PENTOZLAR VE TREVLER 5 oksijen ve 5 C

PENTOZLAR VE TÜREVLERİ ► 5 oksijen ve 5 C atomu içerenlerden önemli olanları D-KSİLOZ VE L-ARABİNOZ ► D-Gl. . D-glukuronikasit. . D-Ksiloz ► D-gal. . . D-galakturonikasit. . L-Arabinoz ► D-KSİLOZ: ► Odun dokusunun hücre çeperinde ► Ksilanlardan elde edilir ► Zamkların, pektinin ve bazı heterozitlerin parçalanma ürünü ► Serbest olarak nadiren bulunur.

PENTOZLAR VE TÜREVLERİ ► L-ARABİNOZ: ► Hücre çeperini oluşturan maddelerin, pektin, zamk, müsilaj, bazı heterozit ve saponozitlerin bileşiminde bulunur. ► Rosaceae ve leguminosae bitkilerinde bulunur.

PENTOZLAR VE TÜREVLERİ ► L-RAMNOZ: ► Aldopentozdur ► Metilpentoz (5 O, 6 C atomu taşır) ► 6 -dezoksiheksoz ► Bakteri teşhiisnde yararlanılır. ► 2 -dezoksiozlar: ► 2. C’da –OH taşımayan metil pentoz türevleridir ► Kardiyoaktif heterozitlerinde bulunur.

PENTOZLAR VE TÜREVLERİ ► D-RİBOZ: ► Nükleotitlerin yapısında bulunan bir pentozdur. ► Bakteriyolojik kültür ortamında fermentasyon reaktifi olarak bakterilerin teşhisinde yaralanılır.

D-KSİLOZ, L-ARABİNOZ, L-RAMNOZ, 2 -dezoksioz (D-DİGİTOKSOZ), D-RİBOZ

TETROZLAR VE TÜREVLERİ ► ECZACILIKTA EN ÖNEMLİSİ ERİTROZ TÜREVİ POLİOL OLAN ERİTRİTOL’DÜR. BUNUN DA TETRANİTRATI İLAÇ SANAYİNDE KULL. ERİTRİTOL TETRANİTRAT: Eritroz. . . red. . Eritritol+H 2 SO 4+HNO 3. . . ERİTRİTOL TETRANİTRAT m. g. -Vazodilatatör olup Anginopektoriste kull. -Diğer nitratlardan daha uzun etkili -Sanayide suni reçine ve plastik yapımında kull.

ERİTRİTOL TETRANİTRAT

TRİOZLAR VE TÜREVLERİ ► 3 C VE 3 O ATOMLU ozlardır. ► GLYCEROLUM (TF) GLİSEROL ► Propan 1, 2, 3 -triol ► Doğada serbest bulunmaz, lipitlerin bileşiminde yer alır ► En az %97 propantriol içermelidir. ► Bazı farmakopelerde ise “Glycerolum Concentratum” %98 propantriol içerir.

GLYCEROLUM (TF) GLİSEROL ► ELDESİ: 2 YOLLA ELDE EDİLİR. . . ► 1) Sabun endütrisinde yağların sabunlaştırılmasıyla ► Yağ + KOH sabulaştırılır. . Gliserinli sabun çözeltisi +Tuz ilave edilir (doymuş çözelti). . . . ÜST FAZ SABUN. . ALT FAZ DA GLİSEROL+TUZ ► ALF FAZ yoğunlaştırılır. . . Tuz çöker. . . Süzülür tekrar yoğunlaştırıldığında (tuz çökmeyinceye dek). . . HAM GLİSEROL elde edilir.

GLYCEROLUM (TF) GLİSEROL ► Ham gliserol+asit. . kaynatılır ► Yıkanır ► Renk giderilir ► Vakumda yoğunlaştırılıp temizlenir. ► 2) FERMENTASYONLA ELDESİ: ► Et. OH eldesinde ortama sülfit iyonları (Nasülfit) katılmasıyla oluşan GLİSEROL , absolu alkol/ CCl 4 ile tüketilerek alınır ► Verim %15

GLYCEROLUM (TF) GLİSEROL ► TEŞHİSİ: ► Gliserol+KHSO 4 R. . . ısıtılır. . . AKROLEİN + 2 H 2 O ► KULLANILIŞI: ► Eczacılık tekniğinde solvan ve sıvağ olarak ► Supp. Halinde pürgatif olarak ► Kulak damlalarında hem solvan hem de su çekici ► Deri ve mukoza tahrişini giderici (emoliyan) olarak el losyonlarında ► Demulsan etkili olarak farenks mukozasındaki tahrişlere karşı

GLYCEROLUM (TF) GLİSEROL GLYCERIYLIS TRINITRATIS, TRİNİTRİN, TRİNİTROGLİSERİN ► Der. HNO 3+ Der. H 2 SO 4. . . + soğukta Gliserol. . . . TRİNİTRİN ► Patlayıcı, renksiz/hafif sarı renkte uçucu ► Soğukta dayanıklı, sıcakta hidroliz olur ► TF’de “Glycerylis Trinitratis Compressi” dil altı tableti şeklinde koroner vazodilatör. ► Dil altından 0. 3 -1 mg dozda kull. ► Laktozla karıştırılarak kull. ► Angina profilaksisi ve ted. endikedir. ► Sıcak basması, sersemlik, taşikardi, baş ağrısı yan etkileri ►

GLYCEROLUM (TF) GLİSEROL ► GLİSERİL GAYAKOLAT ► Gliserol’ün gayakolle oluşturduğu eter’dir ► Bronş ifrazatını artırdığından EKSPEKTORAN ► GLİSERİL TRİASETAT, TRİASETİN ► Gliserol + CH 3 COOH. . esteri ► Eczacılık tekniğinde solvan olarak kullanılır. ► Renksiz, acı lezzetli, yağlı, sudan ağır ► Su, etanol, eter ve CHCl 3 ile karışır.

GLİSEROL, GLİSERİL GAYAKOLAT, TRİNİTROGLİSERİN

OZİTLER ► Yapısında en az 2 oz bulunan ozitlere HOLOZİT adı verilir. ► 10’dan az oz taşıyanlara OLİGOHOLOZİT ► 10’dan fazla oz taşıyanlara POLİHOLOZİT ► Aynı cins ozlardan m. g. HOMOJEN OLİGOHOLOZİT/POLİHOLOZİT ► Farklı ozlardan m. g. HETEROJEN OLİGOHOLOZİT/ POLİHOLOZİT

OZİTLER ► İki oz birbirine ozit bağı ile bağlanır. ► 1 -1, 1 -4, 1 -6, 1 -2 bağlanmaları var ► 1 -4 ve 1 -6 REDÜKTÖR özellikleri devam eder ► 1 -2 (Sakarozda) NONREDÜKTÖR özelliktedir. ► Maltoz (1 -4) (gl-gl) (Homojen diholozit) ► Gensiobioz (1 -6) (gl-gl) (Homojen diholozit) ► Primeveroz (6 -1) (gl-ks) (Heterojen diholozit) ► Laktoz (1 -4) (gl-gal) (Heterojen diholozit)

OZİTLER

OZİTLER

DİHOLOZİT ÖRNEKLERİ

OZİTLER ► TRİHOLOZİTLER ► Gensianoz (gl-gl-fr) (R. Gentianae) ► Rafinoz (gal-gl-fr) (Pamuk tohumları) ► Melezitoz (gl-fr-gl) (Manna)

TRİHOLOZİT ÖRNEKLERİ

TRİHOLOZİT ÖRNEKLERİ

TRİHOLOZİT ÖRNEKLERİ

POLİHOLOZİTLER ► HOMOJEN POLİHOLOZİTLER Bitkiler aleminde en çok bulunanlar Arabinoz. . Araban (zamk ve müsilaj) Ksiloz. . . . Ksilan (Angiospermae odunlaşmış dokuların oluşturan pentozan) ► Mannoz. . . Mannan (Gymnospermae odun dokusu ve bazı alglerin depo maddesi) ► Fruktoz. . . Fruktozan (Depo maddesi inülini m. g. ) ► Galaktoz. . . Galaktan (Pektik maddeleri, jeloz adlı müs. ) ► Glukoz. . . Glikozan (Nişasta, selüloz, dekstran, glikojen) ► ► ►

POLİHOLOZİTLER ► HETEROJEN POLİHOLOZİTLER ► Ozları aynı cins olmayanlardır ► Oz türevi olarak Uronikasit yer alanlara ASİT POLİHOLOZİTLER ► Diğerlerine NÖTR POLİHOLOZİTLER ► Zamklar, müsilajlar, pektinler, hemiselüloz bu gruptadır.

OLİGOHOLOZİTLER ► SACCHARUM (TF), SAKAROZ (ŞEKER), SUCROSUM ► α-D- glukopiranoz+ β-D- fruktofuranoz 1 -2 bağı ile bağlanmasıyla m. g. ► Endüstride; ► 1) Saccharum officinarum (Şeker kamışı (Graminae) (Küba, Porta Riko, Filipinler, Hawai, Endonezya, Hindistan) ► 2) Beta vulgaris (Şeker pancarı) (Chenopodiaceae) (Almanya, Avusturya, Rusya, Fransa, ABD)

SACCHARUM (TF), SAKAROZ (ŞEKER), SUCROSUM Şeker kamışından Eldesi ► İnce gövdeler parçalanır ► Demir silindirlerden geçirilir. . özsu e. e. ► Özsu +kireç suyu ile kaynatılır (hem sakarozun inversiyonu önlenir hem de proteinlerin koagüle olması sağlanır) ► Sıvın yüzeyinde köpük m. g. ► Berrak çözeltiden CO 2 geçirilerek kirecin fazlası çöktürülür ► Süzülür. . . SO 2 ile rengi giderilir. ► Vakumda yoğ. . . kristalize halde SAKAROZ e. e. ► Artığa MELAS adı verilir ki Et. OH eldesinde ve yem ►

SACCHARUM (TF), SAKAROZ (ŞEKER), SUCROSUM ► Şeker Pancarından Eldesi ► Yumru biçimindeki kökler yıkanır ► İnce dilimler halinde kesilir ► Sıcak su ile karıştırılır (suyun şekere difüze olması sağlanır) ► Ham şeker özsuyu temizlenir ► Şeker pancarından elde edilen melasta bulunan “BETAİN” lipotropik ajan ol. Ted. kull. ► Her 2 bitkinin geliştirilmiş türlerinden %1520 sakaroz e. e.

SACCHARUM (TF), SAKAROZ (ŞEKER), SUCROSUM ► İnvert Şeker ► Sakaroz hidroliz ürünü ► Eşit molekülde gl+fr m. g. ► Sakaroz polarize ışığı sağa çevirirken hidrolizden sonra sola çevirir

SACCHARUM (TF), SAKAROZ (ŞEKER), SUCROSUM ► Sakarozun sulu çöz. +Sey. Na. OH+Cu. SO 4. . . Mavirenk. . . çöz. Kaynatıldığında rengi değişmez ► Sıcak çöz. +Sey. Na. OH ile alkali yapılırsa. . portakal renkli çökelek m. g. . . bu reaksiyon sakaroz içinde invert şeker olmadığını gösterir. ► Sakaroz eczacılıkta şurupların bileşimine girer ► Demulsan ve besleyici ► Sulu çöz. Bakteriyostatik ve koruyucu ► Tablet preparatlarının kötü tadını gizler ► Bazı preparatların oksitlenmesini önler

SACCHARUM (TF), SAKAROZ (ŞEKER), SUCROSUM

SACCHARUM LACTIS (TF), LAKTOZ, Süt Şekeri ► Sütten meydana gelir ve %5 oranında ► β- galaktopiranoz + β-D-glukopiranoz. . (1 -4) diholozittir ► Sert, kristalize, kokusuz, hafif tatlılezzette ► Sütten peynir eldesinde kalan sulu kısım yoğ. . . LAKTOZ kristalenir ► Ayrılan kristaller suda çözülüp ► Aktif kömürle rengi giderilir ► Tekrar kristallenir

SACCHARUM LACTIS (TF), LAKTOZ, Süt Şekeri ve β diye iki formu vardır ► Β-laktoz suda daha kolay çözünür ve eczacılıkta değerlendirilir. ► %10 laktoz çöz. diüretiktir. ► Daha derişikleri laksatiftir. ► Laktaz enzimi ile hidroliz olur. ►α

SACCHARUM LACTIS (TF), LAKTOZ, Süt Şekeri

Laktuloz ► 1 mol gal. ile 1 mol fr. 1 -4 bağı ile bağlanır ► Laksatif ► GI kanaldan emilmeyen semisentetik disakkarittir. ► Dışkı p. H’nın düşük olduğu bir osmotik ishale neden olur ► NH 3 yapan organizmaların çoğalmasını engeller ► KC ensefalopati tedavisinde kull.

Laktuloz