XIII Trkiye gc Piyasasnn zellikleri Kurumsal olmayan nfus

• XIII. Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri

Kurumsal olmayan nüfus 72 376 bin 15 + yaş 53 593 bin İşgücüne dahil olmayanlar 26 867 bin İşgücü 26 725 bin İstihdam 24 110 bin İşsiz 2 615 bin İş aramayıp, çalışmaya hazır 1 945 bin Ev kadını 11 872 bin Öğrenci 4 219 bin Emekli 3 617 bin 2011 YILI HİA SONUÇLARI Diğer 5 214 bin 2

Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri 1. İşgücüne Katılım Oranı Düşük

İşgücü ve İstihdam: Temel Veriler Son 20 yılda işgücüne katılma oranı ve istihdam oranı düşmüş, işsizlik oranı artmıştır. İşgücüne katılma oranı ve istihdam oranındaki düşüşün ana nedeni istihdam olanaklarının zayıflığıdır. Bunun temel dinamiği ise neo-liberal politikalar ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir. İşsizlik yapısal ve giderek büyüyen bir sorundur. İşgücüne Katılma Oranı: İstihdam edilenler ve işsizlerin çalışabilir yaştaki (kurumsal olmayan) nüfusa oranı. İşsizlik Oranı: Aktif olarak iş arayanların (işsizlerin) işgücüne (işsizler ve istihdam edilenler) oranı İstihdam Oranı: İstihdam edilenlerin çalışabilir yaştaki (kurumsal olmayan) nüfusa oranı Yıl İşgücüne Katılma Oranı İşsizlik Oranı İstihdam Oranı 1988 % 57, 5 % 8, 4 % 52, 6 1998 % 52, 8 % 6, 8 % 49 2007 % 46, 2 % 10, 3 % 41, 5 2008 % 45, 8 % 15, 5 % 38, 7

İşgücüne katılım neden düşük/düşüyor? Eğitim/öğretim ve emeklilik gibi nedenlerle işgücüne katılmamak, görece olumlu bir durumdur. Çünkü bunlar, eğitim seviyesindeki artışı ya da sosyal güvenlik sisteminin kapsayıcılığını gösterir. Ancak Türkiye’de bu nedenler 2008 yılı itibariyle toplam içinde yüzde 26, 8’dir. İşgücüne katılımın düşüklüğünde hala görece olumsuz nedenler ağırlıktadır. Yıl İş aramayıp çalışmaya hazır olan Mevsimlik çalışanlar Ev işleri ile meşgul Eğitim/ Öğretim Emekli Çalışamaz halde olan Diğer 1989 % 1, 7 % 0, 3 % 62, 1 % 12, 8 % 8, 2 % 9, 5 % 5, 9 1998 %2 % 0, 5 % 59, 3 % 14, 8 % 9, 6 % 9, 8 % 4, 1 2007 % 6, 4 %1 % 45, 1 % 13, 6 % 13, 1 % 12 % 8, 6 2008 % 6, 7 % 1, 2 % 45, 2 % 13, 9 % 12, 9 % 13 % 7, 3

Cinsiyete Göre Temel Veriler Türkiye’de kadınların işgücüne katılımı ve istihdam oranı erkeklere göre çok daha düşüktür. Kadınların işsizlik oranı ise daha yüksek seyretmektedir. Kadınların işgücüne katılım oranı 1950’lerde yüzde 70 civarındaydı. Ancak bu oran bugün cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesine indi. Kadınların eğitim seviyesindeki artışa rağmen bu düşüşün yaşanmasında tarımsal nüfustaki düşüş başrolü oynadı. Neo-liberal politikalarla tarımsal nüfus azalırken, ağırlıkla tarım sektöründe istihdam edilen kadınlar, büyük oranda işgücünün dışına çıktı. Sosyal devletin yok edilmesi ve neo-liberal politikalar, geleneksel işbölümü ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile birleşince bu tablo oluştu. İşgücüne Katılma O. İşsizlik Oranı İstihdam Oranı Cinsiyet Kadın Erkek 1988 % 34, 3 % 81, 2 % 10, 6 % 7, 5 % 30, 6 % 75, 1 1998 % 29, 3 % 76, 7 % 6, 8 % 6, 9 % 27, 3 % 71, 4 2007 % 23, 6 % 69, 8 % 11 % 10 % 21 % 62, 7 2008 % 24, 5 % 70, 1 % 11, 6 % 10, 7 % 21, 6 % 62, 6

Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri 2. İşçileşme artıyor. % 61 Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında?

Son 20 Yılda İşçileşme Dalgası İstihdam edilen nüfusun çalıştığı işteki konumunda (işçi, işveren, kendi hesabına, ücretsiz aile işçisi) son 20 yılda hızlı bir değişim yaşandı. Kendi hesabına ya da ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların payı azalırken, işçi olarak çalışanların payı arttı. YIL 1988 1998 2008 İŞÇİ (Ücretli/Yevmiyeli) % 40, 4 % 44, 6 % 61 İŞVEREN % 3, 5 % 5, 9 KENDİ HESABINA (Esnaf, Çiftçi…) % 25, 9 % 23, 6 % 20, 4 ÜCRETSİZ AİLE İŞÇİSİ % 30, 2 % 25, 9 % 12, 7

Türkiye İşçi Sınıfı: 1988’den 2008’e Ücret, Maaş ya da Yevmiye Karşılığı Çalışan, Yani Hayatını Emeğini Satarak Kazanan, Türkiye İşçi Sınıfı son 20 yılda, rakamsal olarak yaklaşık 2 kat büyüdü. Yıl Toplam Ücretli Sayısı 1988 7. 170. 000 1995 8. 471. 000 2002 10. 625. 000 2003 10. 707. 000 2004 11. 079. 000 2005 11. 948. 000 2006 12. 617. 000 2007 12. 316. 000 2008 12. 937. 000

Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri 3. İstihdamın Sektörel Dağılımı Hizmet sektörü büyüyor.

İstihdamın Sektörel Yapısında Değişim Son 20 yılda tarımda çalışanların toplam istihdam içindeki payı düşerken, sanayi ve hizmetler sektörlerinde çalışanların payı artmıştır. Hizmetler sektöründeki artış dikkat çekicidir. Tarım: Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık Sanayi: Madencilik ve taşocakçılığı, imalat sanayi, elektrik, gaz ve su. İnşaat: İnşaat ve bayındırlık işleri. Hizmetler: Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller, ulaştırma, haberleşme ve depolama, mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri, toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler. YIL TARIM SANAYİ İNŞAAT HİZMETLER 1988 % 46, 5 % 15, 8 % 5, 7 % 32 1998 % 41, 5 % 17 % 6, 1 % 35, 3 2008 % 23, 7 % 20, 9 % 5, 9 % 49, 5

Kamu ve Özel Sektörde İstihdam Son dönemde kamuda ya da özel sektörde istihdam edilenlerin payı hemen sabit kalmıştır. Yıl Kamu Sektörü Özel Sektör 1996 % 14 % 86 2001 % 14, 6 % 85, 1 2006 % 13, 5 % 86, 5

Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri 4. İşsizlik Gizli işsizlik Eksik istihdam

İşsizlik: 5 kişiden biri işsiz Gerçek işsizlik oranı resmi işsizlik oranından çok daha yüksektir. Esasında her 5 kişiden biri işsizdir. Türkiye işsizlikte, OECD birincisi, dünya ikincisidir. RESMİ İŞSİZ SAYISI 2000 1. 497 2001 1. 967 2002 2. 464 2003 2. 493 2004 2. 498 2005 2. 521 2006 2. 446 2007 2, 376 2008 2009 (6 aylık ortalama) 2, 558 3, 582 RESMİ İŞSİZLİK ORANI 6, 5 8, 4 10, 3 10, 5 10, 3 9, 9 10, 3 10, 6 14, 8 TOPLAM GERÇEK İŞSİZ SAYISI GERÇEK İŞSİZLİK ORANI 2, 558 10, 5 3, 095 12, 5 3, 637 14, 5 3, 737 15, 0 4, 185 16, 1 4, 716 16, 9 4, 944 18, 1 4, 572 17, 8 4, 750 18 5, 902 22, 1

İŞKUR • Aktif istihdam politikaları • Pasif istihdam politikaları İşsizlik sigortası (2000’den bu yana)

Türkiye İşgücü Piyasasının Özellikleri 5. Kayıtdışılık % 50 kayıtdışı

Kayıtdışı İstihdam: İki kişiden biri kayıt dışı; dört işçiden biri sigortasız… Kayıtdışı istihdam yapısal bir sorundur. İşçiler arasında kayıtdışı istihdam oranı yüzde 25 -30, toplam istihdam içinde kayıtdışı istihdam oranı yüzde 45 -50 arasında seyretmektedir. YIL Ücret ya da Yevmiye Karşılığı Çalışanlar İçinde Yıl Kayıtdışı İstihdam Oranı 1989 1998 2002 2006 2008 Toplam İstihdam İçinde Kayıtdışı İstihdam Oranı % 26, 9 % 43, 7 % 26, 2 % 36, 7 % 30, 3 % 52, 1 % 31, 6 % 48, 5 % 26, 3 % 43, 5