Pediatrik Deerlendirme Amalar lk izlenimin PAT Pediatric Assessment

Pediatrik Değerlendirme

Amaçlar • İlk izlenimin, “PAT” (Pediatric Assessment Triangle) 3 bileşenini ayırt etmek. • Ön değerlendirmenin pediatriye özgü özelliklerini değerlendirmek. • Genel bir izlenim oluşturmak için bulguları bütünleştirmek. • Ayrıntılı öykü ve FM’nin tanımlanması.

İlk izlenim “Pediatric Assessment Triangle” Görünüm Solunum Dolaşım

Görünüm • Tone-Tonus • Interactiveness-Etkileşim • Consolability-Avutabilirlik • Look/gaze. Görünüm/bakış • Speech/cry. Konuşma/ağlama

Solunum Çabası • Abnormal havayolu sesleri • Abnormal duruş • Çekilme • Burun kanadı solunumu • Baş sallama

Dolaşım-Deri • Solgunluk • Alacalanma • Siyanoz

Olgu 1: “Öksürük, Solunum Zorluğu” • 1 yaşında erkek öksürük, solunum zorluğu yakınması ile başvurdu. • Öyküde özellik yok. • 2 gündür nazal konjesyon ve düşük dereceli ateşi var.

İlk izlenim Görünüm Uyanık, gülüyor, nontoksik Dolaşım Pembe Solunum İstirahatta duyulabilir inspiratuvar stridor

Sorular Bu hasta hakkında ilk izlenim ne bilgi veriyor? Genel izleniminiz nedir?

İlk izlenim: Solunum Sıkıntısı Görünüm Normal Solunum Anormal Dolaşım Normal

Genel İzlenim • Stabil • Solunum sıkıntısı • Solunum yetmezliği • Şok • Santral Sinir Sistemi disfonksiyonu • Kardiyopulmoner yetmezlik/arrest

Olgu Seyri/Sonuç • Ön değerlendirme: Üst havayolu obstruksiyonlu solunum sıkıntısı • Başlangıç tedavisi öncelikleri: – Rahat pozisyonda bırak. – Oksijen saturasyonunu ölç. – Oksijen ver. – Spesifik tedavi başla.

Olgu 2: “Şiddetli Solunum Zorluğu” • 3 aylık kız şiddetli solunum zorluğu ile başvurdu. • Çocuk 2 gün önce Acil Serviste görülmüş ve bronşiolit tanısı ile eve gönderilmişti. • Solunum zorluğu artmış. Öğrenmek istediğiniz başka bilgi nedir?

İlk izlenim Görünüm Letarjik, donuk bakış, kötü kas tonusu Solunum Belirgin sternal ve interkostal çekilme, hızlı ve yüzeysel solunum Dolaşım Solukluk+ağız çevresinde siyanoz

Sorular Genel izleminiz nedir? Bu izlem yönetiminize nasıl yol gösterir ?

İlk izlenim: Solunum Yetmezliği Görünüm Anormal Solunum Artmış ya da azalmış Dolaşım Normal ya da anormal

Olgu Seyri/Sonuç • Genel izlenim: Olası kardiyopulmoner yetmezlik ile solunum yetmezliği • Yönetim öncelikleri: – Balon maske ile oksijenizasyon ve ventilasyonu destekle; endotrakeal entübasyon için hazırlan. – Kadiyak fonksiyonu değerlendir, damar yolu aç. – Her müdahaleden sonra tekrar değerlendir.

Olgu 3: “Kusma” • 15 aylık erkek, 24 saattir kusma ve ishali var. • Kan ve mukuslu sulu ishal • Annesi tarafından yapılan oral rehidrasyon girişimleri başarısız. • Çocuk bitkin ve beslenmeyi reddetmeye başlayınca ambulans çağrılıyor.

İlk izlenim Görünüm Bitkin, çevreye ilgisiz Solunum Sessiz takipne, çekilme yok Dolaşım Soluk yüz ve gövde, alacalı ekstiremiteler

Olgu Seyri/Sonuç • İlk izlenim: ŞOK • Yönetim dikkat edilmesi gerekenler: – Maske ile oksijen ver. – Hızlı damar yolu aç. – Volum genişletici kristaloid (SF ya da RL) 20 m. L/kg ver. – Devamlı olarak tekrar değerlendir ve bakıyı tamamla.

İlk izlenim: ŞOK Görünüm Anormal Solunum Normal Dolaşım Anormal

Olgu 4: “Letarji” • 6 aylık kız yataktan halı kaplı zemine düştükten sonra annesi tarafından Acil Servise getirildi. • Annesi bebeğin “uykulu” olduğunu belirtiyor, 3 saatlik gözleminde bilinç durumunda düzelme olmadığından endişelenmiş.

İlk izlenim Görünüm Letarjik, çevreye ilgisiz Dolaşım Normal Solunum Normal

İlk izlenim: SSS/Metabolik Disfonksiyon Solunum Normal Görünüm Anormal Dolaşım Normal

Olgu Seyri • Genel izlenim: Primer SSS ya da metabolik disfonksiyon • Yönetim öncelikleri: – Oksijen ver, ventilasyonu yakından takip et. – Damar yolunu aç, hızlı glukoz ölç. – Ayrıntılı fizik bakı değerlendirmesi yap. – Laboratuar incelemeleri, kültürler ve metabolik testler için kan al. – Beyin BT, radiografi çek.

Genel izlenim • Pediatrik değerlendirme üçgeni • ABCDE’nin değerlendirilmesi – Pediatrik farklılıklar

Havayolu • Hava yolu açma manevraları: Baş geri-çene yukarı, çene itme • Aspirasyon: Bebeklerde dramatik bir düzelme sağlayabilir. • Yaşa-özgü tıkalı hava yolu desteği: – <1 yaş: Sırta vurma/göğüse bası – >1 yaş: Karına bası • İleri hava yolu teknikleri

Solunum: Solunum Hızı Yaş Bebek Solunum sayısı 30 - 60 Oyun çocuğu 24 - 40 Okul öncesi 22 - 34 Okul çağı 18 - 30 Adolesan 12 - 16 MV=TV x RR • Yavaş ya da hızlı solunumlar sorunludur.

Solunum: Oskültasyon • Stetoskop ile midaksiller hattı ve sternal çentik üzerini dinle. – Stridor: Üst hava yolu obstruksiyonu – Wheezing: Alt hava yolu obstruksiyonu – Hırıltı: Kötü oksijenizasyon; pnömoni, boğulma, pulmoner kontüzyon – Çıtırtı: Hava yolunda sıvı, mukus, kan – Azalmış/yok solunum sesleri: Obstruksiyon

Dolaşım: Kalp Hızı Yaş Normal Kalp Hızı Bebek 100 - 160 Oyun çocuğu 90 - 150 Okul öncesi 80 - 140 Okul çağı 70 - 120 Adolesan 60 - 100 HR >180

Dolaşım • Nabız niteliği: Santral ve periferik nabızları palpe et. • Deri sıcaklığı: Termometre işaretini düzelt • Kapiller geri dolum • Kan basıncı: 1 yaş ve üzeri çocuklar için en düşük kan basıncı = 70 + (2 x yaş)

Disability/Nörolojik bakı • Hızlı nörolojik bakı • AVPU ölçeği: – Alert…uyanıklık – Verbal…sözel emirlere yanıt – Painful…ağrılı uyaranlara yanıt – Unresponsive…yanıtsız • (Pediatrik) Glasgow Koma Ölçeği

Sonuç olarak • PAT ile başla, ABCDE ile devam et. • Yönetim önceliklerine kılavuzluk edecek genel bir izlenim oluştur. • Tanındığı anda solunum sıkıntısı, yetmezliği ve şoku tedavi et. • Ayrıntılı öykü ve detaylı fizik muayene. • Acil serviste kaldığı süreçte devamlı değerlendirme yap.