KATEGORIE SOWOTWRCZE RZECZOWNIKW ODCZASOWNIKOWYCH Lekcja dla II klasy

KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODCZASOWNIKOWYCH Lekcja dla II klasy gimnazjum

Drogi Uczniu Na dzisiejszej lekcji przyswoisz sobie nowe wiadomości oraz nabędziesz nowe umiejętności, które zwiększą Twoją sprawność językową. W czasie lekcji przed komputerem zachowaj poniższe zasady. • Ćwiczenia rozwiązuj w pamięci lub w brudnopisie. • Po każdej serii ćwiczeń przechodź do rozwiązywania zadań w karcie pracy. • Wszystkie zadania zostaną ocenione przez nauczyciela. • Każde polecenie czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

3 Karta pracy WIADOMOŚCI Wyrazy pochodne o wspólnym znaczeniu słowotwórczym, nadane im przez odpowiednie formanty, tworzą odrębne kategorie słowotwórcze. Kolejne slajdy zapoznają Cię najważniejszymi kategoriami rzeczowników pochodzących od czasowników, czyli z rzeczownikami odczasownikowymi. z

4 Rzeczowniki pochodne Karta pracy mogą być utworzone od: § innych rzeczowników chleb – chlebak § czasowników czytać – czytanie § przymiotników stary – starzec sześć – szóstka § liczebników swój – swojak § zaimków § wyrażeń przyimkowych pod głową – podgłówek § dwóch wyrazów nos, róg - nosorożec

5 NAZWY CZYNNOŚCI tworzą między innymi Karta pracy FORMANTY: anie, -enie, - ka, -anina, - cie, -zero (morfologiczne)

6 NAZWY CZYNNOŚCI Ćwiczenie 1. Karta pracy Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. -anie, pływać pływ anie -enie, mówić mówi enie -ka orać or ka -anina, dłubać dłub anina -zero (morfologiczne) przebiegać przebieg

Karta pracy NAZWY CZYNNOŚCI 7 Ćwiczenie 2. Utwórz po trzy rzeczowniki powyższej kategorii przy pomocy formantów: -anie, -anina, zero morfologiczne. gmatwać strzelać bieganie gmatwanie strzelanie bieganina gmatwanina strzelanina biegać bieg - strzał

8 NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI Karta pracy tworzą między innymi FORMANTY acz , -arz , -ak, -ca, -nik, -icie, -ec

NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI 9 Ćwiczenie 3. Karta pracy Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. -acz pal ić -arz pis ać -ak pływ ać -ca sprzedaw ać -nik pracow ać -iciel roznos ić -ec jeździ ec jeźdz ić

10 NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI Karta pracy Ćwiczenie 4. Zanalizuj słowotwórczo poniższe wyrazy według wzoru: skoczek = skocz + ek kłamca kłam + ca zbieracz zbier + acz oskarżyciel oskarż + yciel nadawca nadaw + ca koczownik koczow + nik

NAZWY URZĄDZEŃ NARZĘDZI I PRZYRZĄDÓW 11 Karta pracy tworzą między innymi FORMANTY: -ak, -acz, aczka, -nik, -alnik, arka, -adło

NAZWY NARZĘDZI, URZĄDZEŃ 12 I PRZYRZĄDÓW Ćwiczenie 5. Karta pracy Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. -ak czerp ać czerp ak -ac. Z rozpyl ać rozpyl acz - aczka kop ać kop aczka -nik pal ić pal nik -alnik powiększ ać powiększ alnik -arka, pogłębi ać pogłębi arka -adło wah ać wah adło

13 NAZWY NARZĘDZI, URZĄDZEŃ I PRZYRZĄDÓW Ćwiczenie 6. Karta pracy Zanalizuj słowotwórczo poniższe wyrazy według wzoru: mierzyć - przyrząd do mierzenia = mier + nik rozgniatać o przyrząd do rozgniatania rozgniat + acz czerpać o urządzenie do czerpania czerp + ak grzać o urządzenie do grzania grz + ałka prać o urządzenie do prania pr + alka

NAZWY MIEJSC, W KTÓRYCH COŚ SIĘ ODBYWA 14 tworzą między innymi Karta pracy FORMANTY: -ania, -arnia, -alnia, -isko

15 NAZWY MIEJSC, Karta pracy W KTÓRYCH COŚ SIĘ ODBYWA Ćwiczenie 7. Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. - nia pracow ać pracow nia -arnia pal ić pal arnia -alnia pr ać pr alnia -isko wysyp ać wysyp isko

16 NAZWY MIEJSC, W KTÓRYCH COŚ SIĘ ODBYWA Ćwiczenie 8. Karta pracy Zanalizuj słowotwórczo poniższe wyrazy według wzoru: czytać = pomieszczenie, w którym się czyta , czyt + elnia piec miejsce, w którym się piecze piek + arnia kreślić miejsce, w którym się kreśli kreśl + arnia spawać pomieszczenie, w którym się spawa spaw + alnia jadać pokój, w którym się jada jad + alnia

ZAPAMIĘTAJ RZECZOWNIK ODCZASOWNIKOWY MOŻE POWSTAĆ PRZEZ dodanie przyrostka wyraz podstawowy odrzucenie cząstki bezokolicznika wyraz podstawowy + - przyrostek -eć, -ać, -yć = = wyraz pochodny

17 Karta pracy Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadań w karcie pracy. Jeżeli jednak, stwierdzasz, że czegoś nie zrozumiałeś, wróć do slajdów poprzez hiperłącza. Wiadomości – slajdy nr 3, 4, 5, 8, 11, 14 Ćwiczenia - slajdy nr 6, 7, 9, 10, 12, 13, 15, 16

To już koniec ! Przejrzyj kartę pracy, podpisz ją i oddaj nauczycielowi języka polskiego. Do zobaczenia na innej lekcji!