PROFESYONELLEME PROFESYONELLEME Latince professio kelimesinden tretilmi ve kamusal

PROFESYONELLEŞME

PROFESYONELLEŞME Latince professio kelimesinden türetilmiş ve kamusal olarak tanınma şeklinde çevrilmektedir. Daha geniş anlamda profesyonelleşme, özel veya gönüllü bir faaliyetin meslek olarak geliştirilmesi anlamına gelmektedir. Böyle bir profesyonelleşmeye genellikle verimlilikte bir artış eşlik etmektedir. Profesyonelleşmenin bir parçası olarak, kalite iyileştirmeleri ve standartlaştırmalar sıklıkla elde edilir. Daha dar anlamda, profesyonelleşme bir mesleğin gelişimini ifade etmektedir.

Profesyonelleşme kavramı çeşitli perspektifler altında ele alınabilir: (1)Tarihsel çerçevelenmiş bir fenomen olarak (2) Kavramsal-analitik olarak (3) Epistemolojik analiz olarak.

PROFESYONELLİK SOSYOLOJİSİ 1. Tarihsel olarak bakıldığında profesyonelleşme, “kapitalist piyasa ve sınıflı toplumda kendi ekonomik ve toplumsal konumunu artırmaya çalışan, özgün hizmetler sunan belirli bir meslek grubunun” stratejileridir. Başlangıç genellikle ortaçağda pazarı ve eğitimi kendi faaliyet alanları içinde görerek düzenleyen esnaf ve ticaret loncalarında görülmektedir.

PROFESYONELLİK SOSYOLOJİSİ Wilennsky’ye (1964) göre profesyonelleşmenin aşamaları: 1. Bir faaliyet alanı tam zamanlı olur 2. Eğitim merkezleri kurulur 3. Eğitim süreci kurumsallaşır 4. Yerel mesleki birlik oluşturulur 5. Ulusal mesleki birlik ilan edilir 6. Devlet tarafından tanınma izler 7. Meslek etiği kodları geliştirilir

PROFESYONELLİK SOSYOLOJİSİ Kavramsal Analiz: Profesyonellik araştırması geçen yüzyılda tek mesleklerin incelenmesinden hareket ederek bir fenomen olarak profesyonelliğe ve buradan toplumsal söylemine kadar genişlemiştir (Evetts, Mieg & Felt 2006). Bunun bir nedeni profesyonel olanı diğer meslek gruplarından sınırlama amacıyla yapılan tanımlama çabalarıdır.

PROFESYONELLİK SOSYOLOJİSİ Profesyoneller soyut bilgileri her bir vaka için kullanırlar, ancak bilginin genelleştirilebilirliği ile ilgilenirler. Bunun sonucunda İngilizce literatürde profession’un bilgi temelli meslek olduğu konusunda belirli bir uzlaşı oluşmuştur.

PROFESYONELLEŞMENİN NEDENLERİ? Profesyonelleşmenin ilk nedeni iş bölümünün gerekliliğidir. Modern toplumlar iş bölümü biçiminde organize olmuşlardır. Profesyonelleşmenin ikinci nedeni işin faaliyet alanı ve yetki alanının dinamiğidir. Profesyonelleşmenin üçüncü nedeni epistemolojiktir. Profesyonel iş akademik temele dayanır. Profesyonelleşme toplumun rasyonelleşmesiyle ilgilidir.

SİYASETTE PROFESYONELLEŞME Jens Borchert, siyasette profesyonelleşmenin bazı yapısal önkoşullarından bahsetmektedir. Birincisi güvenilir bir gelir. İkincisi kariyeri güvence altına alan mekanizmalar. Üçüncüsü yükseliş olanaklarının bulunması.

MAX WEBER İlk kez Weber siyasal alanda profesyonelleşmeden bahsetmiştir. Profesyonelleşmeyi toplumsal gelişmenin ve işlevsel farklılaşmanın gerekli bir koşulu olarak görmüştür. Bu çerçevede Weber gelişmekte olan demokrasilerde siyasal kariyer olanakları için göreceli kesin modeller tespit etmiştir.

MAX WEBER 1919 yılında yaptığı “Meslek Olarak Siyaset” (Weber, 2006) başlıklı konuşmasında Weber, ilk kez modern parlamentarizmin ve ondan türeyerek genişleyen kitle demokrasilerindeki partiler iktidarının sonucunda geçmişteki boş zaman veya fırsattan politikacıların yerini tam zamanlı ve meslekten politikacıların aldığını tespit etmiştir.

MAX WEBER Weber’e göre parti ve sendika görevlileri, yazarlar ve parti bünyesinde hazırlanan yayınlarda çalışan gazeteciler meslekten siyasetçi grubunun çekirdeğini oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu grubun mensupları gelecekte profesyonel siyasetçi olarak yaygınlık kazanacaktır. Modern kitle partilerinin gelişimi fahri olarak siyaset ile uğraşan çevreleri sonlandıracak ve siyasal güç, tipik örneğini ABD’deki parti makinesinin (Boss Party) oluşturduğu parti görevlilerinin eline geçecektir.

YENİ SİYASAL PROFESYONELLER 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise halkla ilişkiler uzmanları, kamuoyu araştırmacıları, metin yazarları, yaratıcı direktörler, akıl danışmanları vb. oluşan yeni bir meslek grubu ortaya çıkmış, ekonomik alanda edinilen deneyimler siyasal alana aktarılmaya başlanmıştır.

YENİ SİYASAL PROFESYONELLER Bu yeni sınıfın yükselişinde siyasal pazarlamanın gelişiminin, siyasal kampanyaların öneminin artmasının ve kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasının rolü büyüktür.

DEĞERLENDİRME Siyasette profesyonelleşmeye olumlu ve olumsuz yaklaşanlar bulunmaktadır. Olumlu yaklaşanlar siyasetin teknik ve uzmanlık gerektiren bir alan olduğunu, danışmanlık mekanizmalarının gerekliliğini ve profesyonelleşmenin rasyonelleşmeye de etkisinin olacağının altını çizmektedir. Olumsuz yaklaşanlar ise karar verme sürecinin seçkinleştiğine, denetimin güçleştiğine, toplumsal kesimlerin siyasete katılımının azaldığına işaret etmektedir.