Adlarn ekimi l l Adlarn ekimi Deklination der

Adların Çekimi l l Adların çekimi (Deklination der Substantive)üç gruba ayrılır: 1. Kuvvetli çekim : Starke Deklination 2. Zayıf çekim : Schwache Deklination 3. Karışık çekim : Gemischte Deklination l l l Adların çekiminde dört durum(hal) (Kasus) söz konusudur: Nominativ : yalın durum adam Akkusativ : belirtme durumu adam-ı Dativ : yönelme durumu adam-a Genitiv : tamlayan durum adam-ın l Adın durumları için kişi (Person) ve nesnelerde (Sache) aşağıdaki soru adılları (Interrogativpronomen) sorulur: l Kişi Nesne l Nominativ : wer kim was ne l Akkusativ : wen kimi was ne(yi) l Dativ : wem kime ------l Genitiv : wessen kimin wessen neyin

1. Kuvvetli Çekim l l l l a. l l l Çoğul N: die Kinder A: die Kinder D: den Kindern G: der Kinder Belirli Tanımlık İle Kuvvetli Çekim Tekil m n f N: der Freund das Haus die Dame A: den Freund das Haus die Dame D: dem Freund dem Haus der Dame G: des Freundes Hauses der Dame bayanı bayana bayanın çocukları çocuklara çocukların l Çoğulda yönelme durumunda(Plural Dativ), bir adın çoğul şekli –n ile bitmiyorsa mutlaka –n eklenir. Adın çoğul şekli –n ile bitiyorsa ya da çoğul eki –s ise –n eklenmez. (D : den Hotels)

l b- Belirsiz Tanımlık İle Kuvvetli Çekim l Tekil Çoğul l l m n N A D G ein Gast einem Gast eines Gastes N A D G Çoğul Gästen (Gäste) ein einem eines misafirleri misafirlere misafirlerin Kindes f eine Tasche einer Tasche bir çantayı bir çantaya bir çantanın

l Belirsiz Tanımlığın Olumsuzu l Belirsiz tanımlığın başına k getirilerek yapılır. Belirsiz tanımlığın aksine, bunun çoğul biçimi vardır: l Tekil l N kein Gast kein Kind keine Frau hiçbir kadın l A keinen Gast kein Kind keine Frau hiçbir kadını l D keinem Gast keinem Kind keiner Frau hiçbir kadına l G keines Gastes keines Kindes keiner Frau hiçbir kadının l l l Çoğul N keine A keine D keinen G keiner Gästen Gäste hiçbir misafiri hiçbir misafire hiçbir misafirin

2. Zayıf Çekim l Zayıf çekime giren bütün sözcüklerin tanımlığı der’dir : l l l der Bauer (-n) der Deutsche (-n) der Herr (-en) : çiftçi der Mensch (-en) : insan : Alman der Ochse (-n) : öküz : bey, beyefendi der Junge (-n) : genç Özellikle –and, -ant, -ent, –ist gibi eklerle biten adlar ile Yunancadan alınan ve bir mesleği belirten adlar bu çekime girer: l der Elefant (-en) : fil der Polizist (-en) : polis l der Diplomat (-en) : diplomat der Präsident (-en) : başkan l 2. Zayıf çekime giren diğer sözcükler l Sıfat ya da eylemlerden türetilen adlar da zayıf çekime girer. Bunların tanımlığı der, die ya da das olabilir. l a. Sıfattan türetilen adlar: l Kişiler: ¡ reich l der Reiche l die Reichen zengin : zengin (erkek) : zengin (bayan) : zenginler Nesneler vs. : neue yeni das Neue : yeni şey

l b. Eylemlerden(Partizip I ve Partizip II ) türetilen adlar: l Partizip Präsens(Partizip I): lachen-d l lachend l der Lachende l die Lachenden gülen : gülen (erkek) : gülen (bayan) : gülenler l Partizip Perfekt(Partizip II): gerettet l l l l l retten Kişiler: gerettet der Gerettete die Geretteten kurtarılan, kurtarılmış olan : kurtarılan (erkek) : kurtarılan (bayan) : kurtarılanlar Nesneler vs. : geschrieben das Geschriebene yazılan, yazılmış olan : yazılan şey : kurtarmak

l DİKKAT! l Zayıf çekime giren sözcükler sözlükte verilirken yanında parantez içinde -n ya da –en gibi ekler verilir. Bunlardan adların zayıf çekime girdiği anlaşılır. Zayıf çekime giren adlar-istisnalar hariç- genel olarak –e ile bitiyorsa –n, -e ile bitmiyorsa –en zayıf çekim ekini alır. Zayıf çekim ekleri aynı zamanda çoğul ekidir: die Bauern(çiftçiler), die Menschen(insanlar). İstisnalar her zaman olabilir: den Herrn(beyi), die Herren(beyler). l Milliyeti belirten ve –e ile biten erkek adları zayıf çekime girer: der Türke l l l a. Belirli Tanımlık İle Zayıf Çekim Tekil Çoğul N der Mensch die Menschen A den Menschen die Menschen D dem Menschen den Menschen G des Menschen der Menschen l l N A D G der Türke den Türken dem Türken des Türken die Türken den Türken der Türken

l Zayıf çekimde adlar –en ya da –n ekini alır. Dikkat edilirse bu ekler tanımlığın değişikliğe uğradığı yerden itibaren ada eklenmekte ve eklendiği durumdan itibaren hep aynı kalmaktadır. l Sıfat ya da ortaçlardan türetilen adların çekimi de şöyledir: l Tekil Çoğul l N der Fremde die Fremden yabancılar l A den Fremden die Fremden yabancıları l D dem Fremden der Fremden yabancılara l G des Fremden der Fremden yabancıların l l N A D G der Lachende den Lachenden dem Lachenden des Lachenden l l N A D G der Gerettete die Gerettete den Geretteten die Gerettete dem Geretteten der Geretteten des Geretteten der Geretteten die Lachende der Lachenden die Lachenden gülenler die Lachenden der Lachenden die Geretteten den Geretteten der Geretteten kurtarılanlar

l l l l l Sıfat ya da ortaçlardan yapılan adlar sadece –n ekini almakta. Nesnelerde vs. tanımlık das olur ve genellikle tekil kullanılır: schön güzel das Schöne : güzel şey l l l b- Belirsiz Tanımlık İle Zayıf Çekim Tekil N ein Student ein Türke A einen Studenten einen Türken D einem Studenten einem Türken G eines Studenten eines Türken N A D G das Schöne güzel şey das Schöne dem Schönen ---------- N A D G etwas Schönes etwas Schönem ----------- güzel bir şey Çoğul Studenten

l Sıfat ya da ortaçlardan türetilen gelmektedir: l Tekil l N ein Armer l A einen Armen l D einem Armen l G eines Armen adların çekiminde, başka ekler de einer Armen Çoğul Armen Armer yoksulları yoksullara yoksulların

3. Karışık Çekim l Sayıca oldukça az olan bu adlar, hem zayıf çekim eklerini(-en / -n), hem de kuvvetli çekimde tamlayan durumundaki –s ekini alır. Bu çekime giren adların tanımlığı her zaman ya der ya da das’tır. l l l l Belirli Tanımlıkla Çekim Tekil N der Name das A den Namen das D dem Namen dem G des Namens des Herzens Çoğul die Namen den Namen der Namen

Sıfat Çekimi l l l l l a. Belirli Tanımlık İle Sıfat Çekimi Tekil N der reiche Onkel das kleine Kind A den reichen Onkel das kleine Kind D dem reichen Onkel dem kleinen Kind G des reichen Onkels des kleinen Kindes N A D G Çoğul die kleinen den kleinen der kleinen Kindern Kinder die alte Tante der alten Tante küçük çocuklar

l l l Sıfatla çekilirken belirli tanımlıktaki eklerin aynısını alan adıllar şunlardır: Tekil Çoğul dieser dieses diese bu, şu, o jener jenes jene diğer, öteki jeder jedes jede alle hepsi mancher manches manche bazı solcher solches solche böyle, şöyle; bunun, şunun, onun gibi welcher welches welche hangi derjenige dasjenige diejenigen o (kimse, şey) derselbe dasselbe dieselben aynı l l l Belirli tanımlık N der faule A den faulen D dem faulen G des faulen Arbeiters N A D G dieser diesen diesem dieses faulen Arbeiters

l l l b. N A D G Belirsiz Tanımlık İle Sıfat Çekimi Tekil ein reicher Onkel einen reichen Onkel einem reichen Onkel eines reichen Onkels l l N A D G eine alte Tante einer alten Tante ein einem eines kleines kleinen Kindes yaşlı bir teyze l Sıfatların belirsiz tanımlıkla çekimi, belirli tanımlıktaki çekime benzer. Ancak tanımlığı der olanların yalın durumunda –er, das olanların yalın ve belirtme durumunda –es, die olanlarınkinde ise –e sıfat eki gelmektedir:

l Belirsiz tanımlığın olumsuzu sıfatla birlikte belirsiz tanımlık gibi çekilir: l Tekil l N kein reicher Onkel kein kleines Kind l A keinen reichen Onkel kein kleines Kind l D keinem reichen Onkel keinem kleinen Kind l G keines reichen Onkels keines kleinen Kindes l l l l l N A D G keine alte Tante keiner alten Tante N A D G Çoğul keine kleinen Kinder keinen kleinen Kindern keiner kleinen Kinder hiçbir yaşlı teyze hiçbir küçük çocuk

Sıfatların Tanımlık Olmadan Çekimi l l l Tekil N reicher Onkel A reichen Onkel D reichem Onkel G reichen Onkels l l Çoğul N kleine A kleine D kleinen G kleiner l kleines kleinem kleinen Kindes alter Tante yaşlı teyze Tante Kinder küçük çocuklar Kindern Kinder Dikkat edilirse tanımlığı der ve das olanların tamlayan durumunda –es yerine –en gelmektedir.