Powojenne przemiany na Wschodzie Pocztki dekolonizacji i rywalizacja

Powojenne przemiany na Wschodzie Początki dekolonizacji i rywalizacja nowych mocarstw

Konsekwencje wojny Cesarstwo Japonii, podobnie jak III Rzesza, dążyło do ekspansji terytorialnej i pozycji dominującej na kontynencie. Na wielu zajętych przez siebie obszarach wspierała ruchy narodowe przeciwko europejskim siłom kolonialnym, równocześnie uzależniając je od siebie. W wyniku tych działań, po II wojnie światowej wiele z tych dawnych mocarstw kolonialnych miało trudności z odzyskaniem zwierzchności nad wcześniej posiadanymi terytoriami południowo-wschodniej Azji. ZADANIE: Porównaj mapkę powyżej z mapką ze str. 157 z podręcznika. Wskaż, które państwa europejskie posiadały kolonie na terenach zajętych przez Japonię.

Destabilizacja sytuacji na tych obszarach i pobudzenie narodowych aspiracji sprzyjały ruchom komunistycznym, wspieranymi przez Związek Radziecki. Opowiadały się one przeciwko przywróceniu porządku kolonialnego, co z jednej strony przysparzało im popularności, ale i powodowało liczne napięcia i starcia, gdyż europejskie mocarstwa nie chciały tak łatwo oddać terenów, z których wcześniej czerpały wysokie zyski, teraz tak istotne dla podniesienia gospodarki zmęczonej wojną. Istniały również inne przesłanki, które sprzyjały uniezależnianiu się dawnych kolonii. Doświadczenia II wojny światowej i ogromne ofiary zbrodni ludobójstwa odcisnęły piętno w świadomości ludzi doprowadzając do dyskusji i prac nad ochroną jaką powinny być objęte podstawowe prawa człowieka. Jednym z nich jest prawo do samostanowienia narodów, czyli samodzielnego Przewodnicząca Komisji Praw Człowieka, Eleonor decydowania o kształcie i formie Roosevelt trzymająca „Deklaracje praw człowieka i państw, które zamieszkują. obywatela”, 1948 r.

Konflikty: Wietnam do II wojny światowej był częścią francuskiej kolonii, zaś później wkroczyli tam Japończycy pozostawiając administrację francuską, ale pod swoją kontrolą. Wraz z osłabieniem Japonii pod koniec wojny i wycofywaniem się ich wojsk, okazję zauważyli komuniści, przejmując kontrolę nad północną częścią kraju z rąk Francuzów. W 1945 r. ogłosili oni powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu, na czele której stanął ich przywódca, Ho Chi Minh. Aby nie dopuścić do utraty tego terytorium, Francja zaatakowała Wietnam, doprowadzając do wybuchu I wojny indochińskiej, zwanej też „brudną wojną”. Indochiny Francuskie- oficjalna nazwa francuskich kolonii. Powyższa mapa przedstawia ich podział na prowincje. Zauważ że część terytoriów zachowało do dzisiaj oryginalne nazwy, pomimo bycia niepodległymi państwami. Przywódca komunistów Ho Chi Minh.

Wojna trwała aż do 1954 r. Ostatecznie na konferencji w Genewie Francja zgodziła się na podział Wietnamu, pozostawiając północną część władzom komunistycznym. Na południu powstała Republika Wietnamu, na czele której stanął cesarz panujący tam z nadania Francuzów przed wojną. Wkrótce jednak władzę przejął premier tego kraju, znany jako Ngo Dinh Diem (wymowa dla ciekawych). Podział Wietnamu w 1954 r. Flagi Demokratycznej Wietnamu (górna) oraz Wietnamu (dolna). Republiki Ngo Dinh Diem, przywódca Republiki Wietnamu.

Konflikty: Indie ZADANIE: Na podstawie filmu lub innych dostępnych źródeł napisz krótką notatkę (5 -10 zdań) dotyczącą Mohandasa „Mahatmy” Ghandiego. W jakich latach prowadził działalność? Przeciw jakim zjawiskom walczył? W jaki sposób przyczynił się do przyznania Indiom niepodległości? Po wojnie Wielka Brytania była bardziej skora do ustępstw w sprawie swoich kolonii niż Francja, co sprawiło że w 1947 r. Indie po latach protestów odzyskały niepodległość. Większym problemem okazała się struktura wyznaniowa tego kraju. Mahatma Ghandi w tradycyjnym stroju hinduskim. Indie zamieszkiwali zarówno wyznawcy hinduizmu jak i muzułmanie, co prowadziło do napięć. Decyzją Brytyjczyków powstały dwa państwa- Pakistan oraz Indie, jednak wytyczenie granic nie zakończyło sporów, jako że ludność była przemieszana na całym terytorium, co prowadziło do krwawych starć. Najbardziej spornym obszarem był położony na północy Kaszmir (patrz- mapka, str. 158).

Konflikty: Chiny Zmagania wojenne przeciw Japonii w Chinach ściśle łączą się z sytuacją wewnętrzną i rywalizacją dwóch ugrupowań- Komunistycznej Partii Chin oraz Kuomintangiem (Narodowa Partia Chin). Niemal naprzemiennie starały się one prowadzić wspólne działania partyzanckie przeciw Japończykom jak i zwalczać siebie nawzajem, aby zyskać przewagę w kraju już po zakończeniu wojny. Ostatecznie żadna z grup nie zdołała zdominować drugiej. Doprowadziło to do wojny domowej trwającej w latach 1945 -49. Przywódca Kuomintangu, Chiang Kai-shek (zdjęcie) otrzymywał wsparcie od Stanów Zjednoczonych, jednak brak rozeznania Amerykanów w realiach chińskich i konflikty między sojusznikami znacznie utrudniały tą walkę i ostatecznie doprowadziły do porażki. Tymczasem rygorystyczna polityka wewnętrzna Chiang Kai-sheka przyczyniała się do wzrostu sympatii i wstępowania do oddziałów komunistycznych coraz większych grup ludności.

Zwycięska, Komunistyczna Partia Chin, kierowana przez Mao Zedonga również pozyskiwała wsparcie, ale od ZSRR, w tym broń pozostawioną przez Japończyków po wycofaniu ich sił. Na korzyść komunistów działała także rozbudowana siatka agentów infiltrujących przeciwnika. W 1949 r. ogłoszono powstanie Chińskiej Republiki Ludowej (Ch. RL), zaś pozostałości sił Kuomintangu ewakuowały się na wyspę Tajwan, pozostając jedynie przedstawicielstwem Chin w ONZ. Utworzenie państwa komunistycznego w Chinach miało długotrwałe skutki dla całego rejonu. Podobnie jak ZSRR, Chiny aktywnie wspierały ruchy komunistyczne w innych państwach, nieraz doprowadzając do przejęcia przez nie władzy na pewien okres lub na stałe. Okres rządów Mao Zedoga to także zupełny zwrot w polityce chińskiej na kolejne dekady. Chiński plakat propagandowy. Mao jako przywódca kraju stał się nieomylnym autorytetem we wszystkich dziedzinach, stąd porównanie go do słońca, oświetlającego drogę dla całego narodu.

Konflikty: Korea Podział Korei po 1953 roku w porównaniu do oryginalnego podziału z 1948 r. – wg 38 równoleżnika.

Pomimo podziału Korei, balansującego strefy wpływów dwóch nowych mocarstw. USA i ZSRR, Stany Zjednoczone z początku nie były szczególnie zainteresowane tym obszarem. Dopiero po zwycięstwie sił komunistycznych w Chinach w 1949 r. , zaczęto z większa uwagą obserwować Koreę, tak samo jak pozostałe państwa Azji południowo-wschodniej, narażone na wpływy komunistów. W części północnej, proklamowanej jako Koreańska Republika Ludowo -Demokratyczna, władzę sprawował przewodniczący partii Kim Ir Sen, uczestnik II wojny światowej w Armii Czerwonej, który zmierzając do zjednoczenia Korei, w 1950 roku zaatakował istniejąca na południu Republikę Korei. ZADANIE: Porównaj powyższe propagandowe przedstawienie Kim Ir Sena z plakatami innych przywódców komunistycznych. Jakie widzisz podobieństwa? O czym mogą świadczyć? Zapisz swoje przemyślenia.

Do wojny po stronie Korei Południowej oficjalnie przyłączyły się siły ONZ, zaś nieoficjalnie- Ch. RL, która wysyłała tzw. ochotników jako wsparcie dla Korei Północnej. Wojna toczyła się ze zmiennym szczęściem, a każda ze stron dążyła do opanowania całości półwyspu, jednak żadnej się to ostatecznie udało. Tutaj obrazowo pokazano jej poszczególne fazy. Wojnę zakończył rozejm podpisany w 1953 roku, który niezmiennie trwa do dziś. Granica między państwami stanowi strefę zdemilitaryzowaną i jest dokładnie strzeżona. Pomimo bycia niemal niemożliwą do pokonania przez lata wielu ludzi podejmowało próby jej pokonania by wydostać się z totalitarnego systemu jakim stała się Korea Północna. Ograniczony przepływ informacji i przepełnione propagandą treści znacznie utrudniały przez lata dowiedzenie się jak wygląda i wyglądało życie w Korei Północnej, stąd pomimo upływu lat, film „Defilada” pozostaje jednym z najbardziej znanych i ciekawych w tej tematyce (dla zainteresowanych).

A na koniec… Co dalej z Japonią? Po kapitulacji wywołanej zrzuceniem dwóch amerykańskich bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki w 1945 r. , Japonia znalazła się pod kontrolą amerykańską. Nadana jej konstytucja dokładnie określała jej możliwości militarne, ingerowała w ustrój polityczny czy kwestie praw wyborczych dla kobiet. Oprócz tego cesarz Japonii utracił „boską” pozycję w państwie, zachowując głównie funkcje reprezentacyjne. Wiele wzorców zostało zaczerpniętych z systemu amerykańskiego, np. w oświacie. Ciekawostka: Strona na której można wirtualnie sprawdzić skutki zrzucenia bomby atomowej na dowolny punkt na Ziemi. Wybuch bomby „Fat Man” nad Nagasaki