Materia edukacyjny wytworzony w ramach projektu Scholaris portal

Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris - portal wiedzy dla nauczycieli” współfinansowanego przez Unię w ramach Europejskiego Społecznego. Projekt współfinansowany przez. Europejską Unię Europejską w ramach Europejskiego. Funduszu Społecznego

II etap edukacyjny PRZYRODA

OCHRONA ZABYTKÓW Panteon to najlepiej zachowany starożytny budynek we Włoszech. Zabytki to budynki, obrazy, rzeźby lub elementy użytkowe (np. broń, meble, biżuteria), które są dziełem człowieka lub są związane z jego działalnością i stanowią świadectwo minionej epoki lub wydarzenia historycznego.

OCHRONA ZABYTKÓW Wraz z upływem czasu oraz pod wpływem działania czynników zewnętrznych zabytki i dzieła sztuki ulegają procesowi niszczenia. Głównymi czynnikami zewnętrznymi mającymi wpływ na ten proces są: - opady deszczu, - wiatr, - temperatura, - wilgoć, - światło, - wody gruntowe, - mikroorganizmy.

OCHRONA ZABYTKÓW Z uwagi na wartości artystyczne, historyczne i naukowe zabytków i dzieł sztuki nie można dopuścić do ich zniszczenia, dlatego podejmuje się szereg działań mających na celu zapobieganie lub powstrzymywanie tych procesów.

OCHRONA ZABYTKÓW TEMPERATURA I WILGOĆ. Idealna temperatura w jakiej powinna być przechowywana i wystawiana większość dzieł sztuki waha się od 18 do 20°C, a wilgotność w granicach od 40 do 60%. Dzieła przechowywane w innych warunkach mogą ulec nieodwracalnym zmianom.

OCHRONA ZABYTKÓW Przykładowo drewno, które zostanie przeniesione do pomieszczenia o wyższej od optymalnej temperaturze i niższej wilgotności zaczyna schnąć i kurczyć się, a w rezultacie może się zupełnie pokruszyć. Podobnie reagują papier oraz tekstylia z tworzyw sztucznych.

OCHRONA ZABYTKÓW W salach muzealnych wskaźniki te są na bieżąco monitorowane oraz regulowane za pomocą ogrzewania i klimatyzacji. OCHRONA DZIEŁ SZTUKI PRZED TEMPERATURĄ I WILGOCIĄ. Aby chronić dzieła sztuki przed szkodliwym działaniem temperatury i wilgoci należy zapewnić im optymalne warunki – czyli wspomniane wcześniej 18 -20°C i wilgotność powietrza w przedziale 40 -60%.

OCHRONA ZABYTKÓW POWIETRZE, SŁOŃCE, WODA. Szkodliwe działanie powietrza, wody i promieni słonecznych na zabytki i dzieła sztuki można zaobserwować na obiektach wykonanych z kamienia – zamkach, kościołach, rzeźbach itp.

OCHRONA ZABYTKÓW Chociaż kamień jest materiałem bardzo trwałym i odpornym na działanie czynników zewnętrznych, wystawiony na długotrwałe działanie wody, wiatru i promieni słonecznych ulega procesowi wietrzenia.

OCHRONA ZABYTKÓW OCHRONA DZIEŁ SZTUKI PRZED WIETRZENIEM. Pod wpływem różnic temperatur w ciągu dnia i w nocy, działaniem wiatru oraz zamarzaniem i rozmarzaniem wody, skały tracą swoją spoistość, zmniejsza się ich gęstość i zwiększa zdolność przyjmowania wody. Długotrwałe wietrzenie skały doprowadza do jej obsypywania i obłamywania.

OCHRONA ZABYTKÓW Działania konserwatorskie podejmowane w takich przypadkach określa się mianem flekowania. Flekowanie polega na wykuciu uszkodzonego fragmentu skały i wypełnienie go nowym, utworzonym najczęściej z żywicy epoksydowej.

OCHRONA ZABYTKÓW ORGANIZMY I MIKROORGANIZMY. Zabytki oraz działa sztuki mogą być niszczone także przez organizmy i mikroorganizmy takie jak: bakterie, grzyby, owady, sinice i glony. Grzyby i owady atakują przede wszystkim obiekty zabytkowe wykonane z drewna – np. rzeźby, meble, czy ramy obrazów. Szkody wykonane przez grzyby i owady są często nieodwracalne, dlatego należy im zapobiegać.

OCHRONA ZABYTKÓW Owady, które rozwijają się w drewnianych przedmiotach, dopiero po wykluciu się wyrządzają największe szkody. Kiedy wychodzą z drewna, robią kilkumilimetrowe dziury, które osłabiają strukturę eksponatu. Pod wpływem działania tych organizmów niektóre fragmenty drewna ulegają zupełnemu zniszczeniu i obłamują się, a inne stają się bardziej miękkie i podatne na uszkodzenia. Na rozwój tych szkodników wpływ ma przede wszystkim temperatura oraz wilgoć.

OCHRONA ZABYTKÓW OCHRONA DZIEŁ SZTUKI I ZABYTKÓW PRZED MIKROORGANIZMAMI. Dzieła sztuki i zabytki chroni się przed szkodliwym działaniem mikroorganizmów poprzez: dezynfekcję, dezynsekcję i fumigację.

OCHRONA ZABYTKÓW Dezynfekcja i dezynsekcja to procesy polegający na zmniejszeniu liczby bakterii i szkodników poprzez atakowanie ich wysoką temperaturą, parą wodną, promieniowaniem lub środkami chemicznymi. Fumigacja (zwana potocznie gazowaniem) polega na zamknięciu poddawanego fumigacji zabytku lub dzieła sztuki w szczelnym opakowaniu, do którego następnie wpuszcza się fumiganty, czyli gazowe substancje zwalczające ukryte mikroorganizmy (przede wszystkim grzyby i owady).

OCHRONA ZABYTKÓW OCHRONA DZIEŁ SZTUKI I ZABYTKÓW PRZED WILGOCIĄ I OWADAMI. Dzieła sztuki wykonane w drewnie, na papierze, na płótnie, na skórze bądź w tynku poddaje się także procesowi impregnacji, którego celem jest zabezpieczenie ich przed szkodliwym działaniem wilgoci, owadów, a także i ognia. Impregnacja polega na nasyceniu zabezpieczanych powierzchni impregnatami, czyli roztworami substancji chemicznych, które po naniesieniu odparowują się uwalniając swoje właściwości.

OCHRONA ZABYTKÓW Ze względu na duży stopień zniszczenia, a także zagrożenie spowodowane czynnikami zewnętrznymi, do niektórych dzieł sztuki dostęp dla oglądających jest mocno ograniczony. Tak się dzieje, np. ze słynnym freskiem Leonarda da Vinci „Ostatnia Wieczerza”, który dziennie może obejrzeć najwyżej kilkaset osób.

OCHRONA ZABYTKÓW W skrajnych przypadkach, aby ochronić je przed zniszczeniem, niektóre dzieła sztuki nie są już dostępne dla turystów. Tak się stało w hiszpańskiej jaskini Altamira, gdzie ze względu na atak grzybów zamknięto dostęp do mających 13 tysięcy lat naskalnych malunków. Aby jednak nie stracić turystów, rząd Hiszpanii obok oryginalnej jaskini zbudował jej wierną kopię, która jest otwarta dla zwiedzających.

Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris - portal wiedzy dla nauczycieli” współfinansowanego przez Unię w ramach Europejskiego Społecznego. Projekt współfinansowany przez. Europejską Unię Europejską w ramach Europejskiego. Funduszu Społecznego