Vakf durmak durdurmak demektir Tecvd ilminde vakf okumaya

ﻭﻹﺑﺘﺪﺍﺀ ﺍﻟﻮﻗﻒ • Vakf ( )ﺍﻟﻮﻗﻒ durmak, durdurmak demektir. • Tecvîd ilminde vakf, okumaya tekrar başlamak niyetiyle nefes alacak zaman kadar sesi kesmeye denir. • Vakfta esas olan iskândır. Yani kelimenin sonunu sakin kılarak durmaktır. • Kat’ ( )ﺍﻟﻘﻄﻊ ise kıraatten tamamen ayrılmak maksadıyla okuyuşu kesmeye denir. • Kat’ manânın tamam olduğu ayet sonlarında yapılır.

ﺍﻹﺑﺘﺪﺍﺀ • İbtidâ ( )ﺍﻹﺑﺘﺪﺍﺀ başlamak demektir. • Tecvîd ilminde ibtida ilk defa okumaya başlamaya veya vakftan sonra kıraate devam etmek için tekrar başlamaya denir. • İbtida, hareke ile ve manaya uygun yerden yapılır.

VAKF ve İBTİD ’NIN ÖNEMİ • Vakf ve ibtida, Kur’ân kıraatında, mananın iyi anlaşılabilmesi için riayet edilmesi gereken bir husustur. Noktalama işaretlerine dikkat edilmeden okunan bir şiir veya düz yazı ne hale gelirse, vak ve ibtidaya dikkat etmeksizin okunan Kur’ân’ın durumu da aynıdır. • Bu sebeple Kur’ân okuyan kimsenin bu hususa dikkat etmesi önemlidir. • Peygamberimizin tilavette Vakf ve ibtidaya son derece riayet ettiği hususunda rivayetler mevcuttur.

• Ümmü Seleme (r. anha) : “Peygamber (s. a. v) kıraatını ayırırdı (ayet sonlarında dura okurdu)” demiştir. Sahâbeden birisi Kur’ân okurken mealen; “Allah ve Peygamberine itaat eden doğru yolu bulmuştur. İkisine isyan eden…” deyip bu kelimede durunca Peygamberimiz şöyle buyurmuştur: “Doğrusu sen iyi bir hatip değilsin” demiş ve bu Sahabî’nin durulacak ve başlanacak yerlere riayet etmemesini beğenmemiştir.

VAKF’IN KURALLARI Fetha Hareke: Vakf yapılacak kelimenin sonu fetha(üstün) harekeli ise bu harekenin yerine sükûn (cezm) verilerek durulur. ﻳ --- ﻳ ﺍﻳ ---- ﺍﻳ

Kesre Hareke: Üzerinde durulacak kelimenin son harfinin harekesi kesre ise ya sükûn üzere (cezm ile) durulur yada Revm yaparak durulur. ﻟﻳ=ﻟﻳ ﻳﻦ ﺍ ﻟ

Damme Hareke: Üzerinde durulacak kelimenin son harfinin harekesi damme ise; ya sükûn üzere (cezm ile) durulur ya Revm yaparak durulur yada işmam yaparak durulur. ﻳ=ﻳ ﻳ ﻳ

NOT: Vasl hemzesinden ötürü sonuna ârızî hareke alan kelimenin üzerinde durulursa revm veya işmam yapılmaz. ﺍ Ayrıca – ﺍﻟ ﺍ - ﺍ ﺍ ﺍﻟ ﻭ – ﻻ ﺍﻟﺍ , ﻳ kelimelerinde de revm yapılmaz.

Sükûn’da Vakf: Vakf yapılacak kelimenin sonu sâkin ise olduğu şekliyle okunur. ﻭ ﻯ – – ﺍ ﺍ Kâide olarak normalde iki sâkin harf yana gelmez. Sadece vakf yapılması halinde iki sâkin harfin yanyana gelmesi câiz olur. - ﺍ

TENVİNDE VAKF Kesreli ve dammeli tenvinler üzerinde vakf yapıldığında bunlar düşer ve son harf sükûn okunur. ﺍ – ﺍ , ﻭ - ﻭ ● Fethalı tenvin üzerinde vakf yapılacağı zaman tenvin elife çevrilir ve Medd-i Tabiî yapılarak vakfedilir. ﺍ ﺍ – ﺍ , ﺍ ﺍ - ﺍ ﺍ ● ● Eğer fethalı tenvin tâ-i te’nîs (kapalı tâ= )ﺓ vakf halinde bu tenvin de düşer ve “ ”ﻩ olarak okunur. – , -

ŞEDDEDE VAKF ● ● ● Durulacak kelimenin son harfi şeddeli ise yine sükûn üzere vakfedilir, hareke okunmaz. Ancak harfin şeddeli olduğunu belirtmek için o harfi sükûnlu olarak biraz tutmak gereklidir. ﻷ ﺍﻟ , ﺍ , Şeddeli mîm ve nûnda tutma süresi biraz daha fazladır. ﻯ ﺍ , , ﺍ

Durulacak kelimenin sonunda vâv ( )ﻭ harfi varsa ve bir önceki harfin harekesi damme ise bu durumda vâv harf-i med olacağı için Medd-i Tabiî yapılarak vakfedilir. ﻻ ﻻ ﻭ – ﺇ Durulacak kelimenin sonunda yâ ( )ﻱ harfi varsa ve bir önceki harfin harekesi esre ise bu durumda yâ harfi med harfi olacağından Medd-i Tabiî yapılarak vakfedilir. ﺍ - ﺍ ﻯ

“ ”ﺓ ve “ ”ﻩ HARFLERİNDE VAKF Müfred müzekker gâib zamiri olan “ ”ﻩ üzerinde sükûn üzere vakfedilir. – ﻳ – ﻳ , – gibi… Bu tür zamirler üzerinde durulunca revm ve işmam yapılıp yapılmaması meselesi ihtilaflıdır. Tâ-i Te’nîs (dişilik tâ’sı) denilen kapalı tâ ( ﺓ ) üzerinde durulunca hé ( )ﻩ şeklinde okunur. İşmam ve Revm yapılmaz. ﺍ – ﺍ , – , ﺍ - ﺍ Açık ’ﺕ ler olduğu gibi okunur.

İSTİSN Î DURUMLAR Birinci tekil şahıs zamiri olan ﺍ bütün kıraatlere göre vakf halinde elif üzere medd-i tabiî yapılarak okunur. Vasl halinde çekilmeden okunur. ﺍ ﺍﺍﺍ ● ﺍ (Kehf-36) vakf halinde çekilerek vasl halinde çekilmeden okunur. ﻱﺩ ﻱ ﺍ ﺍﻟ ﺍ ( ﺍﻟ ﻭ ﺍ Ahzâb-10) Hafs rivayetinde vakf halinde çekilerek vasl halinde çekilmeden okunur. ﺍ ﺍ ﺍﻭ. . . ﻭ ﺍﻟ ﺍﻟ ﻭ ﺍ ●

ﻭ ve ( ﺍﻟ ﻳﻼ ﺍﻟ Ahzâb 67 -68): Hafs ﻻ rivayetinde bu kelimeler vakf halinde çekilerek, vasl halinde çekilmeden okunur. ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﻭ. . . ﻻ ﺍ . . . ﺍ ﺍﻟ ﻳﻼ ﺍ ﺍﺍﻟﻠ ﺍﻟ ﺍﻭ ﺍ ﺍﺍ ﺍ ﺍ ﻭﻭ

( ﻻ İnsan ﻻ 76 -4): Kıraatlere göre muhtelif şekillerde okunan bu kelime Hafs rivayetinde lâm üzerinde uzatarak ﻻ vakfedilebileceği ﻻ gibi uzatmadan ﻻ şeklinde de vakfedilebilir. ﺍ ﺍ ﺍﻳﺍ ﻻﻻ ﻻ ﻳﺮ

ﺍ ﺍﻳ (İnsan-15): Hafs rivayetinde vakf halinde uzatarak ﺍ ﺍﻳ şeklinde vasl halinde ﺍﻳ şeklinde uzatılmadan okunmaktadır. { ﺍﻳ ﻥ ﻭ ﺍ ﻳﺮ 15} ﺍ ﻥ ﺍ ﺍ ﺍﻳ

VAKF-I TAM ﺍﻟ ﺍ ﺍﻟﻮﻗﻒ • Kendisinden sonrası ile lafız mana yönünden ilgisi olmayan yerde, yani sözün her bakımdan tamam olduğu yerde yapılan vakfa vakf-ı tam denir. Örneğin Bakara 5. ayette vakfedip, sonra 6. ayete geçmek böyledir. {5} ﺍﻭ ﻥ ـ {6} ﺍﻳ ﻭ ﺍ ﻧ • ـ ﻯ ﻯ

VAKF-I K FÎ ﺍﻟﻜﺎﻓ ﺍﻟﻮﻗﻒ • Kelime lafız ve mana yönünden tamam olmakla beraber, sonrası ile mana yönünden ilgisi devam eden yerde yapılan vakfa vakf-ı kâfî denir. Örneğin; /. . ﺍﻳ ﻭ ﺍ ﻧ ﻧ • • ﻻﻭ

VAKF-I HASEN ﺍﻟﺤﺴ ﺍﻟﻮﻗﻒ • Kelam tamam olmakla beraber, sonrası ile lafız yönünden ilgisi bulunan yerde yapılan vaka vakf-ı hasen denir. Örneğin Fâtihâ sûresinde, denildiğinde bu ifade mana açısından bir şey ifade etmektedir. Fakat lafız açısından ﺍﻟﺍﻳ ifadesine bağlıdır. İşte böyle durumlarda yapılan vakfa, vakf -ı hasen denir.

VAKF-I KABÎH ﺍﻟﻘﺒﻴ ﺍﻟﻮﻗﻒ • Kelâm, lafız ve mana yönünden tamam olmadan ve sonrası ile mana yönünden sıkı ilişkisi bulunan yerde yapılan vakfa vakf-ı kabîh (çirkin vakf) denir. Örneğin Nisâ sûresi 43. ayette ﺍﻟ ﻟﻮ ﻭﺍ ﻻ (namaza yaklaşmayın) denilip durulsa, ifadeden murad edilen mananın tam tersi bir durum anlaşılır. Zira devamında ﺍ ﻯ denilmekte ve içkiliyken namaza yaklaşmayın manası ifade edilmektedir. İşte böyle durumlarda yapılan vakfa vakf-ı kabih denilmektedir.