De verspreiding van het christendom in geheel Europa

De verspreiding van het christendom in geheel Europa Les 11: Het Christendom in Europa Tijdvak 3: Vroege Middeleeuwen; de tijd van ridders en monniken 500 -1000 Kenmerk 9:

H 3: § 3: p 72 -4 1 700 900 1000 – De talrijke Frankische gouwkoningen (481 -482) – Daarna richtte hij zich op de onderwerpen van de geromaniseerde volken in het huidige Frankrijk. In 507 is hij de baas over bijna heel het huidige Frankrijk (zie sheet) 600 • Met geweld onderwerpt hij 500 • In 481 werd Clovis (Chlodovech) koning van de Salische Franken. 400 Clovis als christen 1100 1200 13

H 3: § 1: p 42 -3 1 600 700 900 1000 – 3000 van zijn krijgers volgen zijn voorbeeld – Hierdoor kreeg hij de steun alle christenen in zijn rijk – Daarna werden alle inwoners van zijn rijk gekerstend 500 • Zijn bekering vindt plaats in 496 of 497 in Reims 400 Clovis als christen 1100 1200 13

Het Rijk van Clovis In 511 na zijn dood viel het Rijk uiteen Reims

1 Kerstening van Noordwest-Europa 1100 1200 Zowel de Kerk als de meeste lokale vorsten hadden dus belang bij de kerstening 1000 – Schonken vaak land voor kloosters – Beschermden de kloosterlingen 900 • Regionale machthebbers 700 – Stichtten een klooster – Trachtten gewone mensen in de buurt te bekeren – Trachtten de machthebbers te bekeren – Wierven nieuwe monniken – Stichtten eindje verderop weer een klooster 600 – Voor kerstening moest hij zich verlaten op Frankische vorsten – Deze vorsten konden hun inwoners dwingen christen te worden en/of monniken het werk laten doen • De monniken werkten als volgt 500 • Na het verval van het Romeinse Rijk had de paus geen greep meer op Noordwest-Europa 400 - werkwijze 13

600 700 900 1000 • Zo stichtte Willibrord – na een mislukte kerstening bij de Friezen – in Utrecht een klooster en werd zelfs tot bisschop benoemd (695) • Minder goed verging het Bonifatius een aantal decennia later. In 754 werd hij bij Dokkum vermoord. Friezen zagen in hem een handlanger van de Franken (!). 500 – De bewoners van het noorden van “Nederland” waren te koppig om zich te laten bekeren, maar in het zuidelijk gebied ging het voorspoedig 400 • Onder leiding van monniken uit Engeland, Ierland en Schotland werd een groot deel van Noordwest-Europa gekerstend. Wij noemen hen missionarissen. 1 Hoe werd men christelijk? - praktijk 1100 1200 13

500 • Een verstandshuwelijk tussen de wereldlijke macht – de Franken – en de Kerk 400 - praktijk 1 Hoe christelijk werd men? – Beide profiteerden 900 1000 1100 – Vb. feestdagen; namen van dagen der week; heiligen 700 • Maar heidense gebruiken en tradities waren hardnekkig! [kan jij er een paar verzinnen? ] • Of er vond vermenging plaats tussen Christelijke en heidense gebruiken/denkbeelden 600 • Zieltjes winnen/redden voor de Kerk (Kerk: cultuur) • Eenheid en rust in het vorstelijk gebied (bestuur & economie) • De geestelijken brachten geletterdheid mee (bestuur) 1200 13

Karels oplossingen I • Een pact met de Kerk – Was in alle gebieden goed vertegenwoordigd – Latijn werd de taal van het bestuur • Voor wetgeving en communicatie – Voerde een lettertype in – Hij benoemde clerici tot ambtenaren en iedere bestuurder moest er een aantal aan zijde hebben • Deze konden lezen/schrijven en onderhielden contact met hof Karolingisch minuskel

Frankische Koninkrijk tot 814 de en el n rv z e Ve Frie

Impact vertrek Romeinen ECONOMIE - Handel/nijverheid nabij (limes, Romeinse dorpen, steden) en lange afstand valt weg - Infrastructuur gaat kapot - geldeconomie verdwijnt -Zelfvoorzienend/autarkie/hofstelsel/domein ↑ SOCIALE VERHOUDINGEN BESTUUR - Romeins bestuur verdwijnt - Feodaal bestuur komt op - Adel (Ridderstand) - Achterblijvers zijn op zichzelf aangewezen - Een nieuwe hiërarchie moet ontstaan; horigheid ontstaat CULTUUR - Religie blijft daar waar mensen zijn - Normen/waarden van de Romeinen verdwijnen grotendeels - Germaanse cultuur wordt steeds belangrijker

Maakwerk in de klas Nakijken klassikaal: -Van vorige les: • Tijdvak II afronden; start Tijdvak III Deze les: • Opdracht 5 maken; waar? Tijdvak III, op de plaats van vraag+bron • Lezen – blz. 72 t/m 75 Huiswerk • Maken/meenemen – Een afbeelding meenemen of tekening maken van een leenheer die een leenman inzweert/beëdigd/zijn leen geeft (op voorblad Tijdvak III)