NIKOTYNIZM Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Suwakach 1 PALI

NIKOTYNIZM Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Suwałkach 1

PALIĆ CZY NIE PALIĆ? OTO JEST PYTANIE. 2

Nikotynizm jest jednym z najczęściej występującym nałogów we współczesnym społeczeństwie. Uzależnienie to dotyka coraz to młodsze pokolenia. W Polsce każdego dnia zaczyna palić około 500 nieletnich. Oznacza to, że palenia papierosów próbuje około 180 000 chłopców oraz dziewcząt. Oszacowano, że rocznie wypalają oni od 3 do 4 miliardów papierosów. Jest to groźna tendencja. Większość ludzi palących sięgnęła po papierosa po raz pierwszy w wieku dojrzewania. Zrobiło to w tym okresie 81% mężczyzn i 78% kobiet. 3

Palenie tytoniu jest szczególnie szkodliwe dla dzieci i młodzieży. Młodzież niedowierza stwierdzeniu o szkodliwości nałogu palenia. Nie zauważa ona żadnych zmian w swoim organizmie. Jest to bardzo złudne. Młody organizm mimo swojej dużej witalności jest bardziej narażony na szkodliwe związki znajdujące się w papierosach. Komórki, które dopiero rozwijają się lub mnożą, są wielokrotnie bardziej wrażliwe na czynniki toksyczne albo promieniotwórcze od komórek dojrzałych. 4

Młody człowiek zaczynając palić papierosy często myśli, że w każdej chwili jest wstanie to rzucić. Nic bardziej błędnego. Palenie tytoniu szybko uzależnia. Powoduje to zawarta w papierosie nikotyna. Występuje tu biologiczne uzależnienie. Nikotyna działa bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy. Pobudza wydzielanie w mózgu neuroprzekaźników, które dpowiadają za doznawanie przyjemnych odczuć. Palaczowi po zapaleniu papierosa wydaje się, że papieros uspokaja, poprawia nastrój, ożywia, poprawia koncentrację. Chwilę po wypaleniu papierosa następują przykre objawy głodu nikotynowego. 5

PALENIE TYTONIU Źródło: WHO-CINDI, Łódź-Toruń 2000 -2002 (N=3218) Najczęściej palą ludzie dojrzali wiekiem (kategorie 35 -44 lata oraz 45 -54 lata wyczerpywały ponad połowę regularnie palących papierosy); relatywnie rzadziej zaś pacjenci legitymujący się wyższym statusem wykształcenia, oraz wyższymi dochodami. 6

Statystyka n n n n Od 30 lat Polska znajduje się w czołówce krajów o najwyższym wskaźniku konsumpcji tytoniu na świecie. Codziennie pali około 9 mln Polaków (40% mężczyzn i 20% kobiet). Około 50% palaczy posiada symptomy uzależnienia od tytoniu a 15% uzależnionych jest biologicznie od nikotyny Rocznie z powodu chorób odtytoniowych umiera około 50 tys Polaków. Średnia ilość wypalanych dziennie papierosów to 20 szt. u mężczyzn i 14 szt. u kobiet. Pierwsze próby palenia tytoniu: n Chłopcy – 7 -8 rok życia n Dziewczęta – 12 -13 rok życia. 10 % chłopców pali papierosy w wieku 12 lat regularnie, w wieku 16 lat już 32%. 7

Przyczyna wczesnego rozpoczęcia palenia może być różna. Według amerykańskiego psychologa Mc Lein'a, badającego motywację rozpoczynania palenia, są to: 1. Dorównanie rówieśnikom (35%). 2. Dodanie sobie pewności, imponowanie otoczeniu (20%). 3. Przekora, bunt przeciwko autorytetom (15%). 4. Chęć naśladowania innych (62%). 5. Przykład rodziców (15 -60%). 6. Ciekawość (66%). 7. Przyjemność, chęć odprężenia (14%). 8. Frustracja, niepowodzenia życiowe (25%). 9. Zmniejszenie nadmiernego apetytu (11%). 10. Inne powody (12%). 8

Ogólnie w dymie nikotynowym jest około 4000 związków chemicznych, w tym 40 to substancje powodujące raka. W czasie wdychania dymu z papierosa są one wprowadzane do organizmu palacza. 9

10

11

12

ZDROWOTNE SKUTKI PALENIA 13

14

15

EMOCJONALNE SKUTKI PALENIA n n n n czuję się napięty w czasie palenia palenie przygnębia mnie lubię rozładowywać moich frustracji przy pomocy papierosów czuję się emocjonalnie słaby, ponieważ palę nie znoszę oddawania władzy nad sobą narkotykowi, jakim jest nikotyna po wypalenia papierosa czuje się nerwowy i niespokojny nie znoszę chowania się z papierosem i ukrywania, że palę 16

KONSEKWENCJE PALENIA DOTYCZĄCE WYGLĄDU n n n n pożółkłe zęby i palce skóra blada i matowa włosy wyglądają kiepsko, czuć je dymem oczy są przekrwione „kurze stopki” zmarszczek wokół moich oczu stają się z upływem lat coraz wyraźniejsze wyglądam niesympatycznie i żałośnie wyglądam nieświeżo bruzdy pogłębiają się wokół moich ust. 17

FINANSOWE KONSEKWENCJE PALENIA n n n papierosy i inne akcesoria palacza kosztują fortunę wydaję majątek na pralnie, żeby usunąć zapach dymu z ubrania wydaję dodatkowo pieniądze na specjalną pastę dla palaczy mam problemy w pracy, nie tolerują w niej palaczy przedsiębiorstwa nie chcą zatrudniać palących pracowników 18

PALENIE W CIĄŻY 19

Wyobraź sobie teraz, że dziecko znajdujące się w łonie palącej matki jest jakby zamnknięte w zadymionym pomieszczeniu, bez możliwości ucieczki. Jego organizm ma słabo rozwinięty system obronny. Substancje chemiczne z dymu przechodzą bezpośrednio z krwią matki, poprzez łożysko, do układu krwionośnego płodu. Następuje zwężenie naczyń krwionośnych, przez co łożysko jest niedostatecznie ukrwione, i dziecko dostaje zbyt małą ilość tlenu. Cierpi ono na niedotlenienie, a cały cykl żywieniowy i wzrostowy ulega zaburzeniu. 20

SKUTKI PALENIA PRZEZ KOBIETĘ W CIĄŻY n n n dziecko rodzi się znacznie mniejsze i podatniejsze na choroby wieku niemowlęcego i wczesnodziecięcego w porównaniu z dziećmi, których mamy nie palą, zwiększa się ryzyko komplikacji w czasie ciąży: - ryzyko poronienia samoistnego, - porodu przedwczesnego (około 13 proc. ), - krwawień z dróg rodnych, - łożyska przodującego, - przedwczesnego odklejenia łożyska, - pęknięcia błon płodowych, - ciąży pozamacicznej. palenie przez matkę w ciąży znacznie zwiększa: - ryzyko urodzenia martwego dziecka, - powikłań okołoporodowych związanych z opóźnionym rozwojem płuc, - niewydolności oddechowej, - samoistnego poronienia, - wczesnej śmierci noworodka, - zespołu nagłej śmierci niemowlęcia (tzw. śmierci łóżeczkowej). 21

Zdarza się, że palą także matki karmiące. Wtedy trucizny dostają się do organizmu dziecka dwoma drogami - wraz z mlekiem i przez układ oddechowy. Skutki są podobne, jakby żyły w Gliwicach - takie dzieci często zapadają na alergie, zapalenia oskrzeli i płuc. Częściej też umierają przed ukończeniem 5 roku życia. W wieku dorosłym nierzadko chorują na nadciśnienie tętnicze, dostają udaru mózgu i mają kłopoty z płodnością. A najgorsze jest to, że około 70% dzieci, których rodzice palą, same będą paliły, gdy w rodzinach wolnych od dymu na tą głupotę zdecyduje się jedynie 10%. 22

Nie tylko matka musi mieć świadomość tych szkód, ale także ci, którzy palą w jej otoczeniu. Według badań, palenie przez ojca może być przyczyną poronienia u matki. Bierne palenie jest więc równie groźne. 23

BIERNE PALENIE 24

Czym jest palenie bierne? n n Palenie bierne jest to wielogodzinne przebywanie w ciągu doby wśród osób palących tytoń. Negatywny wpływ palenia biernego polega na patogennym i kancerogennym działaniu dymu tytoniowego na organizm niepalącego. 25

Dym z żarzącego się papierosa położonego na popielniczce lub trzymanego w ręku przez palacza jest źródłem większej liczby trujących substancji niż ten, który jest wdychany lub wydychany przez palacza! 26

Wdychanie dymu tytoniowego, czyli bierne palenie, jest równie niebezpieczne jak samo palenie. Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy. 27

Co roku w Europie ponad 19000 osób umiera wskutek palenia biernego, 24 % z nich to osoby niepalące. 28

10 razy więcej osób umiera z powodu biernego palenia, na które narażona jest w domu i w miejscu pracy. 29

PRZEPISY PRAWNE USTAWA z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych 30

Art. 5. 1. Zabrania się palenia wyrobów tytoniowych poza pomieszczeniami wyodrębnionymi i odpowiednio przystosowanymi: 1) w zakładach opieki zdrowotnej, z zastrzeżeniem ust. 2, 2) w szkołach i placówkach oświatowowychowawczych, 3) w pomieszczeniach zakładów pracy oraz innych obiektów użyteczności publicznej, a w małych, jednoizbowych lokalach gastronomicznych - poza wyraźnie wyodrębnionymi miejscami. 1 a. Za wprowadzenie zakazu palenia tytoniu w miejscach, o których mowa w ust. 1, odpowiedzialny jest właściciel lub użytkownik obiektu. 31

32

PORADNIA ANTYNIKOTYNOWA n n n Ul. E. Plater 22 16 – 400 Suwałki Tel. (0 -87) 565 -15 -95 Czynna: Wtorek 1430 -1530 33

Ostrzeżenie Nikotyna uzależnia szybko, trwale i głęboko!!! (przez zwiększone uwalnianie dopaminy w mózgu i uruchomienie mechanizmu nagrody) 34