Religie wiata Chrzecijastwo Chrzecijastwo monoteistyczna religia objawienia bazujca

Religie świata

Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły. Według wiary chrześcijańskiej, Bóg objawiał się ludzkości stopniowo w historii Izraela i Kościoła. Proces ten swą pełnię osiągnął w Jezusie Chrystusie. Wraz z Judaizmem chrześcijanie wyznają, że Bóg jest jeden i że jest Stwórcą świata widzialnego niewidzialnego i duchowego. Człowiek jest stworzeniem najbardziej umiłowanym przez Boga, stworzonym na jego obraz. Częścią chrześcijańskiej ortodoksji jest wiara, że Jezus Chrystus jest odwiecznym Synem Bożym, równym co do istoty Bogu Ojcu, a zatem Bóg jest jeden w trzech istotach boskich: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. Podstawowym przykazaniem etycznym chrześcijan oprócz przykazań Dekalogu jest przykazanie miłości Boga oraz bliźniego (nawet nieprzyjaciół). Miłość polega nie na akceptacji grzechu, ale nieżywieniu negatywnych uczuć względem źle czyniących, krzywdzących, nieszukaniu odwetu, ale pozostawieniu człowiekowi prawa do wyboru własnej drogi, do wolności, którą każdy powinien szanować.

Odłamy chrześcijaństwa ● Katolicyzm ● Prawosławie ●Protestantyzm : - luteranizm - baptyzm - kalwinizm - adwentyzm - anglikanizm - pentekostalizm

Katolicyzm W ujęciu religioznawczym pojęcie katolicyzm odnosi się do licznych wspólnot chrześcijańskich wyznających tę samą doktrynę zaś Kościół katolicki (inaczej rzymski katolicyzm) do jednej organizacji wyznaniowej pod zwierzchnictwem papieża. Jest to największą z grup wyznań chrześcijańskich. Kościół ten powstał razem z kościołem prawosławnym w wyniku schizmy wschodniej w 1054 r. Od czasu reformacji w XVI wieku coraz częściej do nazwy „katolicki” zaczęto dodawać określenie rzymski, lecz Kościół w oficjalnych swych dokumentach nie przestał nazywać siebie po prostu Kościołem katolickim.

Główne prawdy wiary ● Katolicyzm głosi następujące zasady: * Bóg jest jeden w trzech Osobach (Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty – Trójca Święta), ● * Bóg jako Stwórca i Pan świata objawił się ludziom, a Syn Boży stał się człowiekiem w osobie Jezusa Chrystusa, który jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, jedynym zbawcą ludzi, który żył na Ziemi, umarł za ich grzechy i zmartwychwstał, ● * ludzi stworzył Bóg z miłości, ale zerwawszy więź z Bogiem żyją oni z dala od Niego podlegając śmierci, ● * wszyscy ludzie są wezwani do wiary, nadziei i miłości, życia duchowego oraz pełnienia woli Bożej, wyrażonej w przykazaniach, a zwłaszcza w przykazaniu miłości Boga i bliźniego, które są podstawą i streszczeniem Dekalogu, ● * Przeznaczeniem ludzi jest wieczne życie z Bogiem i zmartwychwstanie po powrocie Chrystusa na ziemię (paruzja), tych zaś którzy odrzucą zbawienie czeka potępienie i wieczny pobyt w piekle ●

Sakramenty Głównym zadaniem Kościoła katolickiego jest głoszenie Chrystusa światu i udzielanie sakramentów, widzialnych znaków niewidzialnej łaski Bożej, czerpiących swą moc z Chrystusa. Jest ich siedem, ułożonych w trzech grupach, na podobieństwo, jakie istnieje między etapami życia naturalnego a etapami życia duchowego: ● ● ● ● ● Sakramenty inicjacji chrześcijańskiej: - chrzest - bierzmowanie, - Eucharystia, Sakramenty uzdrowienia: - sakrament pokuty i pojednania, - namaszczenie chorych, Sakramenty w służbie komunii: - sakrament święceń, - sakrament małżeństwa.

Kościół katolicki utrzymuje, iż jako Kościół Chrystusowy zachowuje i głosi pełną prawdę chrześcijańską, z czego wynika, że przynależność do niego jest właściwą drogą do Boga, choć uznaje również, że chrześcijanie-niekatolicy oraz inni ludzie prowadzący uczciwe życie mogą być zbawieni, jednak dzięki Chrystusowi, a nie swojej religii. Spośród wiernych Kościoła katolickiego, niektórzy pełnią specjalne zadania w Kościele: jako duchowni, czyli biskupi, kapłani, diakoni, ●

XVI wiek był dla katolicyzmu niezwykle bolesny. W całej Europie wybuchła reformacja, czyli ruch mający na celu odnowę chrześcijaństwa. Był on reakcją na negatywne zjawiska (tj. święta inkwizycja, sprzedaż odpustów), które miały miejsce w Kościele katolickim – w hierarchii kościelnej i w papiestwie.

Prawosławie

Prawosławie – doktryna ortodoksyjnego (gr. orthodoxos – prawdziwie, prawidłowo wierzący) Kościoła chrześcijańskiego. Doktryna prawosławia opiera się na dekretach siedmiu pierwszych soborów powszechnych i przekazach Ojców Kościoła. Odrzuca też ideę odpustu, czyśćca, dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, dogmat o Wniebowzięciu Matki Boże, oraz celibat niższego duchowieństwa. Istnieją również Kościół prawosławny uważa się za jedynego różnice w pojmowaniu życia "depozytariusza wiary" oraz za jedyny ściśle duchowego i sakramentalnego. trzymający się Tradycji Ojców Kościoła, powołanego przez Jezusa Chrystusa.

Liturgia Prawosławie uznaje liturgikę za istotną formę przekazu wiary, zgodnie z zasadą lex orandi lex credendi (łac. "reguła modlitwy jest regułą wiary"). Do tradycji liturgicznych należą gesty oraz czynności, wyjątkiem są tylko słowa padające w trakcie nabożeństwa. Wynika to z podwójnego rozumienia określenia prawosławny – ktoś kto prawidłowo rozpoznaje Boga, ale jednocześnie ten, który w sposób prawidłowy oddaje mu chwałę podczas nabożeństw. Najważniejszym obrządkiem w Cerkwi prawosławnej jest obrządek bizantyjski. Doba liturgiczna w prawosławiu rozpoczyna się wieczorem, wraz z wieczernią, czyli Nieszporami, poprzedzonymi Noną – 9. godziną kanoniczną odpowiadającej godzinie 15 po południu. Po kolacji następuje Wielka lub Mała Kompleta. O północy rozpoczyna się Nokturn, praktykowany współcześnie jedynie w monasterach. Następnie, przed wschodem słońca, rozpoczyna się Jutrznia, zakończona Prymą – pierwszą godziną kanoniczną odpowiadającą godzinie 7 rano. Boską Liturgię Eucharystyczną poprzedza Tercja i Seksta, czyli trzecia i szósta godzina kanoniczna odpowiadająca godzinie 9 i 12. Eucharystia kończy dzień liturgiczny.

Prawo Kanoniczne W Kościele prawosławnym kanony związane z organizacją i dyscypliną były ustalane zarówno przez sobory powszechne jak i lokalne a także przez biskupów. Zbiory kanonów z komentarzami tworzyli w Bizancjum Teodor między innymi Balsamon. Mimo że kanony są tylko doczesnymi regulacjami dogmatów, są ważne jako próba ich realizacji w zmiennych warunkach życia Kościoła i wiernych, i uznawane są pośrednio także za część tradycji. Według Kościoła prawosławnego prawdy wiary określone w ramach siedmiu ekumenicznych soborów powszechnych mają znaczenie równorzędne z Pismem Świętym, a więc są w nim autorytetem absolutnym.

Protestantyzm

Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wyznania religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach. W łonie protestantyzmu wyróżnić można kilka wiodących wyznań, z czego główne to: luteranizm, kalwinizm, reformowane skrzydło anglikanizmu, baptyzm, adwentyzm i pentekostalizm.

Na świecie żyje obecnie ok. 800 milionów protestantów. Stawia to protestantyzm na drugim miejscu po katolicyzmie, pod względem liczby zrzeszonych w tym nurcie chrześcijan. Protestantyzm jest najdynamiczniej rozwijającą się gałęzią chrześcijaństwa. Każdego dnia przybywa 57 tyś. członków. Główną cechą wyznań protestanckich jest uznanie Jezusa Chrystusa za jedynego pośrednika między Bogiem a ludźmi, odrzucenie tradycji przyjmowanej przez katolicyzm jako równorzędną z Pismem Świętym podstawę wiary, przyjęcie, że podstawą zbawienia jest łaska, przyjmowana przez wiarę, a nie przez dobre uczynki albo praktyki religijne. Ponadto protestanci odrzucali odpusty, doktrynę czyśćca, kult maryjny i świętych, celibat księży, władzę papieską i liturgię w języku łacińskim.

Podstawowe założenia teologii protestanckiej zostały wyrażone w pięciu zasadach protestantyzmu, które obowiązują we wszystkich kościołach chrześcijańskich należących do tej gałęzi chrześcijaństwa. Są to: - sola scriptura (Tylko Pismo) – jedynie Pismo Święte stanowi autorytet w sprawach wiary i praktyki chrześcijańskiej, - solus Christus (Tylko Chrystus) – jedynie Jezus Chrystus, jako prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, jest pośrednikiem między obojgiem, - sola gratia (Tylko łaska) – zbawienie przychodzi tylko z łaski Boga jako "niezasłużony dar", a nie jako nagroda za jakiekolwiek zasługi grzesznika. - soli Deo gloria (Tylko Bogu chwała) – jedynie Bóg jest godzien oddania Jemu czci przez stworzenie . - sola fide (Tylko wiarą) - tylko wiara, a nie dobre uczynki, są podstawą do usprawiedliwienia człowieka przed Bogiem

Judaizm

Judaizm – religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko Stwórcą świata, ale także jego stałym „nadzorcą”, czy też „opiekunem”. Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się jego nakazom. Judaizm ukształtował się w II tysiącleciu p. n. e. ; stanowi religię narodową Żydów. Jest też pierwszą religią abrahamową. Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie, obecnie jest ich najwięcej w Stanach Zjednoczonych – 5, 6 mln i Izraelu – 4, 7 mln. Z judaizmu wywodzi się chrześcijaństwo.

Geneza Judaizm wywodzi się z wierzeń Hebrajczyków, którzy najprawdopodobniej wchodzili w skład koczowniczych plemion Habiru przybyłych do Syropalestyny zza Eufratu. Przechowywali oni tradycję o wędrówce Abrahama, którego uznają za swojego przodka, z mezopotamskiego Ur do Kanaanu i przymierzu zawartym przez niego z Bogiem, który obiecał mu liczne potomstwo i władanie krajem Kanaan. Znakiem tego przymierza stało się obrzezanie. Tradycja mówiła również o niewoli potomków Izraela w Egipcie, o nowym przymierzu, jakie zawarł Bóg Jahwe z Mojżeszem, o plagach, które Bóg zesłał na Egipcjan i o pomyślnej ucieczce z Egiptu dzięki licznym cudom i opiece Boga. Zachowano też przekaz o wędrówce przez pustynię, a także o ustanowieniu kapłaństwa. Król Salomon dokonał centralizacji kultu, budując w 967 p. n. e. świątynię jerozolimską, lecz po jego śmierci królestwo rozpadło się na dwa królestwa: Izrael (z siedzibą w Sychem) i Judę (z siedzibą w Jerozolimie). W obu ośrodkach kapłani spisywali teksty religijne i prawne, które stały się trzonem Biblii hebrajskiej i żydowskiego prawa religijnego. Upadek królestw Izraela (722 p. n. e. ) oraz Judy (586 p. n. e. ) spowodowany był według tradycji licznymi odstępstwami od przykazań boga Jahwe, a szczególnie obdarzaniem czcią bogów „cudzoziemskich”. Upadek królestwa Judy oznaczał zburzenie pierwszej świątyni jerozolimskiej i okres niewoli.

Zburzenie świątyni jerozolimskiej oznaczało koniec kultu świątynnego i skoncentrowanie religii wokół Biblii. Miejsce kapłanów ostatecznie zajęli rabini – dawni „uczeni w piśmie” nauczyciele religii, którzy odtąd gwarantowali ciągłość wiary żydowskiej. Żydzi rozproszyli się po całym terenie Imperium rzymskiego. W tym okresie powstały charakterystyczne dla dzisiejszego judaizmu instytucje. Najważniejsze znaczenie miały dyskusje rabinów w Jawne, które zaowocowały ostatecznym ustaleniem kanonu Biblii żydowskiej oraz obowiązującej interpretacji żydowskiego prawa religijnego. W Babilonie i Aleksandrii istniały dwa współpracujące z sobą ośrodki, które zawarły w Talmudzie – będącym rodzajem komentarza do Pięcioksięgu mojżeszowego – zasady judaizmu w warunkach wypędzenia. Talmud nie jest świętą księgą, tak jak Biblia żydowska, ma jednak moc obowiązującą dla ortodoksyjnego żyda w kwestiach kultu, ubioru, odżywiania się, prawa cywilnego i karnego, obowiązującego w żydowskiej wspólnocie

Prawo religijne Prawo żydowskie (halacha) reguluje życie wyznawcy judaizmu tak szczegółowo, że trudno oddzielić wyznawanie religii od zajęć doczesnych. Jego podstawą jest Pięcioksiąg mojżeszowy (Tora), zinterpretowany w części halachicznej Talmudu. Talmud dzieli halachę na 613 przykazań: 248 nakazów i 365 zakazów. Brit mila - w 8 dniu po narodzinach chłopiec powinien być obrzezany Bar i bat micwa - Dziewczynkę od 12 roku życia, a chłopca od 13 uważa się za dorosłych, tzn. nałożony jest na nich obowiązek przestrzegania halachy. W odniesieniu do chłopców zewnętrznym wyrazem tego faktu jest uroczystość zwana bar micwą, w czasie której młody żyd ma obowiązek wyrecytować w synagodze przypadający na dany tydzień fragment Tory Modlitwy żydowskie - W ciągu dnia Żyd powinien odmówić trzy razy modlitwy: szachrit rano, minchę po południu i maariw wieczorem. Głównym składnikiem modłów są błogosławieństwa Szemone Esre, które należy odmawiać stojąc twarzą do Jerozolimy Kontakty między płciami - Halacha zakazuje mężczyznom zwracać uwagę na urodę kobiet, wąchać ich perfumy, słuchać ich śpiewu. Zakazane jest przebywanie dwóch osób różnej płci w zamkniętym pokoju (jichud), z wyjątkiem męża z żoną, rodzica z własnym dzieckiem, osoby dorosłej z dziewczynką do 3 roku życia lub chłopcem do 9 roku życia.

Koszerność - Żywność dozwolona do spożycia jest określana jako koszerna. Natomiast nieczyste, trefne pożywienie obejmuje: mięso zwierząt parzystokopytnych (wielbłądy) lub nieprzeżuwających (świnie), stworzeń wodnych nie posiadających płetw i łusek (kraby, raki, węgorze), owadów. Żyd powinien być obecny przy dojeniu, aby wykluczyć dolewanie mleka od niekoszernych zwierząt.

Szabat - Obowiązek święcenia soboty (szabat) wynika z Dziesięciu Przykazań. Judaizm uważa go za specjalny dar Boga dla narodu żydowskiego. W tym dniu każdy żyd dostaje od Boga drugą duszę. Szabat zaczyna się w piątek wieczorem. W trakcie szabatu żydowska rodzina spożywa dwa posiłki świąteczne: w wieczór piątkowy oraz w sobotnie południe, w trakcie których śpiewa się hymny szabatowe. Kiedy szabat mija, po nabożeństwie wieczornym obchodzi się ceremonię hawdali, czyli „rozdzielenia”. W trakcie szabatu nie wolno wykonywać codziennych prac.

Buddyzm

Buddyzm – system filozoficzno-etyczny uznawany przez wielu ludzi za filozofię, rzadziej za religię. Założycielem i twórcą jego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p. n. e. Siddhārtha Gautama, syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z państw-miast w północnych Indiach. Buddyzm bywa zaliczany do religii dharmicznych oraz do religii nieteistycznych. Słowo "buddyzm" zostało stworzone przez zachodnich uczonych stosunkowo niedawno. Wcześniej na Wschodzie używane były nazwy dharma, sasana lub buddhasasana. Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Siddharthę Gautamę, oraz na przedstawionej przez niego Ośmiorakiej Ścieżce, która prowadzić ma do ustania cierpienia.

Cztery Szlachetne Prawdy Podstawowe założenia buddyzmu wyłożone są w Czterech Szlachetnych Prawdach: 1. Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu - "Narodziny są cierpieniem, starzenie się jest cierpieniem, śmierć jest cierpieniem. Smutek, lament, ból, zgryzota i rozpacz są cierpieniem. Towarzystwo nielubianych jest cierpieniem, rozłąka z ukochanymi jest cierpieniem. Niemoc uzyskania tego co się chce jest cierpieniem Pokrótce – pięć skupisk istnienia związanych z przywiązaniem jest cierpieniem" 2. Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia – przyczyną cierpienia jest pragnienie 3. Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia – ustanie cierpienia to całkowite zaniknięcie i ustanie, wyrzeczenie się, zaniechanie, wyzwolenie, puszczenie pragnienia. 4. Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia - drogą do ustania cierpienia jest Szlachetna Ośmiostopniowa Ścieżka – właściwy pogląd, właściwe postanowienie, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy żywot, właściwe dążenie, właściwe skupienie, właściwa medytacja

Ośmiostopniowa Ścieżka 1. Właściwy Pogląd – jest to poznanie Czterech Szlachetnych Prawd 2. Właściwe Postanowienie – to postanowienie wyrzeczenia się złej woli i odstąpienie od wyrządzania wszelkiej krzywdy 3. Właściwe Słowo – to powstrzymanie się od kłamstwa, od mowy powodującej nieporozumienia między ludźmi ("dzielącej" mowy), obelżywej mowy, pustego gadania 4. Właściwy Czyn – to powstrzymanie się od zabijania, od kradzieży, od nieskromności 5. Właściwe Zarobkowanie – to powstrzymywanie się od zarobkowania przynoszącego szkodę innym istotom, takiego jak: handel bronią, żywymi istotami, odurzającymi napojami, trucizną, od rybołówstwa, rzeźnictwa, wojskowości, fałszu, zdrady, przepowiadania przyszłości, oszustwa, wykorzystywania itp.

6. Właściwy Wysiłek – to intencje i wysiłek, które nie pozwalają na powstawanie złych, a pozwalają na powstanie dobrych mentalnych właściwości. ● 7. Właściwa Uważność – zachowanie uważności we wszystkim, co się przedsięwzięło ● 8. Właściwa Medytacja –- dążenie do osiągania stanów, w których znika "ego" ●

Karma oznacza dosłownie "działanie" lub "akcja". Często termin ten jest utożsamiany z tzw. "prawem karmy" czyli "prawem przyczyny i skutku". Karma oznacza świadome działanie wynikające z realizacji określonego celu lub woli jego osiągnięcia oraz skutek tego działania. Buddyści wierzą, że efekty podejmowanych przez nich działań będzie miał wpływ nie tylko na ich obecne życie, ale także na ich przyszłość i przyszłe narodziny. Według buddyzmu po śmierci następuje rozpad człowieka na pięć skandh. Buddyści przyjmują, że nie ma nic niezmiennego, co mogłoby przechodzić do następnego życia.

Sześć krain ponownych narodzin Według buddyzmu ponowne narodziny mogą nastąpić w jednej z sześciu krain ponownych narodzin. Są to następujące krainy: - bogowie, - tytani, - ludzie, - zwierzęta, - głodne duchy, - piekło. Pierwsze trzy krainy są krainami szczęśliwych narodzin, podczas gdy trzy ostatnie – nieszczęśliwych. Chociaż istnieje wiele światów wyższych od świata ludzi, narodziny w tym ostatnim są najbardziej pożądane, gdyż tylko w nim możliwe jest osiągnięcie Oświecenia.

Nirwana oznacza ustanie wszelkiego pragnienia. Porównuje się ją do zdmuchnięcia płomienia, co jest metaforą uwolnienia się przez czującą istotę od wszelkich namiętności. Buddyści uważają, iż przebudzona istota może żyć na tym świecie bez "chwytania się”, czyli bez pragnień w stosunku do ludzi, zjawisk i przedmiotów, co do których powstaje cierpienie. Jej działania będą wtedy wzbudzały owoce, jednak tylko te, które nie przyczynią się do uczestniczenia w nieustannym cyklu narodzin i śmierci. Przebudzona istota, osiagnąwszy Nirwanę, odchodzi bowiem trwale ze świata przyczyny-i-skutku, co jest tożsame z ostatecznym uwolnieniem się z cyklu narodzin i śmierci. Warunkiem osiągnięcia Nirwany za życia jest uwolnienie umysłu od niewiedzy przez poznanie stosownych nauk i praktyk, prowadzących do trwałego uwolnienia się od cierpienia; jednak jej pełnia następuje dopiero po śmierci

Hinduizm

Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim. Rozmaite odłamy hinduizmu wyznaje prawie 1 miliard ludzi, z których ok. 910 milionów mieszka w Indiach i Nepalu. Inne państwa ze znacznym odsetkiem hinduistów to: Bangladesz, Sri Lanka, Pakistan, Indonezja, Singapur, Gujana, Surinam, Fidżi, Mauritius, RPA. W związku z tym hinduizm, traktowany zbiorczo, jest trzecią pod względem liczby wyznawców religią świata. Istnieje bardzo wiele odłamów hinduistycznych, różniących się zarówno wierzeniami na temat Boga, jak i praktykami. Ich wyznawców łączy przede wszystkim: 1. Szacunek dla świętych ksiąg – Wed 2. Wiara w reinkarnację 3. Wiara w prawo akcji i reakcji (karma) 4. Dążenie do wyzwolenia, różnie rozumianego przez poszczególne odłamy.

Hinduizm jest religią bez jednego głównego założyciela. Rozpoczął się razem z rozkwitem kultury Ariów w Indiach. Wówczas powstała Rygweda – najstarsza święta księga hinduizmu. W hinduizmie istnieje wiara w bóstwa – dewy (bóstwa męskie) i dewi (bóstwa żeńskie), które są zwykle traktowane albo jako emanacje jedynego Boga lub jako istoty niższe (odpowiedniki aniołów). Ich przeciwnikami są źli asurowie. Hinduizm ma ogromny zbiór świętych pism. Dzieli się je na śruti – literaturę wedyjską – Wedy oraz smryti – literaturę początkowo niekanoniczną, w skład której wchodzą eposy: Ramajana i Mahabharata, Purany oraz Manusmryti.

Hinduizm na świecie:

Wierzenia Odłamy hinduizmu zawierają cechy monoteizmu, monizmu, panteizmu, henoteizmu, panenteizmu, a nawet, według niektórych, szeroko pojmowanego politeizmu czy ateizmu. Upaniszady, Wedy i inne święte księgi hinduistyczne takie jak Bhagawadgita czy Bhagawatapurana prezentują pogląd, że istnieje tylko jeden jedyny Bóg. Hinduizm ma najbogatszy panteon ze wszystkich religii. Najpowszechniejszy jest kult Wisznu i Śiwy oraz Dewi. Także prawie wszyscy hinduiści modlą się do Ganeśi, rzadko czci się go jednak jako przejaw Boga jedynego. Hinduiści wierzą, że Bóg lub bogowie zstępują na Ziemię co kilka tysięcy lat jako awatara, aby wypełnić ważną misję – uratować świat przed upadkiem moralnym (np. Rama lub Kryszna). W przypadku niektórych awatarów (tu chodzi głównie o Buddę) nie ma jasności co do dokładnej misji jaką mieli wypełnić.

Reinkarnacja, karma i sansara W hinduizmie powszechna jest wiara w reinkarnację. Według hinduistów dusza przechodzi przez coraz wyższe postacie – od przedmiotu, przez postać rośliny, zwierzęcia, człowieka po zjednoczenie i stopienie się z Brahmanem. Losy duszy warunkowane są przez czyny – poprzez każdy czyn dusza zbiera określoną dobrą lub złą w zależności od czynów karmę, której rezultatem są sukcesy i szczęście lub cierpienia. Gdy te nastąpią, wtedy karma się spala. . Wędrówka dusz, w którą wierzą hinduiści, nazywa się sansarą. Hinduiści dążą do jej zakończenia i zjednoczenia się na zawsze z Bogiem (Brahmanem), co jest możliwe poprzez jedną z trzech dróg – bhaktijogę (miłość i oddanie), dźńanajogę (zdobywanie mądrości duchowej) lub karmajogę (bezinteresowne działanie)

Święte krowy Z największym szacunkiem hinduiści traktują bydło domowe. W hinduizmie bydło jest gatunkiem zwierzęcia wielce szanowanym. Już w Rygwedzie przypisywano mu boskie pochodzenie. Święte pisma hinduizmu traktują krowy jako podtrzymujące życie. Religia hinduistyczna zakazuje spożywania wołowiny i zdecydowana większość hinduistów tego unika. Obecnie ubój krów jest zakazany w większości indyjskich stanów

Islam

Islam – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi. Celem islamu i nauczania proroka Mahometa (Muhammada) było połączenie wszystkich ludów arabskich w jedną wielką rodzinę muzułmańską, wiara jednak z czasem rozprzestrzeniła się na cały świat. Islam ma wspólne korzenie z judaizmem i chrześcijaństwem. Zgodnie z nauką Mahometa objawienie przekazane żydom i chrześcijanom przez Abrahama, Mojżesza i Jezusa powinno zostać ponowione i uzupełnione. Muzułmanie wierzą, że wersety Koranu zostały stopniowo objawione Mahometowi poprzez Archanioła Gabriela pomiędzy 610 r. n. e. , a jego śmiercią 8 czerwca 632 roku.

Symbole Właściwym symbolem islamu jest szahada napisana czarnymi literami na białym tle lub białymi literami na czarnym tle. Znacznie częściej jednak jako symbol islamu traktuje się półksiężyc (arab. hilal). Zasadniczo, z historycznego punktu widzenia jest to niewłaściwe, gdyż półksiężyc był nie symbolem religii, a jedynie kalifatu. W świadomości społecznej jednak, także w krajach muzułmańskich, to właśnie hilal awansował do roli głównego symbolu tej religii i w charakterze tym występuje m. in. w heraldyce państw islamskich

Wiara Muzułmańskie wyznanie wiary, będące jednym z pięciu obowiązków każdego muzułmanina nosi nazwę szahada I brzmi: "Nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet jest jego Prorokiem". Dogmaty islamu: - wiara w Allaha – jednego Boga, który nie posiada potomstwa - wiara w Jego Anioły – np. anioła Dżibrila lub Michaila - wiara w Jego Księgi – Koran - wiara w Jego Proroków – w proroka Mahometa, Jezusa, Mojżesza, Adama, Mahometa - który jest „pieczęcią proroków”- ostatnim z nich i tym który przyniósł ostateczne objawienie - wiara w Dzień Ostatni – czyli Dzień Sądu Ostatecznego, w którym ludzie będą osądzeni przez Boga - wiara w Przeznaczenie – czyli, że wszystko dobro i zło, które przydarza się człowiekowi, przydarza się za wolą Boga

Pięć filarów islamu Muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu: 1. Wyznanie wiary (����� , szahada) – Oświadczam, że nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet (Muhammad) jest Jego prorokiem. Jest ona również aktem włączenia do wspólnoty muzułmańskiej i w razie przyjęcia islamu na łożu śmierci jest powszechnie uważana za warunek wystarczający do uznania za pełnoprawnego muzułmanina. 2. Modlitwa (� ��, salat) – odprawiana pięć razy dziennie, z twarzą zwróconą w stronę Mekki – dzieci i osoby chore mogą odmawiać 3 razy dziennie

3. Jałmużna (���� , zakat) – określoną część swego majątku, nie dochodu (najczęściej 2, 5%) muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym. Uważana jest za jeden z pierwszych „nowoczesnych” podatków socjalnych, pobierany od określonego progu majątkowego. 4. Post (��� , saum) – w ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia (nie dotyczy kobiet w ciąży lub karmiących, małych dzieci, osób ciężko chorych oraz odbywających długą i wyczerpującą podróż), a także palenia tytoniu i uprawiania seksu od wschodu do zachodu słońca. Wahhabici unikają nawet przełykania śliny. 5. Pielgrzymka do Mekki (�� , hadżdż) – muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Często na podróż składa się cała lokalna wspólnota lub rodzina, która deleguje jedną osobę. Niektóre autorytety religijne uważają, że w razie braku możliwości odbycia pielgrzymki do Mekki, można ją w pewien sposób zastąpić pielgrzymką do innego ważnego centrum islamu (ich liczba waha się od 7 do ponad 100).

Prawo islamskie, zwane Szariat, oparte jest na Koranie, Sunnie i hadisach; poza nimi znaczenie mają też idżma i kijas. Szariat rządzi wszystkimi dziedzinami życia muzułmanów. Praktyczną wykładnią prawa zajmują się sędziowie mufti. Oprócz powyższych do szariatu zaliczyć należy akady – prawo zwyczajowe, które sprawia, że szariat u różnych narodów jest nieco inny i tak na przykład w Afganistanie za cudzołóstwo karze się tylko kobietę, a u Arabów oboje cudzołożników. W idealnym państwie muzułmańskim – kalifacie – religia, moralność oraz prawo państwowe są ze sobą nierozerwalnie związane.

Muzułmanie na świecie Islam nieprzeciętnie szybko zwiększa liczbę swoich wyznawców. 30 marca 2008 dziennik Corriere della Sera powołując się na Rocznik Papieski z 2008 r. podał informację, iż Watykan po raz pierwszy oficjalnie przyznał, że liczba wyznawców islamu przekroczyła liczbę członków Kościoła rzymskokatolickiego (obecnie katolicy stanowią 17, 4% ludności świata, a muzułmanie 19, 2%). Za główną przyczynę tego zjawiska uważa się dynamiczny przyrost naturalny w krajach islamskich przy jednoczesnym spadku liczby urodzeń w krajach chrześcijańskich (wyjątkiem mogą być jedynie kraje Ameryki Łacińskiej). Należy jednak przy tym pamiętać, że członkowie Kościoła rzymskokatolickiego stanowią jedynie pewien procent chrześcijan (przy uwzględnieniu członków Kościoła prawosławnego, Kościołów protestanckich i anglikańskich chrześcijanie stanowią 33% światowej populacji), dlatego też chrześcijaństwo nadal stanowi największą religię świata. Trzecią religią świata pod względem liczby wyznawców jest hinduizm

Sunnici. Szyici Charydżyci

Święta w Islamie - Początek roku (1 muharrama) – zwany jest „Dniem Odpuszczenia Win”. W tym dniu wierni obdarowują się słodyczami i opowiadają historie z życia Proroka, jego rodziny i towarzyszy - Aszura (10 muharrama) – najważniejsze święto imamickie. Aszura jest kulminacją miesiąca żałoby, który rozpoczyna się pierwszego dnia roku. Aszura upamiętnia męczeńską śmierć trzeciego imama Husajna. Z tej okazji odbywają się procesje i przedstawienia pasyjne. - Hidżra – święto upamiętnia wywędrowanie Mahometa w 622 r. z Mekki do Medyny. - Noc Poczęcia Proroka – na początku miesiąca radżab muzułmanie wspominają poczęcie proroka. W tym dniu na czole Abd Allaha, ojca Mahometa, pojawiła się światłość boska, która przeniosła się i wypełniła łono Aminy, matki Mahometa. W Turcji ta noc jest obchodzona jako noc światła – w meczetach zostawia się na noc palące się lampy, które rozświetlają ich wnętrza.

- Urodziny Proroka - narodzinom Mahometa towarzyszyły liczne cuda: ziemię rozjaśniło niezwykłe światło, rozbrzmiewały głosy z niebios, aniołowie rozpostarli swe skrzydła i zadrżały trony panujących. - Noc Wniebowstąpienia – święto upamiętniające nocną podróż i wniebowstąpienie Proroka, jest jedną z „pięciu świętych nocy” w islamie. - Noc Niewinności – święto odpuszczenia grzechów, obchodzone w nocy z 14 na 15 szabana. Wierni błagają Boga, by przebaczył ludzkości wszystkie grzechy popełnione w minionym roku.

- Ramadan – miesiąc postu, dziewiąty miesiąc księżycowego kalendarza muzułmańskiego, najświętszy w roku, ponieważ w tym czasie został objawiony Mahometowi pierwszy fragment Koranu. W ciągu tego miesiąca od wschodu do zachodu słońca dorosłym, zdrowym muzułmanom nie wolno jeść, pić, posługiwać się używkami, oddawać się podnieceniu seksualnemu. Post ten, inaczej niż post w chrześcijaństwie, nie służy pokucie czy umartwianiu się, lecz ćwiczeniu samokontroli człowieka, aby potem było mu łatwiej kontrolować swoje pragnienia. Post służy także wyrażeniu solidarności z biednymi i głodującymi, a także pogłębieniu własnej pobożności, m. in. przez lekturę Koranu i rozważania. Z postu zwolnieni są: starcy, dzieci, kobiety w ciąży i karmiące, chorzy oraz osoby w podróży. Po zachodzie słońca, oznajmianym zazwyczaj wystrzałem armatnim, wszyscy zasiadają do pierwszego posiłku, po którym przez całą noc muzułmanie odwiedzają się nawzajem, świętują w domu lub w miejscach publicznych. W czasie ramadanu miasta przyjmują odświętny wygląd, a wiele urzędów, szkoły czy uczelnie mają skrócony czas pracy. Ramadan kończy się świętem Id al-Fitr.

- Święto Przerwania Postu (Id al -Fitr) - jedno z najważniejszych, obchodzone na koniec ramadanu. W tym dniu dziękuje się Bogu za przetrwanie postu i przebaczenie wszystkich grzechów. Ważnym elementem święta jest wspólna, uroczysta modlitwa w meczecie i odwiedzanie krewnych oraz przyjaciół. - Noc Mocy (Przeznaczenia) – należy do „pięciu świętych nocy” i najczęściej przypada w 27. noc ramadanu, kiedy objawionych zostało pięć pierwszych wersetów Koranu z 97. sury, pt. „Przeznaczenie”. Głównym elementem tego święta jest rozważanie tej właśnie sury, która wyraża podziękowanie za zesłanie Słowa Bożego. - Święto Ofiar - ważniejsze święto muzułmańskie, trwa cztery dni i jest związane z pielgrzymką do Mekki. Święto Ofiar upamiętnia ofiarę Abrahama i jego posłuszeństwo wobec Boga. ojciec rodziny składa w ofierze barana, wielbłąda lub krowę. Zwierzę musi być zabite rytualnie, następnie dzieli się mięso tak, by 1/3 oddać potrzebującym, 1/3 krewnym, a pozostałą 1/3 spożywa się na wspólnej uczcie.

Jihad – święta wojna. Koran w dużej części jest utworem poetyckim, który zależnie od kontekstu powstania danej sury zawiera np. wezwanie do wojny przeciwko niewiernym albo przypomnienie o obowiązku szacunku wobec nich. W związku z powyższym, podobnie zresztą jak w przypadku świętych pism innych religii, jednoznaczna interpretacja Koranu jest bardzo trudna. Zdarzały się pogromy i przymusowe nawracanie na islam

W Koranie pojawiają się fragmenty które promują tolerancję religijną np. „Zaprawdę, ci, którzy uwierzyli, ci, którzy wyznają judaizm, chrześcijanie i sabejczycy, i ci, którzy wierzą w Boga i w Dzień Ostatni i którzy czynią dobro, wszyscy otrzymają nagrodę u swego Pana; i nie odczują żadnego lęku, i nie będą zasmuceni!” (Koran 2: 62). Jednak znacznie więcej jest wersetów, które zachęcają do nienawiści do niemuzułmanów np. „O wy, którzy wierzycie! Nie bierzcie sobie za przyjaciół żydów i chrześcijan; oni są przyjaciółmi jedni dla drugich. A kto z was bierze ich sobie za przyjaciół, to sam jest spośród nich. Zaprawdę, Bóg nie prowadzi drogą prostą ludu niesprawiedliwych!” (Koran 5: 51) Nie podlega wątpliwości, iż Mahomet prowadził walkę zbrojną zarówno obronną jak i agresywną. Wersety głoszące świętą wojnę znacznie przewyższają liczebnie wersety promujące pokój i tolerancję. Zwraca się również uwagę, że według hadisów Prorok Mahomet zakazał zabijania kobiet i dzieci, jak również niszczenia miejsc kultu. Inny hadis zabrania zabijania innowierców, którzy podpisali z państwem muzułmańskim traktat pokojowy. Niektóre fragmenty Koranu sugerują, iż gniew i zemsta Boga wobec niewiernych i grzeszników w piekle po śmierci realizowana jest również rękoma pobożnych muzułmanów za życia, wywyższając męczeńską śmierć poniesioną w walce z niewiernymi i obiecując poległym nagrodę w raju. Według zwolenników pokojowego znaczenia dżihadu oznacza on świętą wojnę prowadzoną w umyśle wiernego, walkę z własnymi słabościami. Jednak zawsze ostatecznym celem owej walki jest wzmocnienie islamu.

Kobiety w islamie Problem sytuacji kobiet w krajach muzułmańskich należy do najbardziej kontrowersyjnych. Koran nakazuje traktowanie kobiet z szacunkiem i stwierdza że Allah traktuje je na równi z mężczyznami. Krytykowane są jednak zawarte w Koranie wskazania o biciu kobiet w niektórych sytuacjach. Użycie przez mężczyznę siły fizycznej jest dopuszczalne wobec małżonki tylko w wypadku, kiedy nie skorygowała ona swego niewłaściwego zachowania mimo reprymendy słownej. Inną krytykowaną na Zachodzie zasadą islamu jest nakaz skromności (hidżab), ograniczający swobodę w wyborze ubioru. Skromność ta obowiązuje obie płci.