Nederlandse vereniging voor microscopie Honingpollen 12 jan 2019

Nederlandse vereniging voor microscopie Honingpollen 12 jan. 2019 Jan Enne Dees

Waar gaan we het over hebben: - wat is stuifmeel – hoe komt het in honing vormen van pollenkorrels – plantenfamilies preparaat maken van stuifmeel uit bloemen (referentiecol. ) preparaat maken van stuifmeel uit honing (bezinkmethode)

Wat is stuifmeel Stuifmeel – mannelijke sporen van bedekt- en naaktzadige planten - zaadplanten - bloemplanten - bestuiving van planten = uitwisseling genen Linde 35 µ Bijen en planten Plant gebruikt bij voor transport pollen naar andere plant (kruisbestuiving) Bij gebruikt pollen als voedsel (eiwit) (µ of mu = micron = 1 duizendste mm) Mais 80 µ

De stuifmeelkorrel • Stuifmeel = mannelijk zaad = nodig voor de bevruchting van de plant. • “broekjes” → klompjes van miljoenen stuifmeelkorrels.

Pollen in honing: 3 manieren 1 Direct in de bloem door wind, insect, o. i. d. 2 In de kast: bijen met pollenklompjes (miljoenen/klompje), haarkleed (winterlinde 43. 000 korrels/bloem) e. d. 3 Imker: slingeren, persen (miljoenen korrels/10 gr)

Pollen - vormen

Kleuren pollenklompjes

Pollen in honing Doel van de analyse - Botanische herkomst van de honing - Geografische herkomst van de honing Monoflorale honing: als er meer dan een bepaalde hoeveelhied/percentage pollen van 1 soort in de honing wordt gevonden, de honing mag dan de naam krijgen van de betreffende plant.

Stuifmeel en bijenbrood. Bijenbrood is bewerkt stuifmeel dat kan worden bewaard • Verwerking van stuifmeel begint al bij het inzamelen door toevoeging van nectar + speeksel → klompvorming • Bij geeft stuifmeelklomp af aan cel • Jonge bijen stampen het aan met kop en/of poten • Mengen er weer speeksel door ll • Door warmte (35°C) treedt beperkte melkzuurgisting op, houdbaar • Laagje honing en propolis er op • Bijenbrood glanst, stuifmeel niet

Pollen in honing Minimale hoeveelheid voor soortnaam Honingsoort % minimaal Opmerkingen Acacia (Robinia) Borage Crambe (zeekool) distel fruitbloesem heide (Calluna) klaver koolzaad linde Phacelia tamme kastanje vergeet-me-nietje vossebes wilg 20 10 30 20 45 30 -45 45 45 20 90 90 90 45 70 pollenarm residu bevat veel kristallen pollenarm pollenrijke honing vaak pollenarme honing pollenrijke honing zeer pollenrijke honing

Waarom pollenanalyse? - Op welke planten vliegen mijn bijen Herkomst honing/ vervalsing Archeologie Forensisch onderzoek

Preparaat maken met stuifmeel direct uit een bloem

Imker/bezinkmethode Glycerine-gelatine-fuchsine preparaat – 10 gr honing (20. 000 – 100. 000 pollenkorrels) oplossen in 40 ml water en 12 - 24 uur laten staan – in één beweging afgieten (er blijft een dikke druppel met de pollen achter) en weer bijvullen met ca. 10 ml water en 12 uur laten staan - Afgieten en sediment met pipet op objectglaasje aanbrengen en laten drogen (evt. ontvetten met alcohol) - Toevoegen van twee kleuren glycerine (gelatine blank en met fuchsine/paars) en afdekken met afdekglaasjes (aflakken) - Etiketteren - Gereed om te bekijken onder het microscoop

Centrifuge methode Los 10 gr honing op in 20 ml water in een centrifugebuis van 50 ml Centrifugeer bij 2200 rpm (toeren per minuut) gedurende 10 minuten (hangt af van type centrifuge) Giet in één beweging de bovenstaande vloeistof af Los de pellet op in 10 ml water en centrifugeer weer 10 min/2200 rpm Giet de vloeistof af in één vloeiende beweging Zet de buis 15 min op z’n kop weg, droog de wand Los de pellet op in 0, 1 ml water, roer zorgvuldig Maak een preparaat (10 – 15 min centrifugeren bij 3000 – 5000 rpm)

Literatuur en links - Boek van der Ham: Pollenanalyse, website Bijen. WUR (gratis), Celler Melissopalynologische Sammlung, von der Ohe, Celle. A colour guide to pollen loads of the honey bee, William Kirk, IBRA. Pollen. tstebler. ch/pollen-wiki (mooie site met atlas en foto’s). Paldat. org/search data (ook goed, iets minder uitgebreid) Google: pollen. Grove den

Vragen?