Atomik Spektroskopiye Giri Prof Dr Hasan Cesur Ondokuz

Atomik Spektroskopiye Giriş Prof. Dr. Hasan Cesur Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 5139 -Kurupelit Samsun 1

Atomik Spektroskopiye Giriş Konular: 1 - Spektroskopinin tanımlanması ve sınıflandırılması 2 - Elektromanyetik ışıma ve özellikleri, Elektromanyetik ışımanın madde ile etkileşim türleri 3 - AAS 4 - AES 5 -Atomik kütle spektroskopisi 6 - Atomik floresans spektroskopisi 7 -Atomik X-ışınları spektrometrisi

Kaynaklar 1 - Principles of instrumental analysis / Douglas A. Skoog, F. James Holler, Timothy, Enstrümantal analiz ilkeleri Esma Kılıç, Fitnat Köseoğlu, Hamza Yılmaz, Bilim Yayıncılık

Spektroskopi Işının (elektromanyetik dalgaların) herhangi bir özelliğinin ölçümününü temel alan analiz yöntemlerine spektroskopik yöntemler denir. Geniş anlamda maddenin bir enerji durumundan diğer bir enerji durumuna geçişi ile ilgilidir. Spektroskopi, elektromagnetik ışımanın atom, molekül veya diğer kimyasal türler (iyon gibi) tarafından absorplanması (soğurulması), emisyonu (yayılması) veya saçılmasının (özellikle ilk ikisinin) ölçülmesi ve yorumlanmasıdır.

Analiz yöntemleri Klasik analiz yöntemleri Modern analiz yöntemleri (Enstrümantal analiz yöntemleri) Gravimetri Volumetri Gazometri Gravimetrik titrimetri Spekroskopik yöntemler Elekroanalitik yöntemler Kromatografik yöntemler Termal analiz yöntemleri Nükleer yöntemler Diğer

1666’da İngiliz bilim adamı Isaac Newton, beyaz ışık demetinin bir prizmadan geçirildiğinde çeşitli renklere (mor, lacivert, mavi, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı ) ayrıldığını gözlemiştir. Bu renkli ışın demetleri spektrum (tayf) olarak isimlendirmiştir.

Isıtılan katı cisimlerin verdiği ışığın spektrumu beyaz ışığın spektrumuna benzer (sürekli spektrum) tüm dalga boyları görülebilir

Gaz halindeki elementlerin spektrumları ise farklıdır. Bir elementin çözeltisi aleve tutulursa kendine has ışık oluşturur.

Her elmentin alev rengi farklıdır Ca Sr Na K Cu Li

Bir elementin yaydığı ışık prizmadan geçirilirse o elemente has emisyon spektrumu oluşur. Emisyon spektrumu çizgi şeklindedir.

Her elementin atom spektrumu farklıdır.

Beyaz ışık kaynağı önüne atomlar bulunan bir hücre yerleştirilirse absorpsiyon spektrumu oluşur. Absorpsiyon spektrumu karanlık çizgi şeklindedir (bazı dalga boylarının eksik olduğu tayf)

Bir elementin absorpsiyon ve emisyon spektrum hatları çakışır.

Spektrum çeşitleri

Spektrum çizgilerinin atomik teori ile açıklanması

Hareket eden bütün cisimlere bir dalga eşlik eder

Spektroskopik yöntemlerin sınıflandırılması 1. Işının ölçülen özelliğine göre Ölçülen Özellik Yöntem Işının soğurulması (absorpsiyonu) Spektrofotometri (Kolorimetri, UV-GÖR, IR, NMR, ESR, AAS, X-ışınları Absorpsiyon Spektroskopisi) Işının yayılması (emisyonu) Emisyon spektroskopisi (UV-GÖR, X-ışınları) Atomik emisyon spektroskopisi, Floresans spekt. Radyokimyasal yöntemler Işının saçılması Türbidimetri, Nefelometri, Raman Spekt Işının kırılması Refraktometri, İnterferometri Işının kırınımı (difraksiyonu) X-ışınları Dif, Elektron krınımı Işının kutuplanma özelliği (polarlığı) Polarimetri, sakkarimetri Kütle/yük Kütle spektroskopisi Elektronun hızı Elektron spektroskopisi (Foto elektron spektroskopisi)

2. Spektroskopik ortama göre Spektroskopi Atomik spektroskopi Moleküler spektroskopi AAS AES AFS Atomik kütle UV-GÖR IR NMR Moleküler kütle