Introductie met element Een herhaling Inhoud l l

Introductie met element Een herhaling

Inhoud l l Waarom chemici element introduceren? (Element of stof) kringlopen bekeken Welke elementen zitten er in stoffen? Wat gaat er komen?

Chemische reactie Het verdwijnen en ontstaan van stoffen. Waarom vinden wetenschappers het verdwijnen en ontstaan van stoffen zo belangrijk?

Milieu en leefomgeving l Rioolwaterzuivering Verdwijnen van stoffen l Broeikaseffect Ontstaan van stoffen Schadelijke stoffen verdwijnen en niet schadelijke stoffen ontstaan! In de natuur ontstaan gasvormige stoffen die het broeikaseffect veroorzaken. (Broeikasgassen) CHEMISCHE REACTIES

Theoretisch uitstapje: Chemische reacties l Reacties waarbij stoffen verdwijnen en stoffen ontstaan! Voorbeelden van chemische reacties zie 131 w uit TUE-S Reactieschema: l Vóór de pijl: Stof(fen) waarvan iets verdwijnt. l Ná de pijl: Stof(fen) waarvan iets ontstaat.

Reacties met koper Alchemie, de zucht naar rijkdom en de steen der wijzen. Koper → goud Tenoriet → goud 1. koper + zuurstof → tenoriet

Reacties met koper 1. 2. koper + zuurstof → zwarte stof 3 tenoriet + waterstof → koper + water Alchemie, de introductie van het begrip element bij enkelvoudige stoffen.

Elementsymbool l Ong. 100 stoffen verdwijnen niet bij een 1 → meer reactie. l Enkelvoudige stoffen. Elementsymbool l

Reacties met koper 1. 2. 3. koper + zuurstof → zwarte stof 3 zwarte stof + waterstof → koper + water Cu + O → Cu, O Is géén mengsel, maar samengestelde stof 4. 5. Cuo + Oo → Cu, O + Ho → Cuo + H, O

Ontdekte regelmaat l De wet van massabehoud l l De wet van Proust De wet van elementbehoud

Inhoud l l Waarom chemici element introduceren? (Element of stof) kringlopen bekeken Welke elementen zitten er in stoffen? Wat gaat er komen?

Kringlopen l Stofkringlopen l Bijvoorbeeld water

Kringlopen l Elementkringlopen l l Bijvoorbeeld koolstof Broeikaseffect

Kringlopen l Stofkringlopen l l l RWZI (water) Broeikaseffect (koolzuurgas) Elementkringlopen l Koolstofkingloop (C, O → C, H, O → C, O)

Inhoud l l Waarom chemici element introduceren? (Element of stof) kringlopen bekeken Welke elementen zitten er in stoffen? Wat gaat er komen?

Elementenanalyse l Chemische reactie uitvoeren l l l Verbranding Ontleding Onderzoeken welke stoffen ontstaan l Indicatoren l Element C: Bij verbranding ontstaat C, O (kalkwater) l Element H: Bij verbranding ontstaat H, O (k. c. papier) l Element S: Bij verbranding ontstaat S, O (broomwater) l Element Cl, Br: Bij vlamkleuring, groene vlam l Element Na: Bij vlamkleuring, oranje vlam l Element O: Bij ontleding kan H, O ontstaan (k. c. papier)

Kwantitatieve elementenanalyse Resultaten: In water blijkt H, O in massaverhouding H =1, 0 : O = 8, 2 te zitten In alcohol blijkt C, H, O in massaverhouding C = 4, 0: H = 1, 0: O = 2, 8

Inhoud l l Waarom chemici element introduceren? (Element of stof) kringlopen bekeken Welke elementen zitten er in stoffen? Wat gaat er komen?

Formules l Verschillende stoffen kunnen dezelfde formule hebben! l l Wenselijk is 1 formule voor 1 stof! l l C, O (koolstofdioxide, koolstofmonooxide) C, H, O (suiker, glucose, alcohol) H, O (water, waterstofperoxide) Kwantitatieve gegevens verwerken in formules! MODULE 4: Formules met getallen (indices)