Eugeniusz J Kucharz Zesp Marfana Zesp Marfana MFS
- Slides: 43
Eugeniusz J. Kucharz Zespół Marfana
Zespół Marfana (MFS) jest dziedziczną chorobą tkanki łącznej, uwarunkowaną zmianami budowy i czynności fibryliny-1
Zespół Marfana MFS został opisany w 1896 r. przez francuskiego pediatrę Antoine Bernarda Jeana Marfana. Gen odpowiedzialny za powstawanie MFS wykrył w 1991 r. Francesco Ramirez.
Fibrylina Fibriliny to glikoproteidy tkanki łącznej tworzące mikrofibryle. Mikrofibryle są składową włókien elastycznych czyli sprężystych. Włókna elastyczne m. in. stabilizują połączenie skóry właściwej z naskórkiem, mocują soczewkę do ciałka rzęskowego, uczestniczą w rozwoju ściany naczyniowej i prawdopodobnie regulują rozwój tkanki łącznej.
Fibrylina Znane są trzy fibryliny będące produktami kodowanymi przez odrębne geny. Najwięcej w ustroju jest fibryliny-1. Fibrylina -2 uczestniczy w rozwoju płodowym. Fibrylina-3 występuje w układzie nerwowym.
Fibrylina MFS jest wynikiem zaburzeń strukturalnoczynnościowych fibryliny-1. Jest to białko składające się z 2871 reszt aminokwasowych (postać prekursorowa) o masie cząsteczkowej ok. 350 k. Da.
Fibrylina-1 posiada złożoną budowę. Ok. 75% cząsteczki składa się z 46 fragmentów przypominających EGF (nabłonkowy czynnik wzrostu) – może ona przyłączać jony wapniowe. Mały fragment może łączyć się z TGF-β.
Fibrylina Gen kodujący fibrylinę-1 znajduje się na chromosomie 15 (15 q 21. 1). Oznaczony jest jako FBN 1 i liczy ok. 200 kb. Sekwencję kodująca tworzy 65 eksonów.
MFS jest stosunkowo częsty. Jego występowanie szacuje się 1 -2/5000 żywych urodzeń.
Dziedziczy się jako cecha autosomalna dominująca. Prawdopodobieństwo zachorowania wynosi 50% jeżeli choruje jeden z rodziców.
Objawy kliniczne Wysoki wzrost Długie kończyny Długie palce u rąk i stóp
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne Zniekształcenia klatki piersiowej „szewska klatka piersiowa”
Objawy kliniczne Niewielka nadruchomość stawów Płaskostopie, Skrzywienia kręgosłupa „Gotyckie podniebienie”
Objawy kliniczne Wydłużenie czaszki Zmieniona mowa Występują bóle stawów Wcześnie rozwija się choroba zwyrodnieniowa
Objawy kliniczne Zmiany oczne: - zwichnięcie soczewki - odklejenie siatkówki
Podwichnięcie soczewki
Podwichnięcie soczewki – ojciec i syn
Objawy kliniczne Największym zagrożeniem życia są zmiany tętnicy głównej 80% chorych ma niedomykalnośc zastawki mitralnej Częste jest poszerzenie aorty Pęknięcie tętniaka aorty jest główną przyczyną śmierci
Rozwarstwienie aorty
Rozpoznanie Duża zmienność fenotypowa Wiele możliwych mutacji genu fibryliny-1 Kryteria obejmują małe i duże objawy ze strony: - Układu kostnego - Oka - Układu sercowo-naczyniowego
Rozpoznanie wymaga spełnienia 2 kryteriów dużych w dwóch układach i jednego małego z innego układu
Rozpoznanie Nie ma powodu wykonywać badanie wycinka skórno-mięśniowego Można wykonywać operacje korekcyjne ortopedyczne jeżeli nie ma przeciwwskazań kardiologicznych Gojenie jest prawidłowe
Rozpoznanie Badania genetyczne mają ograniczoną przydatność kliniczną ponieważ dokładne określenie mutacji genu fibryliny-1 nie wpływa na sposób leczenia.
Rozpoznanie różnicowe Należy odróżnić MFS od innych zespołów (np. Ehlersa i Danlosa, wrodzonej łamliwości kości) Różnicować z innymi zespołami mafanoidalnymi
Rozpoznanie różnicowe - Rzekomy zespół Marfana Zespół Weila i Marchesaniego Wrodzona pająkowatość palców Zespół Lowysa i Dietza (typ 1 i typ 2) Rodzinna tętniakowatość aorty piersiowej
Leczenie Wielospecjalistyczna opieka lekarska Zmiany w tętnicy głównej - ograniczenie dużych wysiłków fizycznych - ukg i MRI co rok - Jeżeli ujście aorty > 43 mm lub poszerzenie jej światła – wskazanie do leczenia kardiochirurgicznego
Leczenie Do leczenia kardiochirurgicznego należy kierować: - wywiad rodzinny pęknięcia aorty - poszerzenie ujścia aorty więcej niż 10 mm/rok - duża niedomykalność zastawki mitralnej - planowana ciąża - planowany inny duży zabieg chirurgiczny
Leczenie U dzieci o ile to możliwe należy odczekać z zabiegiem do ukończenia wzrostu Należy ściśle kontrolować ciśnienie krwi Wskazane stosowanie leków betaadrenergicznych
Leczenie okulistyczne Profilaktyka pogłębiania się skrzywień kręgosłupa
Leczenie Kobiety powinny rozważyć decyzję o ciąży - ryzyko urodzenia dziecka z MFS 50% - ryzyko pęknięcia tętniaka aorty - ryzyko pęknięcia macicy (małe)
Rokowanie Przeżycie chorych na MFS istotnie się zwiększa ze względu na postępy kardiochirurgii i lepszą opiekę kardiologiczną. Obecnie chorzy dożywają wieku 50 -60 lat.
Na MFS chorowali jak się wydaje Faraon Echnaton (XIV w. pne)
Nicollo Paganini (1782 -1840)
Chorzy w Polsce są skupieni w:
