Uprawa warzyw pod osonami Andrzej Wyka Przygotowujemy notatk

Uprawa warzyw pod osłonami Andrzej Wyka

Przygotowujemy notatkę jak przy uprawie pomidora. Sprawdzenie zeszytów tak jak podałem przy zadaniu z sadownictwa.

Uprawa ogórka • Ogórek ma wysokie wymagania w stosunku do temperatury – zarówno powietrza, jak i podłoża. Optymalna temperatura powietrza w poszczególnych fazach uprawy wynosi: od wysiewu do wschodów – 24– 25°C w dzień i 18– 20°C nocą; w okresie produkcji rozsady, analogicznie, 22– 25°C i 18– 22°C; po posadzeniu na miejsce stałe – 25– 30°C i 20– 25°C. Dobowe wahania temperatury nie powinny przekraczać 6– 8°C, większe powodują bowiem zrzucanie zawiązków owoców. • Światło Rośliny ogórka do prawidłowego wzrostu i rozwoju wymagają dobrego nasłonecznienia. Optymalne zagęszczenie, umożliwiające dostarczenie jak największej ilości światła, we wczesnych nasadzeniach wynosi 1, 2– 1, 6 rośliny/m 2, a w późniejszych – 2, 0– 2, 5 szt. /m 2. W uprawie z wczesnych terminów sadzenia, przypadających na miesiące z deficytem światła, rośliny powoli produkują asymilaty, co wydłuża czas potrzebny na rozbudowę systemu korzeniowego. Aby ułatwić roślinom zbudowanie mocnego systemu korzeniowego, należy usuwać pędy boczne oraz pierwsze zawiązki.

Uprawa ogórka - pielęgnacja Usuwanie zawiązków – W zależności od sposobu uprawy i odmiany, powinno się usuwać nawet 6– 12 pierwszych zawiązków. Przyjmuje się, że na 1 liść powinien przypadać 1 owoc, dlatego zaleca się także usuwanie zawiązków pomiędzy niedorośniętymi owocami. Zwiększenie zagęszczenia oraz liczby zawiązków może obniżyć plon. Prowadzenie roślin W uprawie ogórka pod osłonami najbardziej popularne są trzy metody prowadzenia roślin: z opuszczaniem, metodą tzw. wysokiego drutu oraz „na parasol”. Pierwszy sposób jest rekomendowany zwłaszcza w uprawach z bardzo wczesnych terminów sadzenia. Polega na prowadzeniu roślin na jeden pęd (z usunięciem wszystkich pędów bocznych) i opuszczaniu roślin w miarę ich wzrostu i zbiorów owoców. W metodzie tej zaleca się usunięcie pierwszych 9 zawiązków, a przy pochmurnej pogodzie nawet 12. Zastosowanie tego systemu prowadzenia roślin wpływa na stabilne plonowanie i uzyskiwanie owoców wysokiej jakości. Metoda wysokiego drutu jest podobna do tej z opuszczeniem roślin, jednak rośliny prowadzi się wzdłuż drutu, a dopiero potem opuszcza. Z kolei w metodzie „na parasol” rośliny prowadzi się na jeden pęd do wysokości drutu, a następnie wyprowadza się 2– 3 pędy boczne, które są opuszczane do 1/3 wysokości roślin. Wadą tej ostatniej metody jest ograniczanie dostępu światła do roślin przez dodatkowe pędy.

Uprawa ogórka - pielęgnacja Podlewanie - Woda używana do podlewania powinna mieć temperaturę około 20°C. Rośliny są wrażliwe na niską wilgotność podłoża. Mają płytki system korzeniowy, a duża powierzchnia liści wpływa na intensywną transpirację, zwłaszcza w słoneczne dni. Po posadzeniu rozsady wilgotność podłoża powinna wynosić około 50%, na początku kwitnienia należy ją zwiększyć do 60– 70%, a w pełni owocowania – do 85%. Przed sadzeniem roślin maty z wełny mineralnej należy nasączyć pożywką o p. H 5, 3 i pozostawić, aż ogrzeją się do temperatury około 24°C. W pierwszym okresie po posadzeniu rozsady, do czasu wykształcenia dobrego systemu korzeniowego, roślin nie powinno się zbytnio zalewać. Na początku sezonu wystarczy stosować fertygację co 2– 3 godziny, a w okresie intensywnego owocowania i słonecznej pogody – nawet co 45– 60 minut. Nawożenie - Składniki pokarmowe powinny być dostarczane systematycznie w ciągu całego okresu wegetacji, szczególnie jeśli ogórki uprawiane są w małej ilości podłoża. Rośliny wykazują największe zapotrzebowanie w stosunku do potasu i azotu, natomiast fosfor i magnez pobierają w mniejszych ilościach. Większość składników mineralnych jest dostępna dla roślin przy p. H podłoża wynoszącym 6– 7.

Produkcja rozsady • Na zbiór najwcześniejszy (w końcu lutego) wysiewa się nasiona w końcu listopada lub na początku grudnia. Produkcja rozsady trwa wówczas 45 -50 dni. Im późniejszy wysiew, tym krócej trwa produkcja rozsady, jednak najkrócej około 36 dni. Nasiona, zaprawione wysiewa się najczęściej do doniczek o średnicy 10 cm, wypełnionych do połowy podłożem. Gdy ukażą się liścienie i rośliny wystają z doniczki, podsypujemy podłożem, by lepiej się zakorzeniły. Do chwili wzejścia roślin utrzymuje się temperaturę 26— 23°C, później 22 -24°C w dni słoneczne, 18 -20°C w dni pochmurne i około 18°C nocą. Korzystnie jest doświetlać rozsadę, skracając okres ciemności do 10 -11 godzin. Rozsada z 3 -5 dobrze wykształconymi liśćmi jest gotowa do sadzenia na miejsce stale. • Dobrze jest wysiewać do pierścieni lub doniczek bez dna, w których rośliny ustawiamy na przygotowanych wałach lub matach w szklarni – ogórki nie lubią przesadzania, które uszkadza system korzeniowy.

Uprawa na wałach obornika • W metodzie tej obornik ma spełniać zadanie podkładu grzejnego. Najlepszy do tego celu jest obornik koński. Wały z obornika układa się bezpośrednio na gruncie w tunelu lub szklarni. Najpierw należy całą powierzchnię wyścielić folią. Zapobiegniemy w ten sposób przenoszeniu patogenów na właściwe podłoże. Wał powinien mieć 70– 80 cm szerokości i 30– 40 cm wysokości. Następnie okrywamy go 5 -cm warstwą krowieńca i 10 -cm warstwą ziemi. Na jeden metr zużywa się ok. 120– 150 kg obornika. Podkład należy dobrze ubić. Obornik nie będzie się wtedy za szybko rozkładał. Pozwoli to również utrzymać stabilną temperaturę. Rozsadę sadzimy po trzech dniach, gdy podłoże już się ogrzeje. Na wale rośliny sadzimy w dwóch rzędach, oddalonych o 40 cm, zachowując 45– 55 cm odstępu pomiędzy roślinami w rzędzie.

Uprawa na belach słomy • Drugą metodą jest uprawa ogórka na słomie sprasowanej w bele. W porównaniu z obornikiem słoma jest materiałem dużo tańszym i łatwo dostępnym. Najlepsze do tego celu są słomy twarde, jak słoma pszenna, żytnia i rzepakowa. Podłoże to w odróżnieniu od obornika nie stanowi źródła łatwo dostępnych składników odżywczych. Wymaga odpowiedniego przygotowania, proces ten trwa ok. 2 tygodni. Bele zagłębiamy w podłożu szklarni lub tunelu. Aby zabezpieczyć rośliny przed porażeniem przez choroby, grunt możemy wyłożyć folią. Pierwszym etapem przygotowania słomy jest jej obfite nawilżenie. Następnie przystępujemy do nawożenia: na 100 kg suchej słomy dajemy 1, 5 kg saletry amonowej i 0, 8 kg superfosfatu potrójnego. Powtarzamy nawadnianie i stosujemy kolejną dawkę nawozów: 1 kg saletry amonowej, 1, 1 kg siarczanu potasowego i 0, 3 kg siarczanu magnezowego. Nawadnianie i nawożenie słomy wzmaga jej fermentację i nagrzewanie. Na początku słoma może się zagrzewać, osiągając temperaturę ponad 50 o. C. Delikatne podlewanie pozwala stopniowo schłodzić bele. Przy 40 o. C na podkładach grzejnych rozkłada się podłoże, np. substrat torfowy. Gdy temperatura obniży się do 25– 28 o. C, możemy posadzić rozsadę. Możemy również zrezygnować z ziemi okrywowej. W takim przypadku rozsadę w pierścieniach umieszcza się bezpośrednio na belach słomy. Obecnie podlewanie słomy często zastępuje się fertygacją, czyli kompleksowym nawożeniem i nawadnianiem.

Uprawa na matach Uprawa na wełnie mineralnej • Wełna mineralna to najczęściej stosowane w uprawie podłoże mineralne. Pozbawiona jest składników pokarmowych dostępnych dla roślin. Dlatego wszystkie niezbędne substancje odżywcze oraz woda muszą być regularnie dostarczane. Bardzo łatwo można ten proces zautomatyzować, stosując pożywkę o wcześniej ustalonym składzie. Przed sadzeniem maty namaczamy i pozostawiamy, aż ogrzeją się do temperatury 24 o. C. Następnie rozsadę w cylindrach umieszczamy w otworach w foli zrobionych na matach z wełny. Uprawa na podłożach organicznych • Ogórki można uprawiać w workach wypełnionych podłożem. Mogą to być substrat torfowy, sprasowana słoma, trociny i kora, jak również coraz popularniejsze włókno kokosowe. Nie powinno się stosować torfu zbyt rozłożonego, który słabo odprowadza nadmiar wody. Aby trochę rozluźnić jego strukturę, możemy wymieszać go z korą lub innym materiałem. Dostępne są również gotowe worki do uprawy. W tej metodzie nie występuje ryzyko zbytniego nagrzewania się podłoża. Dostarczane składniki odżywcze i woda są niemal w całości wykorzystywane przez rośliny i mikroorganizmy odpowiedzialne za rozkładanie podłoża. Do każdego podłoża należy odpowiednio dostosować nawadnianie i dawki nawozowe, aby zapewnić roślinom wszystkie niezbędne składniki. Żeby dodatkowo podwyższyć temperaturę podłoża i zapobiec jej wahaniom, worki możemy umieścić na płytach styropianu. Rozsadę w pierścieniach umieszcza się w otworach w foli, a uprawę prowadzi się podobnie do tej na matach z wełny mineralnej.

Uprawa w gruncie tunelu lub szklarni • Ogórki możemy również uprawiać bezpośrednio w gruncie. Metoda ta daje jednak nieco gorsze wyniki niż wcześniej opisane. Ogórek jest rośliną wymagającą wysokiej temperatury podłoża, dlatego uprawiany w gruncie często poprzedzony jest przedplonem. Może to być sałata, rzodkiewka lub kapusta wczesna. Po zbiorze przedplonu musimy przygotować podłoże pod ogórki. Powinniśmy uzupełnić zawarte w nim składniki pokarmowe. Przed rozpoczęciem uprawy podłoże powinno być odkażone lub wymienione na głębokości 30 cm. Zapobiegnie to porażeniu roślin przez patogeny. Termin sadzenia rozsady uzależniony jest od temperatury, jaką możemy utrzymać w obiekcie. Powinniśmy zapewnić temperaturę w granicach 19– 20 o. C.

Grupy odmian