie zawsze wymaga się tego od wolontariusza. Poza tym „praca społeczna” starszym osobom kojarzy się negatywnie z okresem PRL-u. Dobrym „materiałem” na woluntariuszy są zarówno osoby młode (podstawa piramidy zaspokojona przez rodziców) jak i starsi, którzy skutkiem zarobkowej pracy (lub emerytury) i po wychowaniu dzieci mogą wstępować na jej wyższe piętra. Jeden z bardziej znanych przykładów światowego wolontariatu: WIKIPEDIA.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 Historycznie należy przyjąć, że działania wolontarystyczne były podejmowane od początku dziejów ludzkości. Organizacje będące prekursorami dzisiejszych stowarzyszeń i fundacji wolont. powstały bezpośrednio po I wojnie światowej. Ich celem była pomoc przy odbudowie zniszczeń wojennych. Łączono je z programami pracy dla młodzieży (work camp) wobec obowiązującego zakazu obowiązkowej służby wojskowej po I WŚ. Z czasem (wielki kryzys, ruchy faszystowskie) idea pracy społecznej została wypaczona na rzecz służby krajom i reżimom. Odrodzenie po 1945 r. opóźniła zimna wojna i wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej. W tzw. KDL-ach przymusowe prace społeczne zraziły wiele osób do idei wolontariatu. W Polsce słowo „wolontariusz” nabrało właściwego znaczenia na początku lat 90 -tych XX w. po przemianach społecznych. Możliwość swobodnego poruszania się po świecie spowodowała znaczny rozwój wolontariatu międzynarodowego. Status wolontariusza i organizacji zatrudniającej go (korzystającego) reguluje na terytorium RP Ustawa z dn. 24. 04. 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Są wydane także rozporządzenia dotyczące szczegółów zatrudniania wolontariuszy (np. w placówkach oświatowych).

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 TV rodzina media, kościół, internet Nasz wewnętrzny świat – obraz świata (otoczenia), który na nas oddziaływuje. Kształtują go. znajomi i przyjaciele własne doświadczenia W zależności od wielkości strefy wpływów (np. ilości znajomych) kształtowane jest nasze pojęcie o możliwościach podejmowania działań, w tym m. in. pracy jako wolontariusza. Jeśli spotka się to z naszymi potrzebami z wierzchołka piramidy – to … działajmy.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 FORMY I RODZAJE WOLONTARIATU w. w szkole Praca wolontariusza może mieć różne formy w zależności od jej beneficjentów, możliwości i chęci niesienia pomocy przez wolontariusza. Pozostałymi dwoma wymiarami są: czas poświęcany przez wolontariusza i zasięg podjętych działań. w. w szpitalu w. w ośr. pomocy społ. forma w. studencki w. pracowniczy w. w zakł. karnych w. zagraniczny w. + 50 zasięg w. lokalny w. krajowy w. międzynar. czas Organizacja kierująca wolontariusza do pracy winna szczegółowo określić formę i rodzaj wykonywanej przez niego pracy. w. długoterminowy w. krótkoterminowy w. jednorazowy

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 PRZYKŁADY DZIAŁAŃ W RÓŻNYCH FORMACH WOL. W szkole – szkolne kluby woluntariusza – nauczyciele wraz z uczniami podejmują wspólne działania na rzecz lokalnej społeczności. W szpitalu – wolontariusze odwiedzają małych pacjentów, czytają im bajki. Studencki – studenci pomagają młodzieży np. przez korepetycje. W więzieniach – opiekunowie pomagają starszym osadzonym. Przygotowują wychodzących na wolność do lepszej adaptacji w życiu codziennym. Pracowniczy (korporacyjny) – angażowanie pracowników dużych korporacji w konkretne zadania specjalistyczne na rzecz organizacji pozarządowych. Zagraniczny – kierowanie grup wolontariuszy do krajów 3 -go świata dla pomocy biedniejszym społecznościom. Workcampy. Misyjny – podobnie jak wyż. , organizowany przez ośrodki kościelne. „+50” – angażowanie seniorów posiadających dużą wiedzę i doświadczenia dla pomocy innym potrzebującym.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 CZAS TRWANIA I ZASIĘG DZIAŁAŃ WOLONT. Projekty realizowane przez organizacje wolontariackie mogą mieć charakter: - jednorazowy (eventy); - okresowy (np. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy); krótkoterminowy (wakacje); średnio i długoterminowy. - - Ustawa rozróżnia 2 terminy zatrudnienia wolontariusza – do 30 dni i powyżej 30 dni. W tym drugim przypadku umowa musi być pisemna. Zasięg działań może być ograniczony do najbliższego otoczenia (osiedle, dzielnica, gmina) lub mieć charakter regionalny (np. Śląsk, Wybrzeże, itp. ). Większych rozmiarów przedsięwzięcia mogą objąć: cały kraj, Europę, wybrany region świata lub mieć charakter globalny. Nawet mała organizacja może przystąpić do międzynarodowych projektów być partnerem w działaniach ogólnoświatowych. i

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 PRZESTRZEŃ AKTYWNOŚCI SPOŁ. -GOSPODARCZEJ I sektor-administracja publ. II sektor-prywatny, firmy III sektororganiz. nonprofit, NGO …gov. pl …org. pl …com. pl Korzystającymi z świadczeń wolont. mogą być organizacje z I lub III sektora, działające nie dla zysku. Nie mogą ich zatrudniać firmy, osoby prywatne, partie polityczne, związki zawodowe w celach statutowych itp. NGO (non-governmental organization) – powszechne określenie organizacji pozarządowych, działających głównie w formie stowarzyszeń, fundacji. Mogą to być także organizacje partnerskie łączące przedstawicieli różnych sektorów, w tym i przedsiębiorców. Wolontariusze nie powinni zastępować pracowników jako „darmowa siła robocza”. Mogą co najwyżej uzupełniać ich pracę.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 WYBRANE PRAWA I OBOWIĄZKI WOLONT. I ORGANIZACJI korzystający (organizacja) wolontariusz może musi Zawrzeć umowa pisemną jeśli do 30 dni (na wniosek wolont). Zwracać wolont. niektóre koszty związane z pracą (np. dojazdy). Sporządzić opinię o wolont. (na jego wniosek). Skierować wolont. na badania lekarskie (jeśli są wymagane). Opłacać ubezp. zdrowotne (NFZ). Opłacać ubezpieczenie OC wolont. Zawrzeć umowę pisemną (>30 dni). Zapewnić właściwe warunki BHP na stanowisku pracy. Poinformować wolont. o przysługuj. mu prawach i ciążąc. obowiązkach. Przeszkolić wolont. i ubezpieczyć go od następstw nieszczęśliwych wypadków, jeśli umowa do 30 dni. Jeśli wolont. ulegnie wypadkowi wypełnić kartę wyp. , wysłać do ZUS Zwolnić korzystającego z obowiązku zwrotu wolont. diet, kosztów delegacji itp. Być bezrobotnym bez utraty statusu Wykonywać obowiązki z należytą starannością. W przypadku zawinionej szkody naprawić ją. Przedstawić pisemną zgodę rodziców lub opiek. jeśli < 18 lat.

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 WIEK I KWALIFIKACJE WOLONTARIUSZY Wolontariuszami nie mogą być zasadniczo dzieci do ukończenia 13 lat. Wyjątek – zajęcia nadobowiązkowe w szkole pod stałą opieką nauczyciela. W przypadku młodzieży 13 -18 lat wymagana jest zgoda rodziców (opiekunów). Jeśli jest zawierana pisemna umowa o świadczenie wolontariatu to oni są stroną porozumienia (podpisują umowę w imieniu dziecka). W niektórych sytuacjach można zatrudniać wolontariuszy wyłącznie pełnoletnich (np. praca w placówkach opiekuńczo-wychowawczych). Jeśli obowiązek posiadania stosownych kwalifikacji dla wykonywania określonej pracy wymagany jest przez inne przepisy, to wolontariusz musi je posiadać – art. 43 Ustawy. Dotyczy to np. określonych prac w szpitalach, hospicjach. W pozostałych przypadkach (tj. przy braku odpowiednich kwalifikacji) wystarczy dokładnie określić zakres zatrudnienia (np. tylko rozmowa z chorymi, czytania im książek) lub ściśle nadzorować pracę wolontariusza (salowa, osobisty opiekun niepełnosprawnego, itp. ).

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 REKRUTACJA I MOTYWACJA WOLONTARIUSZY Zatrudniając wolontariusza zapewnij mu: -przyjazną atmosferę, możliwość wykazania się. Przeprowadź rozmowę kwalifikacyjną, wyznacz mu opiekuna. Bądź z nim w kontakcie, …. . . a w razie potrzeby pomagaj. Pamiętaj aby ! Regularnie nagradzać, wolntar. , nawet symbolicznie, … i wyróżniać indywidualnie, tak aby każdy wolontariusz czuł się potrzebny !

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 CIEKAWE INFORMACJE NT. WOLONTARIATU W Europie ¾ wolontariuszy to kobiety, a tylko ¼ mężczyźni (wg. danych KE). Znane z zaangażowania w wolontariat pracowniczy firmy w Polsce to: banki (ING Bank, City, Provident), Commercial Union, Cadbury, TPSA. Najwięcej informacji o wolontariacie można zdobyć w Centrum Wolontariatu, Warszawa ul. Nowolipki 9 b – www. wolontariat. org. pl. Internetowa baza danych dla wolontariuszy: www. chcepomoc. org. pl. Znane postacie, zasłużone dla wolontariatu i ich organizacje, to: Jerzy Owsiak – Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy – www. wosp. org. pl Janina Ochojska – Polska Akcja Humanitarna – www. pah. org. pl Z ramienia rządu RP działalność wolont. koordynuje i wspiera Departament Pożytku Publicznego w Minist. Pracy i Polityki Społeczn. – www. pozytek. gov. pl. Światowy Dzień Wolontariusza obchodzony jest 5 grudnia. Krajowy portal organizacji pozarządowych: www. ngo. pl Rudzkie NGO: http: //www. rudaslaska. pl/ruda-slaska/organizacje-pozarzadowe

Rudzki Ośrodek Wolontariatu – Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, ul. Osiedlowa 1/3 Przydatne akty prawne i inne informacje: Ustawa z dn. 24. 04. 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Ustawa z dn. 7. 04. 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach Ustawa z dn. 12. 03. 2004 r. o pomocy społecznej Decyzja Rady z dn. 27. 11. 2009 r. w sprawie Europejskiego Roku Wolontariatu Porozumienie o współpracy (z wolontariuszem) – przykładowe Zgoda rodziców na świadczenie wolontariatu przez niepełnoletniego (wzór) INFORMATOR – Organizacje Pozarządowe w Rudzie Śl. (wg. stanu na 2010 r. ) Dane R. O. W. - Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży PRZYSTANEK, 41 -710 Ruda Śląska (Wirek) ul. Osiedlowa 1/3 – rok założenia 2005. Adres strony: www. przystanek. npx. pl, tel. 32 2400 596 (w godz. dyżurów) Koordynator wolont. – Justyna Wormuth, tel. 507 893933, justawo@poczta. fm