Revolucija u Evropi 18481849 god Revolucije nakon Napoleonovih

Revolucija u Evropi 18481849. god.

Revolucije nakon Napoleonovih ratova • Julska revolucija u Francuskoj 1830. god. označila je kraj evropskog poretka, uspostavljenog Bečkim kongresom • Sa vlasti je svrgnut poslednji kralj iz dinastije Burbona, Šarl X. • Ta revolucija označila je kraj dinastije Burbona, na vlast je doveden kralj Luj Filip Orleanski

• Velike sile su priznale revolucionarnu promenu u Francuskoj, čime je okončana i epoha Svete alijanse • Revolucionarno raspoloženje se iz Francuske proširilo i na Belgiju, koja je 1830. god. proglasila nezavisnost od Nizozemske • Iste godine izbio je i veliki ustanak u Poljskoj protiv ruske vlasti, ali je bio ugušen

Revolucije u Evropi 1848 -1849 • Revolucijama 1848 -49. završava se period gradjanskih revolucija, koje su započele Ratom za nezavisnost SAD 1776. god. • Uzroci revolucija bili su višestruki: • Zahtevi za sprovodjenjem liberalnih reformi (vlast se gotovo isključivo nalazila u rukama plemstva i bogatog gradjanstva) • Poboljšanje socijalnog položaja siromašnih • Nerešeno nacionalno pitanje (otvorena pitanja ujedinjenja Nemačke i Italije; kao i problemi u višenacionalnom Austrijskom carstvu) • Od velikih sila jedino je Britanija izbegla revolucionarne potrese, jer je ona već sprovela odredjene političke i socijalne reforme

Revolucija u Francuskoj • U Francuskoj je opozicija zahtevala veće političke slobode, a siromašni poboljšanje svog položaja • Kralj Luj Filip je abdicirao, a proglašena je tzv. ”Druga republika” • Pobuna radnika dovela je do donošenja ustava, koji je davao velika ovlašćenja predsedniku, ustanak je ugušila vojska generala Kavenjaka • Za predsednika je izabran Luj Napoleon, rodjak Napoleona Bonaparte • On je sproveo državni udar 1851. god. , proglasivši se za doživotnog predsednika • 1852. god. proglasio se za cara Napoleona III, čime je u Francuskoj uspostavljeno Drugo carstvo (1852 -1870)

Revolucija u Nemačkoj • Nemačka je nakon Bečkog kongresa bila podeljena na 38 država, formiran je Nemački savez, u kojem su se za prevlast borile Austrija i Pruska • 1834. god. na inicijativu Pruske formiran je Nemački carinski savez, kojim je stvoreno jedinstveno tržište, ali je iz njega bila isključena Austrija, što je za nju bio i ekonomski i politički udarac • Pod uticajem zbivanja u Francuskoj u mnogim nemačkim državama izbili su nemiri, koji su umireni pristajanjem vladara na donošenje ustava

• Liberalno gradjanstvo je zahtevalo slobodu štampe, političkog udruživanja a seljaci ukidanje feudalizma • Istovremeno su sve glasniji bili zahtevi i za ujedinjenjem Nemačke • 1848. god. u Frankfurtu se okupio Svenemački kongres, ideja je bila da se stvori federalno carstvo, bez Austrije • Kruna je bila ponudjena pruskom kralju, ali je on tu krunu odbio i angažovao je prusku vojsku, koja je ugušila pobune po nemačkim gradovima

Revolucija u Italiji • Italija je nakon Bečkog kongresa ostala razjedinjena • Bogate oblasti severne Italije i Venecija bile su pod vlašću Habsburga, u većini ostalih država vladale su strane dinastije (Burboni u Napuljskoj kraljevini) • Jedino je u Pijemontu (Sardinijska kraljevina) vladala domaća dinastija (Savojska dinastija) • Revolucija je započeta na jugu, sa zahtevom da se Sicilija odvoji od Napuljskog kraljevstva • Revolucionari su zahtevali donošenje ustava, u Veneciji i Milanu su proglašene republike • Pijemontski kralj Karlo Albert Savojski je pokušao da situaciju iskoristi za ujedinjenje Italije, pa je pokrenuo rat protiv Austrije

• Medjutim, austrijska vojska na čelu sa generalom Radeckim porazila je revolucionare u bitkama kod Kustoce i Navare 1848. god. • Kralj Karlo Albert je morao da abdicira i presto je predao sinu Vitoriju Emanuelu II • Poslednji revolucionarni pokušaj desio se u Rimu 1849. god. , kada je proglašena Rimska republika na čelu sa revolucionarom Djuzepeom Macinijem, ali je intervencijom austrijske i francuske vojske ugušena revolucija

• Zahtevi revolucionara u Italiji bili su: politički, socijalni i nacionalni • Zahtevalo se ukidanje kmetstva i donošenje ustava • Ipak je u prvi plan izbio zahtev za stvaranjem ujedinjene italijanske države, poraz Pijemonta u ratu sa Austrijom je odložio proces ujedinjenja

Revolucija u Habsburškoj monarhiji • Habsburška monarhija bila je višenacionalna država u kojoj su različite nacije imale nejednak status, zasnovan na istorijskom pravu • Centralizacija države, germanizacija i apsolutizam Habsburga izazivao je nezadovoljstvo Madjara, Slovena i Italijana • Za sprovodjenje apsolutističke politike bio je zadužen kancelar Klemens Meternih • Meternih se plašio nacionalnih težnji madjarskog plemstva, kao i panslavizma (ideja o kulturnom i političkom jedinstvu Slovena, ideja popularna u Rusiji, gde se verovalo da to jedinstvo treba ostvariti pod vodjstvom Rusije)

• Revolucija je izbila u Beču, Pragu i Budimpešti • Revolucionari su zahtevali ukidanje apsolutizma i feudalnih odnosa, kao i liberalne reforme i donošenje ustava • Seljaci su očekivali ukidanje feudalnih odnosa • Meternih je pobegao a car Ferdinand I obećao izbore za Ustavotvornu skupštinu, ali nije došlo do dogovora • Madjarsku revoluciju je vodilo plemstvo na čelu sa Lajošem Košutom, jer je gradjanstvo bilo slabo razvijeno • Medjutim, Madjari nisu bili spremni da priznaju autonomiju Slovenima (Srbima i Hrvatima), koji su se zato okrenuli saradnji sa bečkim dvorom • Bečkom dvoru su Srbi i Hrvati bili potrebni za konačan obračun sa Madjarima

• Krajem 1848. god. abdicirao je car Ferdinand I, a na presto je stupio car Franc Jozef (1848 -1916) • Austrija je ugušila madjarsku revoluciju uz pomoć Rusije, čija je vojska porazila Madjare u bici kod Vilagoša 1849. god.