Psikolojik Danmada Ama Oluturma Dr r yesi Gkhan

Psikolojik Danışmada Amaç Oluşturma Dr. Öğr. Üyesi Gökhan Atik

Video • 0: 06: 28 Hedef Oluşturma

Psikolojik Danışmada Amaçlar • Amaçlar, terapötik sürece yön verir; psikolojik danışman ve danışanın belirli bir yönde ilerlemelerine yardımcı olur. • Amaçlar, psikolojik danışma sonunda danışanın ulaşmayı istediği sonuçları gösterir. • Amaçlar, psikolojik danışma sürecinde neyin gerçekleştirilip neyin gerçekleştirilmediği konusunda bir değerlendirme yapma imkanı sağlar.

Psikolojik Danışmada Amaçların İşlevi • Amaçlar güdüleyici bir etkiye sahiptir. • Amaçların danışma sürecinde eğitsel işlevi bulunmaktadır. • Amaçlar danışmada değerlendirici bir işlev görür. ▫ Amaçlara ulaşma derecesini değerlendirme ▫ Müdahale planlarına karar verme

Psikolojik Danışmada Amaç Çeşitleri • Psikolojik danışmada iki çeşit amaç söz konusudur: ▫ Süreç Amaçları ▫ Sonuç Amaçları

Süreç Amaçları • Süreç amaçları, danışanın değişimi için gerekli olan terapötik koşulların sağlanmasıyla ilişkilidir. Bunlar; ▫ ▫ Terapötik yakınlık Güvenli bir ortam oluşturma Doğru empati Olumlu kabul geliştirme ve iletme • Süreç amaçları tüm danışanlara uygulanabilir ve evrensel amaçlar olarak düşünülebilir. Bu amaçlar daha çok psikolojik danışmanın sorumluluğu altındadır.

Sonuç Amaçları • Sonuç amaçları her danışan için ayrı olmalıdır. • Sonuç amaçları, danışanınızın danışma yoluyla hayatında yapmayı umduğu değişikliklerle doğrudan bağlantılı amaçlardır. • Sonuç amaçları hem danışanın hem de danışmanın başarmak için üzerinde çalışmak konusunda anlaştıkları ortak amaçlardır. ▫ Bu süreç esnektir, yani yeri geldiğinde amaçlar revize edilebilir ya da değiştirilebilir. ▫ Bu amaçlar ayrıca gözlenebilir ve ulaşılabilir amaçlardır.

Sonuç Amaçlarının Sağlıklı Bir Şekilde Belirlenmesinin Faydaları • Danışan ve danışman neyin başarılacağını daha iyi anlar. • Daha iyi anlama sorunlarla doğrudan çalışma imkanı sağlar. • Danışanla bir işbirliğinin sağlanması konusunda zemin sağlar. • Uygun müdahale ve stratejilerin seçimini kolaylaştırır. • Süreçte ilerlemenin gerçekçi olup olmadığını değerlendirme konusunda bir imkan sağlar.

Etkili Sonuç Amacının Üç Öğesi • İyi ifade edilmiş sonuç amacı ▫ değiştirilecek davranışı, ▫ değiştirilmiş davranışın meydana geleceği koşulları ve ▫ değişimin miktarını veya düzeyini içerir.

Amaç Oluşturmada Karşılan Engeller • Belirsiz ve davranışlara değinmeyen amaçlar: Danışanın “Sinirlenmeden öğretmenlerimle konuşabilmeyi isterim” demek yerine “Utangancım” demesi.

Amaç Oluşturmada Kullanılan Beceriler -I • Sözel amaç oluşturma becerileri ▫ Sözel katılım, yansıtmalar, özetlemeler, cesaretlendirme ifadeleri, sorular ▫ Gözünde canlandırma tepkisi: Danışanın nasıl bir farklı dünyası olabileceğini düşünmeye davet eder. Örneğin, “Gelecek yıl okulu bitirdiğinde, girebileceğin ideal iş ne olabilir? ” ▫ Sözel yüzleştirme: Tutarsız ya da çelişkili durumların danışana sunulması. Yüzleştirme suçlama, değerlendirme ya da problem çözme anlamına gelmez. ▫ Olumlayıcı tepki: “Senin bunu yapabileceğini biliyorum. ”, “Yapabilirsin. ”

Amaç Oluşturmada Kullanılan Beceriler - II • Amaç oluşturma becerilerini yapılandırma ▫ Amaç oluşturma haritası: Öncelikle ana amacın belirlenmesi, daha sonrasında ise bu ana amacın gerçekleşmesi için yapılması gereken en az üç değişiklik (alt amaçlar) ve son olarak her bir alt amacın gerçekleşmesi için yapılması gereken iki ya da üç konunun belirlenmesi ▫ Zaman çizelgesi: Psikolojik danışman ve danışan bir şeyin ne zaman meydana geleceğini tartışabilir ve gerçeğe uygunluğunu denetleyebilir. ▫ Ardışık tahmin merdiveni: Kolayca başarılabilir adımlardan oluşan mantıksal bir sıralama

Video • 0: 10: 52 Davranışsal Anlaşma

Amaç Oluşturmanın Danışan Üzerindeki Etkisi • Danışanın kendisi, istekleri ve ihtiyaçları hakkındaki duygu ve düşünceleri berraklaşır. • Danışanı önceliklerini yansıtan kararlar vermesi için cesaretlendirir. • Danışan eylemsizlik duygusunu yener ve bir başarma duygusu yaşar. • Danışana yaşadığı sorunlarla ilgili farklı bakış açıları kazandırır.

Psikolojik Danışmada Danışanın Katılımı • Amaçların belirlenmesinde danışanın aktif katılımı sağlanmalı ve bir işbirliği içerisinde bu süreç gerçekleştirilmelidir. • Amaç belirleme kişisel bir deneyimdir. Danışan açısından önemli ölçüde çaba ve adanmışlık gerektirir.

Amaç Oluşturmaya Karşı Direnç • Video (1: 22: 30): Dirençli Danışan İle Çalışma • Danışanın Amaç Belirlemesine Yardımcı Olacak Stratejiler: ▫ ▫ ▫ Dil Çalışması: ‘‘İsterim ki …’’ ‘‘… ihtiyacım var. ’’ Hayal gücü ve gözünde canlandırma Rol oynama ve canlandırma Şimdi ve buradaya odaklanma Kendini açma Yüzleştirme