RENME PSKOLOJS RENMEY ETKLEYEN ETMENLER RENMEY ETKLEYEN FAKTRLER

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN ETMENLER

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Öğrenenle (bireysel) ilgili faktörler Öğrenme Yöntemleriyle ilgili faktörler Öğrenme Malzemesiyle (konusuyla) ilgili faktörler Öğrenme Ortamıyla ilgili faktörler

ÖĞRENENLE (BİREYSEL) İLGİLİ FAKTÖRLER 1. Olgunlaşma 2. Hazır bulunuşluk 3. Türe özgü hazır olma 4. Güdü ve güdülenme 5. Zeka 6. Dikkat 7. Yaş 8. Zamanlama 9. Genel uyarılmışlık düzeyi ve kaygı 10. Deneyimler 11. Fizyolojik durum 12. Bireysel farklılıklar ve yaşantı

OLGUNLAŞMA v Bireyin herhangi bir organının çevre yaşantılarından bağımsız olarak kendisinden beklenen görevi yapabilecek biyolojik düzeye erişmesidir. v Olgunlaşma öğrenme için bir koşuldur ama tek başına öğrenme değildir.

v Örneğin; çocuğun tuvalet eğitimini kazanabilmesi için kaslarını kontrol edebilmesi, yani kas kontrolü açısından olgunlaşması gerekir. Ya da bir çocuğun bisikleti başarıyla kullanabilmesi için, büyük ve küçük kasları gerekli olgunluğa ulaşmalıdır.

HAZIR BULUNUŞLUK v Verimli bir öğrenmenin sağlanabilmesi için organizmanın tetikte bulunması, hazır olmasıdır. v Örneğin; bir çocuğun yüzmeyi öğrenmesi için bedensel, bilişsel ve duyuşsal gelişiminin yeterli bir düzeye ulaşması gerekir.

TÜRE ÖZGÜ HAZIR OLMA v Organizmanın, kendisinden istenilen bir davranışı gösterebilmek için gerekli olan biyolojik donanıma sahip olmasıdır. v Örneğin; ne kadar uğraşırsanız uğraşın, bir köpeğe konuşmayı öğretemezsiniz. Çünkü köpek konuşmak için gerekli biyolojik donanıma sahip değildir.

GÜDÜ VE GÜDÜLENME Güdü : Organizmanın hareketini başlatan, yönlendiren ve sürdüren güçtür (Demirel, Bacanlı) Güdülenme : Bir amaca ulaşmak için eylemde bulunma isteğidir (Seifert, Başaran)

GÜDÜLER Fizyolojik Güdüler (Birincil) Sosyal Güdüler (İkincil) Açlık, susuzluk, uyku, dinlenme, cinsellik vb. Birlikte olma, güçlü olma, başarma, ilgi, sevgi vb.

GÜDÜLENME İçsel Güdülenme Merak, ilgi, öğrenme isteği vb. durumlar Dışsal Güdülenme Öğretmenini mutlu etmek için ders çalışma vb.

ZEKA v Problemleri çözmek ve çevreye uyum sağlayabilmek için bilgiyi kazanma ve kullanma yetisidir. v Zeka seviyesi arttıkça öğrenme düzeyi de artar.

DİKKAT v İlginin bir noktada toplanmasıdır. Uyarıcıdan kaynaklanan faktörler Bireyden kaynaklanan faktörler Büyüklüğü-şiddeti İlgi Tekrar Meslek Hareketlilik Tutum Değişiklik Geçmiş yaşantı

YAŞ v Öğrenmenin gerçekleşebilmesi için organizmanın onu öğrenebilecek yaşa gelmesi gerekir. v Örneğin; kalemi düzgün tutup yazabilmek için ince motor kasların gelişmesi gerekir.

ZAMANLAMA v Organizma, öğrenmeye en istekli olduğu zaman diliminde öğrenme yaşantıları ile karşılaşırsa en üst düzeyde öğrenmeyi gerçekleştirir. v Biyolojik saat olarak da ifade edilebilecek olan zamanlama, özellikle okul öğretmenleri için önem arz eder.

GENEL UYARILMIŞLIK DÜZEYİ VE KAYGI v Genel uyarılmışlık hali, bireyin çevreden gelen uyarıcıları fark etme derecesidir. Öğrenmede uyarılmışlık halinin düşük ya da yüksek olması zorlanmalara neden olur, o yüzden öğrenmenin iyi bir şekilde gerçekleşmesi için uyarılmışlık düzeyi orta seviyede olmalıdır. v Örneğin; baygınlık ya da uykulu halde uyarılmışlık düzeyi düşük, panik halinde uyarılmışlık hali yüksektir.

DENEYİMLER v Önceki öğrenmelerin yeni öğrenmeleri etkilemesi durumuna öğrenmede transfer (öğrenmenin aktarılması) denir. Pozitif Transfer Negatif Transfer

POZİTİF TRANSFER (Olumlu Aktarma) v Eski öğrenmelerin, yeni öğrenmeleri kolaylaştırmasına pozitif transfer denir. v Örneğin; daktilo - bilgisayar; bisiklet motosiklet; basketbol - voleybol; taksi - kamyon vb.

NEGATİF TRANSFER (Olumsuz Aktarma) v Eski öğrenmelerin, yeni öğrenmeleri zorlaştırmasına negatif transfer denir. v Örneğin; F klavye - Q klavye; İki parmakla daktilo - On parmakla daktilo; Direksiyonun sağda olduğu arabayı kullanma - Direksiyonun solda olduğu arabayı kullanma vb.

FİZYOLOJİK DURUM v Bedensel bir problemin olup-olmaması durumudur. v Öğrenmenin oluşmasında bireyin sağlıklı bir fizyolojik yapıya sahip olması önemlidir. v Devam eden hastalıklar (şeker-astım vb. ) bilişsel süreci etkileyen bazı geçici veya kalıcı rahatsızlıklar (menenjit vb. ) ve doğuştan getirilen bazı yapısal bozukluklar öğrenmeyi olumsuz biçimde etkiler.

BİREYSEL FARKLILIKLAR VE YAŞANTI v Zeka, bedensel durum, ilgi, tutum, yetenek vb. bireysel farklılıklar öğrenme düzeyini, gelişimini ve hızını etkiler. v Yaşantı, bireyin çevresiyle kurduğu etkileşim süreci sonunda bireyde kalan izlerdir.

Kaynakça Aydın, B. , Can, G. , Ersanlı, K. , Kılıç, M. , Külahoğlu, Ş. , Öztürk, B. , Bilge, F. , Küçükkaragöz, H. , Kısaç, İ. , Korkmaz, İ. ve Bilgin, M. 2002. Gelişim ve öğrenme Psikolojisi. Pegem Yayıncılık, Ankara. Binbaşıoğlu, C. 1991. Öğrenme psikolojisi. Kadıoğlu Maatbaası, Ankara. Onur, B. 1997. Gelişim psikolojisi. İmge Kitabevi Yayınları, Ankara. Selçuk, Z. Gelişim ve öğrenme. Nobel Yayıncılık, Ankara. Yörükoğlu, A. 1997. Çocuk ruh sağlığı. Özgür Yayınları, İstanbul.