Jak pracowa profilaktycznie z dzieckiem w wieku do

„Jak pracować profilaktycznie z dzieckiem w wieku do 15 lat? ” /zadanie realizowane na zlecenie Miasta Gdańska/

„Jak pracować profilaktycznie z dzieckiem w wieku do 15 lat? ” PRZYGOTOWANIE DO SAMODZIELNEGO PRZEPROWADZENIA SZKOLENIA W CZASIE RADY PEDAGOGICZNEJ /zadanie realizowane na zlecenie Miasta Gdańska/

Szanowni Państwo! • …miło nam, że dołączacie do projektu w zupełnie nowej roli. • Od teraz, zachowując swoje dotychczasowe umiejętności, kompetencje i doświadzenia stajecie przed wyzwaniami, które będzie wsparciem w pracy z uczniem i kolejnym doświadczeniem zawodowym. • Możecie poprzez swoje zaangażowanie stanowić wsparcie dla swoich koleżanek i kolegów. • To szkolenie to szansa połączenia umiejętności komunikacji i korzystania z materiałów merytorycznych dot. profilaktyki zachowań ryzykownych, rozwoju mózgu dziecka wieku szkolnym. To możliwość na budowanie w codziennej pracy z uczniem jasnej, spójnej ramy wkluczającej rodzica w procesy wychowawcze dla dobra dziecka. • Powodzenia!

CEL SZKOLENIA • Celem projektu jest wzmacnianie umiejętności, kompetencji i wiedzy społeczności szkolnej – dyrekcja, nauczyciele, wychowawcy, administracja, rodzice – w zakresie rozumienia i umiejętności przeciwdziałania potencjalnym problemom związanym z zachowaniami ryzykownymi dziecka w wieku do 15 lat. • Transfer wiedzy , który uczestnikom szkolenia jako przyszłym szkoleniowcom umożliwi przekazanie kadrom - na radach pedagogicznych w macierzystych placówkach - metody pracy i dobrych praktyk profilaktyki przydatnych w codziennej pracy z uczniem w szkole.

PRZEBIEG SZKOLENIA START: 8. 00 • Merytoryczne wprowadzenie – ustalenie zadań po szkoleniowych dla uczestników • Blok 1: Mózg dziecka – dzieciństwo do 13 roku życia • Blok 2: Mózg nastolatka – rozwój i znaczenie • Blok 3: Dobre praktyki komunikacji – jak skutecznie komunikować • Blok 4: Co może robić szkoła i rodzic – konkretne wskazówki • 12. 50 – 13. 30 Przerwa obiadowa • Blok 5: Uzależnienie i profilaktyka – co to jest, jak rozpoznać i reagować • Podsumowanie. Wręczenie certyfikatów udziału. KONIEC: 15. 00

PO SZKOLENIU Przeprowadzenie 2 sesji szkoleniowych w formie wykładu (90 minut + 45 minut) na podstawie tematów i materiałów (po)szkoleniowych dla kadry pedagogicznej w macierzystej placówce oświatowej w roku 2020. Sesja 1 (90 minut) – prezentacja treści „bloków tematycznych 1 do 4” - dla każdego bloku: • Przedstawienie problemu; • Prezentacja tematu; • Przedstawienie dobrych praktyk. Sesja 2 (45 minut) – prezentacja treści „bloku tematycznego 5”: • Przedstawienie problemu; • Prezentacja tematu; • Przedstawienie dobrych praktyk

MATERIAŁY SZKOLENIOWE • KARTA WSPARCIA 1 (druk): Przebieg sesji; 5 razy problem + oś problemu; • BROSZURA (druk + online): Jak pracować profilaktyznie z dzieckiem w wieku 13 -15 lat; • KARTA WSPARCIA 2 (druk): Dzieciństwo do 13 roku życia; • FILMY (online) – 4 pliki; • PREZENTACJA (online): Jak pracować profilaktycznie z dzieckiem w wieku do 15 lat?

MATERIAŁY (po)SZKOLENIOWE dostęp online do materiałów merytorycznych do samodzielnego prowadzenia szkoleń dla kadry pedagogicznej w macierzystej placówce oświatowej po zakończeniu szkolenia WWW. 13 DO 15. PL (2020)

NA STRONIE WWW. 13 DO 15. PL BLOK TEMATYCZNY 1 Mózg dziecka – dzieciństwo do 13 roku życia

METODA PRACY Z TEMATEM wg (ad. T) Problem • Wiek szkolny to okres, w którym mogą się pojawić różne problemy społeczne, emocjonalne i poznawcze. Oś problemu • W wieku szkolnym dziecko musi spełniać nowe role w rodzinie i poza nią, które już nie są dane, a odzwierciedlają ich osobiste cechy i osiągnięcia. • Wynikami tego na poziomie wychowania mogą być problemy społeczne. • Bo zderza się natura z wychowaniem - problemy na poziomie natury mogą się pojawić.

PROBLEM Dzieciństwo w wieku szkolnym to czas, kiedy mózg dziecka po raz pierwszy systematycznie spotyka świat poza rodziną. W rezultacie natura i wychowanie oddziałują w nowy sposób. U niektórych dzieci powoduje to zarówno czasowe, jak i trwałe problemy poznawcze, emocjonalne i społeczne.

POTENCJALNE KONKRETNE PROBLEMY • • • • Agresywne zachowanie Brak kontroli emocjonalnej i samodyscypliny Impulsywność Zaburzenia lękowe Zaburzenia przywiązania ADHD Depresja Antyspołeczność Izolacja społeczna Opór przed próbowaniem nowych rzeczy Wycofanie w obliczu wyzwań Początek zaburzeń jedzenia Początek psychopatologii

OŚ PROBLEMU - Potencjalne przyczyny Upośledzony rozwój mózgu w wyniku: • Genetycznych predyspozycji i nieprawidłowości • Działań rodziny co najmniej dwóch pokoleń wstecz • Konkretnych działań matki rozpoczynających się trzy miesiące przed poczęciem dziecka • Zaniedbań • Przemocy • Nadmiernej ekspozycji na wysoki poziom stresu • Braku bodźców • Złego odżywiania • Używania substancji psychoaktywnych • Urazów I / lub frustracja wynikająca z doświadczonego niepowodzenia w: • Konkurencji społecznej • Porównywania(się) społecznego • Zadań poznawczych i innych

OŚ PROBLEMU – Natura Po sprincie wzrostowym w ciągu pierwszych czterech lat po zapłodnieniu, mózg w dzieciństwie w wieku szkolnym zaczyna się specjalizować.

OŚ PROBLEMU – Rozwój mózgu • Większość komórek mózgowych powstaje w ciągu czterech miesięcy po zapłodnieniu • Po urodzeniu dziecko ma tyle komórek mózgowych, co dorosły • W zależności od regionu, liczba komórek mózgowych osiąga szczyt między czwartym a ósmym rokiem życia • Przy urodzeniu połączenie komórek mózgowych jest niskie • Połączenie komórek mózgowych odbywa się głównie w ciągu pierwszych trzech lat życia • W wieku trzech lat: dwa razy więcej połączeń niż u dorosłych • W wieku szkolnym : przeważnie przycinanie komórek i połączeń niewykorzystanych

OŚ PROBLEMU – Mniej więcej niezmienne przez całe życie • Charakter, talenty, ograniczenia - ustalone przed urodzeniem, zależne od: pochodzenia genetycznego i rozwoju w macicy • Podstawowy poziom agresji - ustalony przed urodzeniem • Podstawowy poziom stresu - ustalony przed urodzeniem • Podstawowy poziom szczęścia • Osobowość (‘Wielka Piątka’) • Podatność na specyficzny rodzaj perswazji

OŚ PROBLEMU – Natura i wychowanie Podczas gdy w wieku przedszkolnym dziecko odgrywa role społeczne w rodzinie, które zostały określone przy urodzeniu, w wieku szkolnym dziecko musi spełniać nowe role w rodzinie i poza nią, które odzwierciedlają jego osobiste cechy i osiągnięcia. Dzieci mają większą wolność, ale oczekuje się od nich więcej. Wpływa to zarówno na rozwój mózgu, jak i zachowanie dziecka. Wrażliwość dzieci na wpływy środowiska jest bardzo zróżnicowana.

OŚ PROBLEMU – Problemy związane z rodziną Zaniedbanie • Powoduje mniejsze mózgi, w tym mniejsze kory przedczołowe, uszkodzenie inteligencji (średnie IQ wynosi 80 zamiast 100), uszkodzenie umiejętności językowych i motoryki, impulsywność, nadpobudliwość, uszkodzony rozwój emocjonalny i społeczny • Z drugiej strony ochrona i stymulacja powodują, że mózg doświadcza przyjemności i rozkoszy Niższe poziomy hormonu oksytocyny • Spowodowane brakiem budowania więzi. Kobiety, które zostały emocjonalnie zaniedbane lub wykorzystane, mają niższe poziomy i ryzykują, że przekażą to następnemu pokoleniu. Dzieci w rodzinach zastępczych mają niższe poziomy, nawet trzy lata po adopcji • Przytulanie i matczyna pewność podnoszą poziom oksytocyny • Oksytocyna hamuje stres, tłumi strach, jest posłańcem uczuć, hojności, spokoju, zaufania i przywiązania oraz daje znać, kiedy przestać jeść Wyższe poziomy hormonu kortyzolu • Spowodowane stresem i przeciwnościami. Stres i przeciwności losu są ściśle powiązane ze statusem społecznoekonomicznym i dochodami rodziny • Wpływa na regiony mózgu krytyczne dla kontroli poznawczej i emocjonalnej. Może to powodować trwałe problemy społeczne, emocjonalne i behawioralne

OŚ PROBLEMU – Problemy społeczne Niepowodzenie w konkurencji społecznej • W wieku szkolnym dzieci zaczynają rywalizować o status, sojuszników i przyjaciół w swoich grupach rówieśniczych • Stosują agresję fizyczną i relacyjną, jak i zachowania prospołeczne, takie jak zawieranie sojuszy, rozdawanie przysług i wykazywanie się cennymi umiejętnościami • Preferowane dzieci to te towarzyskie i wspierające Negatywne porównanie społeczne • W wieku szkolnym dzieci spotykają sie z różnymi stylami życia i z różnymi rówieśnikami, którzy wydają się porównywalni ze względu na podobny wiek Niepowodzenie w zadaniach poznawczych i innych • W wieku 6 lat większość dzieci jest pewna, że jest w stanie zrobić prawie wszystko, co wynika z braku doświadczenia i oszałamiającego tempa wzrostu ich potencjału czynnościowego. A w wieku 11 lat częste niepowodzenia i fakt, że ich potencjał wzrostu jest bardziej ograniczony, może spowodować opór przed próbowaniem nowych rzeczy i wycofanie się w obliczu wyzwań Problemy społeczne wywołują szereg efektów • Krótkoterminowe: negatywna samoświadomość - poczucie niższości: niska samoocena w połączeniu z lękiem, pesymizmem i frustracją - zaburzenia lękowe, AHDH, depresja, konformizm, izolacja społeczna, złość i agresja • Długoterminowe: potencjalne trwałe problemy behawioralne

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst 1 Nawet przed urodzeniem dzieci mają wbudowane oczekiwania, że dorośli będą dostępni i będą dbać o ich potrzeby. W wieku szkolnym nauczyciele i liderzy aktywności są ważni i mogą interweniować w sposób, w jaki natura dziecka zderza się z wychowaniem. Potencjalny efekt pozytywnych wpływów rozwojowych jest poważny.

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst 2: Cele dla dzieci w wieku szkolnym • Utrzymanie samooceny • Rozwinięcie realistycznej samooceny • Bycie lubianym i akceptowanym przez rówieśników • Bycie jak wszyscy inni • Znajdowanie akceptowalnych wzorów do naśladowania • Kwestionowanie wartości i przekonań rodziny • Zdobycie szacunku w rodzinie • Odkrycie niezależności i testowanie granic • Zdobycie wiedzy i opanowanie nowych umiejętności • Akceptacja swojego wyglądu, budowy ciała i umiejętności sportowych • Radzenie sobie z obawami • Przejmowanie kontroli nad popędami i pragnieniami

DOBRE PRAKTYKI dla dorosłych Oferuj bezpieczne środowisko w celu ochrony przed stresem • Jako świadomie stworzone ramy • Środowisko dla dziecka ma być przewidywalne • Podaj jasne wskazówki • Używaj odniesień do prawdziwych sytuacji oraz wizualnych wskazówek i realnych obiektów Oferuj bezpieczne i ciepłe relacje w celu ochrony przed stresem • Bądź przewidywalny emocjonalnie • Rozmawiaj z dziećmi, utrzymując kontakt wzrokowy Oferuj wsparcie • Oferuj wsparcie przede wszystkim w rozwoju umiejętności społecznych • Przekaż informacje zwrotne skoncentrowane na wysiłku dziecka i unikaj opinii ogólnych o dziecku Oferuj klimat intelektualnej nowości, aby wzbudzić u dziecka ciekawość i pewność siebie • Zapewnij możliwości do gry i odkrywania • Nie oceniaj niepowodzenia dziecka negatywnie • Nie lekceważ zdolności dziecka, dawaj mu wyzwania

STRONA W PUBLIKACJI: 1 -8 BLOK TEMATYCZNY 2 Mózg nastolatka – rozwój i znaczenie

METODA PRACY Z TEMATEM wg (ad. T) Problem • Pomimo tego, że w porównaniu z młodszymi dziećmi nastolatki są szybsze, silniejsze, większe, sprawniej reagują, mają lepsze umiejętności rozumienia, są bardziej odporne na zimno, ciepło, urazy oraz stresy fizyczne i psychiczne, to zmiany w mózgu nastolatków powodują, że mają one 200% więcej szansy umrzeć lub ciężko chorować niż młodsze dzieci. Oś problemu • Rozwój mózgu powoduje w nastolatkach więcej emocji i większą gotowość do podejmowania ryzyka. • Wynikające z tego niekonsekwentne zachowania z celami krótkoterminowymi mogą powodować poważne problemy.

POKAZ FILMU: „PLASTYCZNOŚĆ MÓZGU A ROZWÓJ NASTOLATKA” Czas: 4’ 31”

PROBLEM Adolescenci mają 200% więcej szansy umrzeć lub ciężko chorować niż młodsze dzieci. W czasie adolescencji tworzy się tożsamość podstawowa. • Negatywne nawyki oraz uzaleźnienia mogą trwać przez całe życie. • Wspomienie budują się łatwiej i trwają dłużej.

POTENCJALNE EKSTREMALNE PROBLEMY 20% adolescenci spotykaje się z problemami jak: • • • Uzależnienia od alkoholu i narkotyków Wypadki Przemoc, morderstwo Problemy zdrowotne związane z seksem Choroby umysłowe np. takie jak depresja Zaburzenia jedzenia, autookaleczenie, samobójstwo

OŚ PROBLEMU - Potencjalne przyczyny Rodzinne i osobowościowe czynniki • Ekstremalne ubóstwo w domu • Zaniedbanie przez rodziców • Przemoc fizyczna i/lub psychiczna w domu • Rodzice z negatywnymi doświadczeniami ze swojej młodości • Zły sposób odżywiania się w domu • Charakterystyki osobowości, obserwowane już w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym formy impulsywności: działanie bez myślenia oraz pragnienie sensacji Społeczne czynniki • Presja rówieśników – Największy strach: Brak akceptacji grupy ; izolacja społeczna (dla dziewczynek wykluczenie z grup rozmawiających w przerwach i poza szkoły, dla chłopców z grupowych aktywności jak sport lub gry komputerowe – Wsparcie rówieśników jest ważne dla zdrowia psychicznego nastolatków aktywuje ośrodek przyjemności – Pozytywna ewaluacja rówieśników ryzykownych zachowań • Zle wyniki szkolne

OŚ PROBLEMU - Przyczyny Zmiany w mózgu powodują, że nastolatki zachowują się zupełnie inaczej niż małe dzieci i dorośli. • Mniej istoty szarej: nielinearne przycinanie synaps (połączeń między komórkami mózgu), odłączające to co już niepotrzebne – specjalizacja • Więcej istoty białej: izolowanie (mielinizacja) aksonów długich (końcówek komórek nerwowych mózgu) – znacznie większa prędkość i krótszy czas regeneracji, wyższa skuteczność • Proces mielinizacji idzie z tyłu do przodu mózgu: część odpowiedzialna za funkcje wykonawcze (kora przedczołowa) zostaje mielinizowana jako ostatnia (koniec: 26. roku życia) Zmiany rozwojowe w mózgu nastolatków umożliwiają i przyczyniają się do zwiększenia ich autonomii a w konsekwencji oderwania się od rodziców, by zacząć własne życie. Nastolatki samodzielnie odkrywają świat eksperymentując, co ma ich zbliżać do poczucia spełnienia: szczęścia, zdrowia i mądrości. Miejsce rodziców zaczynają zastępować koledzy i partnerzy seksualni.

OŚ PROBLEMU – Więcej emocji Nastrój nastolatków jest ekstremalny: góra lub dół Wyższy poziom stresu i strachu Mniejsza motywacja Pasja do intensywności, podniecenia, pobudzenia, pasji Mniej umiejętności zaakceptowania negatywnych informacji, zrozumienia konsekwencji swoich zachowań i uczenia się na swoich błędach • W sytuacjach pełnych emocji w mózgu nastolatków ze spokojnym myśleniem wygrają emocje • Wynik: więcej niekonsekwentnych zachowań • • •

OŚ PROBLEMU – Gotowość nastolatków do podejmowania ryzyka • W porównaniu z dorosłymi proces zastanowienia się czego nie robić trwa dłużej: zależy raczej od rozumowania niż od doświadczenia • Trudniej trzymać się z daleka od tego, co jest zabronione • Przyjemne aktywności są uważane jako mniej ryzykowne • Natychmiastowe, małe nagrody powodują większą aktywność w ośrodku przyjemności mózgu niż opóźnione, ale większe nagrody • Spodziewają się większej nagrody niż dorośli, najmocniejsze nagrody: seksualne • Wynik: preferowanie krótkoterminowych celów

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst Nastolatki są otwarte na wpływ dorosłych • Modelują swoje zachowania w oparciu o najważniejszych dla nich dorosłych • Próbują uniknąć utraty zaufania i wstydu wobec najważniejszych dla nich dorosłych • Dokładnie słuchają dorosłych, ale nie przyznają się do tego • Pragną bezpieczeństwa, regularności oraz pomocy, ale nie przyznają się do tego • Potrzebują reguł, aby je negować i buntować się

DOBRE PRAKTYKI – Co robić • Zwracać uwagę na negatywne wyniki krótkoterminowych decyzji poprzez konkretne przykłady • Komunikować jasne, zapamiętywalne, pozytywne i spersonalizowane skróty myślowe, które będą dla nastolatków użyteczne w czasie gorących emocji • Tworzyć i wprowadzać regularność i jasne reguły • Wspierać emocjonalnie i organizacyjnie, być dostępnymi i pomagać w podejmowaniu decyzji oraz w odkrywaniu talentów i pasji • Słuchać, obserwować, analizować, a potem spokojnie, bez emocji reagować i rozmawiać • Zachowywać się jako wzór

DOBRE PRAKTYKI – Czego nie robić • Traktowania wyglądu jako wskaźnika dorosłości • Rezygnowania ze swojego autorytetu, jako dorosłego odpowiedzialnego za wychowanie • Interpretowania zachowania nastolatków tylko jako racjonalnych lub dojrzałych • Przekazywania za dużej liczby informacji i zbyt skomplikowanych treści • Reagowania emocjonalnego

STRONA W PUBLIKACJI: 9 -16 BLOK TEMATYCZNY 3 Dobre praktyki komunikacji – jak skutecznie komunikować

METODA PRACY Z TEMATEM wg (ad. T) Problem • Komunikacja bez świadomego działania jest nieskuteczna. Oś problemu • Mamy pracować nad naszymi umiejętnościami komunikacji. Mamy wybierać styl. Mamy powiększyć nasze umiejętności.

POKAZ FILMU: „KOMUNIKACJA A SKUTECZNY WPŁYW” Czas: 3’ 52”

PROBLEM Szukamy równowagi między promowaniem swoich interesów i byciem akceptowanymi.

OŚ PROBLEMU - Przyczyny • Nie jesteśmy tylko racjonalni • Świadomość to nasza maszyna do autopromocji, ale: – Musimy być w stanie obronić swoje komunikaty – Jeśli wyglądamy na egoistów, społeczeństwo nas wykluczy – Nasze komunikaty muszą być akceptowane przez innych – Mamy być uważani jako wartościowe części społeczeństwa

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst 1 Kiedy ludzie spotykają się z nami, oceniają nas na dwóch poziomach: czy jesteśmy serdeczni i czy jesteśmy silni. • • Co to znaczy: serdeczność i siła – Serdeczność to: empatia (wspólne odczuwanie, wspólna interpretacja), zaufanie, miłość – Siła to: zdolność powodowania zmian w świecie, np. poprzez fizyczną siłę, wyuczone umiejętności techniczne, umiejętności społeczne, z wytrwałością zdobytą mądrość Najlepsza sytuacja to taka, kiedy jesteśmy postrzegani jako serdeczni i silni – W tej sytuacji wywołujemy zachwyt i zaufanie – Rzadko jesteśmy postrzegani jednocześnie jako serdeczni i silni – Serdeczni są chętnie widziani, ale wywołują litość – Silni są mniej chętnie widziani, ponieważ wywołują strach lub zazdrość – Z pogardą spotykają się osoby, które nie są postrzegane jako serdeczni ani silni

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst 2 Efekty serdeczności • Otwieramy innych, więc mamy wpływ na innych • Wywołujemy sympatię, tolerancję i życzliwość • Jeśli będziemy postrzegani jako serdeczni, to inni będą dodatkowo widzieć u nas inne pozytywne cechy • Jeśli będziemy postrzegani jako serdeczni, będziemy uważani jako mniej silni Efekty siły • Otwieramy się, więc czujemy się silniejsi, pewniejsi, bardziej optymistyczni, zaangażowani i otwarci, a więc mniej zestresowani • Jesteśmy w stanie lepiej skupić się: myśleć jaśniej, abstrakcyjniej i pozytywniej, być twórczy • Jeśli będziemy postrzegani jako silni, będziemy uważani za mniej serdecznych

DOBRE PRAKTYKI – W czasie komunikacji Dobre praktyki – serdeczność • Mamy mniej mówić i nie blefować • Mamy słuchać partnera z intensywnym skupieniem • Mamy być mili i przyjaźni: uśmiechać się, szczerze chwalić, oferować pomoc • Mamy wspierać i afirmować pomysły, głębokie przekonania partnera i spróbować widzieć sprawy z jego punktu widzenia • Mamy pokazywać partnerowi, co może zyskać • Mamy traktować partnera jak sam chce być traktowany, a nie jak my chcemy być traktowani Dobre praktyki – siła • Mamy synchronizować swoją werbalną i niewerbalną komunikację • Mamy mieć otwarte, proste, zrozumiałe ruchy ciała • Mamy być pewni siebie i pokazywać, że czujemy się świetnie • Mamy pytać w taki sposób, aby odpowiedź partnera była twierdząca: „tak” • Mamy być skuteczni: po prostu mamy pytać o to czego chcemy i zadawać poważne pytania • Gdy popełnimy błąd, mamy przyznać się z klasą

DOBRE PRAKTYKI – Przed i po komunikacji Przed komunikacją • Mamy gromadzić sieć doradców i kontaktów wokół siebie • Mamy pilnować swojej renomy: konsystentnej, silnej i jasnej • Mamy oferować określoną dostępność: transparentne i regularne opcje do komunikacji • Mamy utrzymywać ekspansywne pozy ciała: doświadczenia ciała powodują zmiany w emocjach i w sposobie myślenia • Mamy jasno definiować swoje cele Po komunikacji • Mamy dla siebie notować treść komunikacji z partnerem • Mamy realizować swoje obietnice do końca: to buduje zaufanie • Nasza komunikacja ma mieć sensowne i pozytywne wyniki dla partnera i dla nas • Mamy przeprowadzać ewaluacje dla siebie: co udało się, a czego nie udało się zrealizować

DOBRE PRAKTYKI – Jak mieć skuteczny wpływ W sytuacjach komunikacji, w których dobre praktyki nie wystarczają, możemy korzystać z mocniejszych narzędzi wpływu. • Powoduj, że partner czuje się ważny – Mamy mówić do partnera o nim – Mamy często wymieniać imię i nazwisko partnera – Mamy dowiadywać się o szczegółach sukcesów partnera – Mamy szczerze chwalić partnera i gratulować mu • Powoduj, że partner czuje się etyczny – Mamy dla partnera tworzyć pozytywną renomę, którą chce afirmować – Mamy projektować na partneraszlachetne cechy: uczciwość, prawdomówność i chęć do znalezienia rozwiązania

DOBRE PRAKTYKI – Jak konstruktywnie kytykować Nie postępować tak, żeby partner utraciłswój honor • Mamy nie krytykować bezpośrednio; mamy krytykować pośrednio • Mamy unikać mówienia wprost, że partner nie ma racji • Mamy unikać publicznego krytykowania; mamy krytykować jeden na jeden • amy nie ewaluować partnera: nie oceniać go jako złej osoby; mamy coachować partnera • Mamy nie pokazywać partnerowi, że jego błąd jest duży – ten błąd ma wyglądać jako łatwy do poprawienia • Mamy nie zaczynać lub kontynuować rozmowy, gdy my lub partner jesteśmy zdenerwowani Jak konstruktywnie krytykować • Mamy używać miłego i życzliwego tonu • Mamy najpierw pokazać swoje błędy • Mamy oferować pomoc w poprawieniu błędu partnera • Mamy chwalić, potem krytykować, potem od nowa chwalić łącząc te elementy wypowiedzi poprzez użycie „i”, a nie użycie „ale”

STRONA W PUBLIKACJI: 17 -24 BLOK TEMATYCZNY 4 Co może robić szkoła i rodzic – konkretne wskazówki

METODA PRACY Z TEMATEM wg (ad. T) Problem • Relacja między nauczycielami i rodzicami jest często kłopotliwa. Wynikiem tego jest, że profilaktyczna ochrona dziecka jest nie optymalna. Oś problemu • Aby poprawić relację między nauczycielami i rodzicami nauczyciel powinnien zapraszać rodziców do angażowania się w godzinach wychowawcych.

POKAZ FILMU: „WSPÓŁPRACA DOROSŁYCH A ROZWÓJ NASTOLATKA” Czas: 4’ 15”

PROBLEM BLOK 1: W wieku szkolnym u niektórych dzieci pojawią się zarówno czasowe, jak i trwałe problemy poznawcze, emocjonalne i społeczne. BLOK 2: Adolescenci mają 200% więcej szansy umrzeć lub ciężko chorować niż młodsze dzieci. BLOK 5: Większość dzieci eksperymentuje z substancjami psychoaktywnymi. Niespójność w działaniu nauczycieli po jednej stronie i rodziców po drugie powoduje nieskuteczną pracę profilaktyczną.

OŚ PROBLEMU - Kontekst • Mniejszość rodziców unika kontaktu z reprezentantami szkoły • Większość rodziców ma neutralny kontakt z reprezentantami szkoły, dotyczący tylko zachowania własnego dziecka oraz jego wyników edukacyjnych • Większość wychowawców i nauczycieli tylko akceptuje ramy legislacyjne i nie korzysta z możliwości nieformalnego gromadzenia informacji o profesji, doświadczeniach i pasjach rodziców • Większość rodziców nie kontaktuje się z własnej inicjatywy z reprezentantami szkoły • Większość rodziców i nauczycieli nie akceptuje siebie w roli autorytetu • Liczna mniejszość nauczycieli uważa, że dyrekcja za mało broni ich przed zwiększoną asertywnością rodziców

DOBRE PRAKTYKI – Każdy gra swoją rolę Podstawa • Rodzic i nauczyciel mają być autorytetami (blok 3) • Rodzic i nauczyciel mają traktować dziecko jako podmiot Każdy gra swoją rolę • Rodzic ma przekazywać, a nauczyciel ma odkrywać co dziecko może, czym się interesuje, jakie ma problemy oraz co potrzebuje od dorosłych • Rodzic ma akceptować i szukać kompromisów, a nauczyciel ma wyciągać, zwiększać potencjał i zasoby dziecka, które pomogą mu radzić sobie w trudnych sytuacjach • Rodzic ma dbać, a nauczyciel ma budować chronione relacje oraz zaufanie

DOBRE PRAKTYKI – Współpraca 1 Ogólne efekty współpracy • Zwiększenie zaufania w Triadzie wychowawczej - między nauczycielem, rodzicem i uczniami • Wspólna diagnoza nauczyciela i rodzica relacji w klasie • Zwiększona koordynacja w wychowaniu uczniów • Wynik: zwiększone poczucie bezpieczeństwa uczniów • Wynik: zwiększona gotowość uczniów, aby w trudnych sytuacjach szukać pomocy u dorosłych

DOBRE PRAKTYKI – Współpraca 2 Konkretne korzyści dla nauczycieli • Lepsze samopoczucie • Lepsza atmosfera w klasie • Lepszy kontakt na co dzień z uczniami i z rodzicami • Więcej szacunku rodzica dla pracy nauczyciela • Łatwiejsze relacje z rodzicami w czasie wywiadówek • Wynik: większe zaangażowanie ze strony uczniów i rodziców w trudnych sytuacjach

DOBRE PRAKTYKI – Pierwszy krok współpracy: rodzic współprowadzi godzinę wychowawczą 1 Wspólne przygotowanie i poprowadzenie lekcji • Rodzic formułuje wyzwanie lub szansę dla całej klasy; nauczyciel akceptuje wyzwanie lub szansę jako temat wspólnej lekcji • Nauczyciel tworzy plan lekcji, wybiera rolę dla rodzica i określa narzędzia interaktywnej dydaktyki • Rodzic dodaje swoje sugestie do propozycji nauczyciela – nauczyciel pozostaje odpowiedzialny za dydaktykę n • Nauczyciel i rodzic prowadzą wspólnie lekcję w klasie – każdy gra aktywną rolę • Nauczyciel i rodzic ewaluują elementy lekcji oraz lekcję w całości

WSPÓLNA LEKCJA PRZYGOTOWANIE - FORMULARZ DLA RODZICA/ OPIEKUNA: WYZWANIE LUB SZANSA PRZYGOTOWANIE - NAUCZYCIEL/ WYCHOWAWCA OPRACOWUJE PLAN LEKCJI: ODPOWIADA ZA PRZEBIEG WSPÓLNA LEKCJA EWALUACJA RODZIC / OPIEKUN DZIECKO / UCZEŃ WYCHOWAWCA / NAUCZYCIEL TRIADA WYCHOWAWCA

DOBRE PRAKTYKI – Pierwszy krok współpracy: rodzic współprowadzi godzinę wychowawczą (2) Zasady wspólnego prowadzenia lekcji • Wyzwanie lub szansa wskazana przez rodzica jest wynikiem jego refleksji o relacjach uczniów • W oparciu o refleksje rodzica, nauczyciel i rodzic definiują jakie umiejętności uczniowie mają zyskać po wspólnej lekcji • Kluczowe jest zwiększenie motywacji i wiary uczniów w swoje umiejętności • Ważnymi celami są zwiększenie miękkich umiejętności, poczucia własnej wartości, pozytywnych pasji i śmiałości uczniów oraz integracja klasy • Nauczyciel i rodzic mają być autorytetami w klasie w roli trenera, doradcy, mentora lub opiekuna • Nauczyciel jest odpowiedzialny za prowadzenie całej lekcji

DOBRE PRAKTYKI – Wspólna lekcja (1) Przed wspólną lekcją • Nauczyciel, wychowawca lub dyrekcja dokładnie informują rodziców na wywiadówce, jakie są ramy i cele profilaktyczne lekcji z rodzicem • W formułowaniu wyzwania lub szansy nauczyciel pomaga rodzicowi myśleć nie tylko o swoim dziecku • Kontakt z rodzicem w czasie przygotowywania lekcji ma być telefoniczny lub online, nie na żywo • Nauczyciel ma dać wsparcie dziecku rodzica, który będzie współprowadzić lekcję • Nauczyciel ma być odpowiedzialny za ustalenie czasu trwania każdego elementu w planie lekcji • Nauczyciel i rodzic umawiają się 45 minut przed planowaną lekcją, aby przeprowadzić próbę najtrudniejszych elementów lekcji i przygotować miejsce

DOBRE PRAKTYKI – Wspólna lekcja (2) W czasie wspólnej lekcji • Nauczyciel i rodzic mają pozytywnie reagować na siebie: werbalnie i niewerbalnie • Lekcja jest prowadzona tylko z udziałem jednego rodzica • Rodzic nie może wykorzystać lekcji dla swoich prywatnych korzyści • Nauczyciel nie może zachowywać się jak obserwator lub asystent rodzica • Rodzic nie może wyróżniać swojego dziecka na forum klasy • Nauczyciel z szacunkiem przedstawia rodzica na początku lekcji i serdecznie dziękuje mu na końcu

DOBRE PRAKTYKI – Narzędzie interaktywne • • • Zmiana ról Losowanie Kolorowe karteczki Nagrywanie Ocea przez uczniów – nawzajem i autoocena

PRZERWA OBIADOWA

STRONA W PUBLIKACJI: 25 -37 BLOK TEMATYCZNY 5 Uzależnienie i profilaktyka – co to jest, jak rozpoznać i reagować

METODA PRACY Z TEMATEM wg (ad. T) Problem • Większość dzieci eksperymentuje z substancjami psychoaktywnymi. Oś problemu • Nauczyciele mają być w stanie być profilaktykami: to znaczy być w stanie rozmawiać z dziećmi na temat substancji psychoaktywnych (SP), rozpoznać symptom używania substancji psychoaktywnych i muszą być w stanie reagować na takie sytuację doraźnie według macierzystych procedur, jak i wskazywać drogę wsparcia instytucjonalnego. A w ramach zajęć szkolnych wdrażać rekomendowane programy profilaktyczne dla uczniów.

NAWYK TO NIE UZALEŻNIENIE Oba to złe sposoby uczenia się, ale jest różnica: • NAWYK: AKCJA – HYPOKAMP – CENTRUM PRZYJEMNOŚCI - NAGRODA (dopamina) • UZALEŻNIENIE: AKCJA (substancja psychoaktywna) – CENTRUM PRZYJEMNOŚCI - NAGRODA (dopamina)

NAWYK TO NIE UZALEŻNIENIE Druga różnica: poziom dopaminy • Nagroda po przyjemnej akcji: poziom dopaminy +50% do +100% • Nagroda jako wynik po nawyku: poziom dopaminy +50% do +100% • Nagroda jako wynik po kokainie: poziom dopaminy +350% (po metamfetaminie +1200%)

NAWYK TO NIE UZALEŻNIENIE Trzecia różnica: reakcja ciała • Na substancje psychoaktywne ciało nasze produkuje “anti-substancje” Stan 1 Stan 2

POKAZ FILMU: „NASTOLATEK I UZALEŻNIENIE” Czas: 7’ 35”

PROBLEM Szkody konsumpcji SP dla mózgu mogą być poważne i nawet trwałe. Gdy w rodzinie znajdują się lub znajdowali się osoby z problemami psychicznymi choroby psychiczne mogą się pojawić po konsumpcji SP. Wczesna inicjacja SP - każdy rok przed 18 -ego roku życia - poważnie powiększa szansę na problemy z SP przez całe życie. Adolescenci chcą działać samodzielnie, ale jeszcze potrzebują pomocy dorosłych: • Żeby lepiej uniknąć negatywne sytuacje • Żeby lepiej wyjść z negatywnych sytuacjach

OŚ PROBLEMU – Efekty 1 Substancje psychoaktywne powodują utratę bądź wyraźne ograniczenie możliwości kontroli swoich zachowań • Wpływają na centralny układ nerwowy • Wpływają na organizm człowieka powodując w różnym stopniu zmiany psychiczne (np. euforię, zmieniony odbiór rzeczywistości, iluzje, omamy, zaburzenia pamięci) oraz fizyczne (np. wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, pobudzenie) • Agresja, przestępstwa, urazy i niechciane zachowania ryzykowne • Bardzo trudne do odwrócenia i zapomnienia np. : gwałt czy niechciany kontakt seksualny, z którym trudno się później pogodzić • Takie sytuacje i zdarzenia mogą doprowadzić do uzależnienia destrukcyjnego

OŚ PROBLEMU – Efekty 2 • Przekroczeniem bardzo trudnej do zauważenia granicy między chęcią, która wyraża dobrowolność, a przymusem, który całkowicie zaburza kontrolę – tę granicę przekracza się tylko raz, ale bezpowrotnie • Prowadzi do powstania wielu szkód, m. in. : somatycznych, psychicznych, społecznych • Często kończy się śmiercią z powodu następstw zdrowotnych • Osoby uzależnione powinny się leczyć - a to jest bardzo trudne

OŚ PROBLEMU – Warto pamiętać • SP i znaczna część nowych substancji psychoaktywnych (NSP) – dopalaczy – jest w Polsce nielegalna, możliwy jest więc konflikt z prawem, co może wpłynąć np. na nasze życie zawodowe i społeczne • Biorąc SP rozluźniamy więzi rodzinne i przyjacielskie, co może skutkować rozpadem rodziny i stratą przyjaciół – w efekcie samotnością • SP bardzo szybko przyzwyczajają do siebie, najczęściej powodując uzależnienie psychiczne od doznań, czego efektem jest przemożna potrzeba użycia narkotyku po raz kolejny • SP powodują wzrost tolerancji, więc musimy brać coraz więcej, aby uzyskać podobny efekt, a to wiąże się z zagrożeniem życia i zdrowia oraz często z kłopotami finansowymi • Często nie wiemy co bierzemy, co SP mają w składzie i jak zadziałają

OŚ PROBLEMU – Dlaczego nastolatki sięgają po substancje psychoaktywne Aby zaspokoić ciekawość Aby uwolnić się od stresu, problemów Chcą być bardziej akceptowani i lubiani Chcą sprawdzić czy po SP rzeczywiście będą bardziej śmiali Szukają sposobu na poradzenie sobie z trudnościami w szkole, a SP stają się sposobem na odreagowanie, zapomnienie • Brak im akceptacji samych siebie, oczekują, że SP pozwolą im stworzyć siebie na nowo • Uciekają przed trudnymi emocjami, światem, który postrzegają, jako zagrażający i wrogi • • •

OŚ PROBLEMU – Czynniki ryzyka • Słaba więź ze szkołą, rodziną, kościołem • Niepowodzenia szkolne • Przynależność do problemowych grup rówieśniczych, tzw. złe towarzystwo • Dostrzeganie aprobaty rówieśników i dorosłych dla zachowań problemowych

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst (1) • Często od czujności rodziców i nauczycieli zależy, na jakim etapie eksperyment młodego człowieka z substancjami psychoaktywnymi zostanie zauważony i przerwany – im szybciej rozpoczniemy mądrą i zaplanowaną interwencję, tym większa szansa, że nastolatek nie będzie kontynuował niebezpiecznych dla niego zachowań • Integrowana Triada jest w stanie stawiać diagnozy o poziomie psychospołecznej integracji indywiadualnych dzieci – poziom poczucia przynależności, autonomii i/lub poczucia osiągnięcia • Nastolatki są otwarte na wpływ dorosłych (blok 2) • Obecne pokolenie nastolatków widzi dorosłych jako użytecznych • Obecne pokolenie nastolatków ceni bezpieczeństwo i boji się utraty kontroli • Nikt się nie uzależni w czasie pierszych eksperymentacji

DOBRE PRAKTYKI – Kontekst (2) • Czynne uczestnictwo w życiu szkoły, rodziny, kościoła, instytucji prospołecznych • Właściwe monitorowanie przez rodziców • Brak akceptacji dla zachowań odbiegających od norm społecznych • Dostęp do zaufanych dorosłych • Dostęp do rzetelnych informacji

DOBRE PRAKTYKI – Jak ogólnie rozpoznać czy nastolatki sięgają po substancje psychoaktywne Musimy obserwować zachowania adolescentów: czy pojawią się zmiany na poziom • Zachowań • Zainteresowań • Kręgów przyjaceli i znajomych Ale, te zmiany też mogą być normalnymi skutkami adolescencji. Kluczowa różnica: zmiany jako wynik sięgania po SP są nagle i trwałe.

DOBRE PRAKTYKI – Jak rozpoznać czy nastolatki sięgają po substancje psychoaktywne Jasne sygnały i zachowania • Huśtawka nastrojów np. naprzemienne ożywienie/spowolnione reakcje • Napady lęku, przerażenia, kłopoty z koncentracją, zaburzenia snu • Nadmierny apetyt lub brak apetytu, wzmożone pragnienie • Pozytywny stosunek do narkotyków i alkoholu n • Zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie • Kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów bądź podbieranie pieniędzy Sygnały i zachowania, które też mogą oznaczać zmiany rozwojowe • Porzucenie dotychczasowych zainteresowań • Kłopoty w szkole (słabsze oceny, konflikty z nauczycielami, wagary) • Izolowanie się od innych domowników • Zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów • Bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad • Nadmierne reakcje na krytykę na niewielkie nawet niepowodzenia

DOBRE PRAKTYKI – Co robić • • • Przeprowadź z nastolatkiem rozmowę, nie awanturę Nie zaczynaj rozmowy, gdy nastolatek jest pod wpływem jakiegoś środka – jest wtedy pobudzony lub wycofany Staraj się zapewnić nastolatka, że rozmawiasz z nim, bo się o niego martwisz Powstrzymaj się od krytyki i obwiniania Nie ufaj zapewnieniom nastolatka, że narkotyk należy do kolegi, który zostawił go przez przypadek Możesz zrobić test na obecność narkotyków w moczu – pamiętaj, że test można oszukać Podejmuj rozmowy o wpływie SP na organizm, ryzyku uzależnienia się, niebezpieczeństwie utraty kontroli nad sobą Określ jasno zasady i postawę wobec SP: mów wprost, że się nie zgadzasz na palenie lub branie Staraj się poznać kolegów swojego nastolatka, ale unikaj przepytywania (nastolatek ma silną potrzebę budowania własnego świata) Buduj pozytywną relację z nastolatkiem i dbaj o kontakt z nim

CERTYFIKATY @13 DO 15 (Facebook) 13 DO 15. PL (Strona)