Nowelizacja Kodeksu Postpowania Administracyjnego USTAWA z dnia 7

Nowelizacja Kodeksu Postępowania Administracyjnego USTAWA z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U 2017 r. poz. 935

Najważniejsze rozwiązania • bezczynność organów lub przewlekłość postępowania można zaskarżyć za pomocą ponaglenia, • wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest opcjonalny – bez korzystania z niego można złożyć skargę do sądu administracyjnego, • strona może zażądać wydania przez organ II instancji decyzji rozstrzygającej sprawę zamiast tzw. decyzji kasatoryjnej, czyli przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia,

• decyzje kasatoryjne można zaskarżyć do sądu administracyjnego w specjalnej, przyspieszonej procedurze, • decyzja może się stać ostateczna wcześniej, dzięki zrzeczeniu się odwołania, • do KPA wprowadzono procedurę milczącego załatwienia sprawy zgodnie z żądaniem strony i procedurę postępowania uproszczonego, co pozwoli na ograniczenie formalizmu w prostych sprawach.

Nowelizacja Zasady ogólne • Nowa zasada – rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony – art. 7 a • Jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia (dotyczy wyłącznie obowiązków, postępowań wszczynanych z urzędu) a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy (korzyści) stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ (? ? ? ).

• wątpliwości co do treści normy prawnej - po zastosowaniu różnych metod wykładni przepisów, z uwzględnieniem pierwszeństwa wykładni językowej, treść normy prawa nadal budzi wątpliwości • wątpliwości co do stanu prawnego, a nie stanu faktycznego sprawy. Tu - art. 81 a. • „na korzyść strony” - wybór takiego sposobu rozumienia normy prawa, przy którym prawa strony są najpełniej chronione. Jeżeli wątpliwości organ winien uzyskać stanowisko strony co do wyboru najkorzystniejszej dla niej interpretacji.

• Art. 96. 1. Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta zatwierdzającej podział. • 1 b. W przypadku wydzielenia nieruchomości, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa, albo w przypadku wydzielenia części nieruchomości na potrzeby zwrotu wywłaszczonej nieruchomości nie wydaje się decyzji, o której mowa w ust. 1. Ostateczna decyzja o nabyciu własności lub użytkowania wieczystego albo ostateczna decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości zatwierdza podział.

USTAWA z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach • Art. 9 x. 1. Przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, który: • 1) odbiera odpady komunalne bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9 b ust. 2 - podlega karze pieniężnej w wysokości 5000 zł za pierwszy miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru oraz 10 000 zł za każdy kolejny miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru;

• Sprawy jednopodmiotowe, których przedmiotem jest nałożenie obowiązku • Zawsze można podnosić zarzut wątpliwości co do treści normy prawnej, czyli naruszenia art. 7 a par. 1 Kpa • Organ musi się tłumaczyć, dlaczego w jego ocenie było wątpliwości interpretacyjnych, kwestia prawidłowości uzasadnienia, a wtedy również naruszenie art. 107 par. 3 Kpa

• Niezastosowanie art. 7 a § 1 może stanowić podstawę do uchylenia decyzji przez sąd administracyjny w sytuacji, gdy rozpoznając skargę na decyzję sąd uzna, że istniały ustawowe przesłanki zastosowania tego przepisu – pod warunkiem że niezastosowanie art. 7 a § 1 mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy

• Omawianej zasady nie stosujemy: • jeżeli wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa (co z jednostkami samorządu terytorialnego), a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego; • w sprawach osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych – tu w razie wątpliwości zawsze na niekorzyść!!!! • Odstąpienie od tej zasady w danej kategorii spraw nie może mieć charakteru jednostkowego ? W tym kontekście należy uwzględnić art. 8 § 2 Kpa

Wątpliwości co do stanu faktycznego • przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, • niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, są rozstrzygane na korzyść strony. • Reguła nie znajduje zastosowania: – jeżeli w sprawie uczestniczą strony o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni wpływ na interesy osób trzecich; (nakaz rozbiórki, kwestia czasu, w którym dokonano samowoli, wymeldowanie, kwestia przebywania w lokalu) – jeżeli przepisy odrębne wymagają od strony wykazania określonych faktów; – jeżeli wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego; – w sprawach osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych.

• Zarzut niezastosowania omawianej reguły • 1) nie pojawiły się w istocie rzeczy wątpliwości co do stanu faktycznego; • 2) wprawdzie pojawiły się wątpliwości, ale zostały one usunięte, a ocena zebranego materiału dowodowego jest inna, niż wskazywana przez stronę. • Nie będzie wystarczające klasyczne uzasadnienie (art. 107 § 3). Organ winien wykazać, że strona stawiając tezę o istnieniu niedających się usunąć wątpliwości nie ma racji, gdyż np. zignorowała niektóre dowody lub błędnie je oceniła, myliła się w rozumowaniu, bądź też jej argumentacja była na tyle słaba w zestawieniu z argumentacją przeciwną, że nie można uznać istnienia niedających się usunąć wątpliwości. Wymaga tego realizacja wyrażonej w art. 11 zasady przekonywania.

Zasada współdziałania • Art. 7 b. W toku postępowania organy administracji publicznej współdziałają ze sobą w zakresie niezbędnym do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli oraz sprawność postępowania, przy pomocy środków adekwatnych do charakteru, okoliczności i stopnia złożoności sprawy.

• Art. 106 a. § 1. Organ załatwiający sprawę może, z urzędu albo na wniosek strony lub organu, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, zwołać posiedzenie, jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia zajęcia stanowiska (posiedzenie w trybie współdziałania). Czy można wnioskować o posiedzenie przed wystąpieniem o zajęcie stanowiska? • § 2. Organ załatwiający sprawę może zwołać posiedzenie w trybie współdziałania przed upływem terminu do zajęcia stanowiska, określonego w art. 106 § 3, a jeżeli przepis prawa przewiduje inny termin, przed upływem tego terminu, tylko na wniosek organu, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska.

• § 3. Organ załatwiający sprawę może wezwać strony na posiedzenie w trybie współdziałania (zawiadomić musi zawsze) Przepisy art. 90 -96 stosuje się odpowiednio. • Uwzględniając zasadę z art. 7 b „możliwość” zwołania posiedzenia w trybie współdziałania można rozważać w kategoriach obowiązku. • Jeżeli strona złoży wniosek o posiedzenie, a organ nie uwzględni – w jakiej formie procesowej – wydaje się, że art. 123 Kpa. Nie ma zażalenia. Można podważać w odwołaniu, zarzucając naruszenie art. 7, 7 a, 8, 77 par. 1 • § 4. Zwołanie posiedzenia w trybie współdziałania nie zwalnia z obowiązku rozpatrzenia ponaglenia, o którym mowa w art. 106 § 6. Postanowienie, o którym mowa w art. 106 § 5 (zajęcie stanowiska), może zostać wpisane do protokołu posiedzenia w trybie współdziałania.

• Art. 8. § 1. Organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. • § 2. Organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym.

• Czy nowelizacja doprowadziła do zmiany normatywnej? • Adresat – ustawodawca, organ prowadzący postępowanie.

- nakaz interpretowania i rozstrzygania wątpliwości w sprawie na korzyść obywatela, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie ważny interes społeczny; - obowiązek wyjaśniania rzeczywistej woli strony występującej z podaniem do organu, jeżeli charakter i treść pisma budzą wątpliwości; - obowiązek precyzyjnego wskazania przez organ motywów wydanego rozstrzygnięcia; - obowiązek ochrony obywatela, który podejmuje działania w dobrej wierze oraz zaufaniu, iż czynności organów władzy publicznej, które się do niego odnoszą są zgodne z prawem;

zakaz obciążania obywatel skutkami prawnymi nieznajomości prawa lub niedopełnienia obowiązków służbowych przez organ administracji lub podległych pracowników; - obowiązek ustosunkowania się przez organ II instancji do zarzutów zawartych w odwołaniu; - obowiązek zachowania spójności działań publicznych – niezmienność rozstrzygnięć w tej samej sprawie/takich samych sprawach względem tego samego/rożnych adresatów; - nakaz respektowania udzielonych informacji (zasada estoppel); kto swym zachowaniem skłonił innego do działania prawnego nie może sprzeciwiać się jego konsekwencjom. -

• Zasada równości jest zasadą ogólnosystemową, wyrażoną w art. 32 Konstytucji, zgodnie z którym wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Wprowadzenie tej zasady do art. 8 § 1 Kpa ma jedynie ten skutek, że zyskuje ona wyraźny walor procesowy, czego – co należy zaznaczyć – nie odmawiano jej również i przed nowelizacją. Wyrazem respektowania tej zasady na gruncie Kpa jest również art. 145 b § 1 Kpa.

• Zasada proporcjonalności została zadekretowana w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Jej adresatem jest przede wszystkim ustawodawca, który jedynie w ściśle określonym zakresie może ograniczać prawa i wolności konstytucyjne – musi skorzystać z formy ustawowej i wesprzeć się koniecznością ochrony wskazanych w tym przepisie wartości publicznych. Z przepisów Konstytucji wywodzono obowiązek respektowania tej zasady również przez organy administracji i to tak w ujęciu materialnym jak i procesowym; w procesie wykładni przepisów (na korzyść strony – art. 7 a) oraz interpretacji reguł dowodowych (odrzucenia formalnej teorii dowodów).

• Nakaz bezstronności i równego traktowania, również nie jest nowy, a jego obowiązywanie na gruncie postępowania administracyjnego wywodzono z art. 45 § 1 Konstytucji (choć tu adresatem są sądy), jak i również z art. 8 Kpa.

• Pojęcie utrwalonej praktyki – stabilna, a więc występująca już przez jakiś czas, linia orzecznicza, z której wyłania się jednorodny sposób określania następstw prawnych stanów faktycznych istotnych z perspektywy hipotez norm prawnych stanowiących podstawę rozstrzygania spraw administracyjnych danej kategorii. • Odstąpienie od rozstrzygania spraw – w tym kontekście należy odnieść się do treści art. 104 § 1 i § 2 Kpa

• Uzasadniona przyczyna – element nowości w procesie stosowania prawa, przy czym nie może to być novum w zakresie stanu prawnego bądź stanu faktycznego, albowiem wówczas nie będzie można pozytywnie zweryfikować tożsamości tych dwóch elementów. Owo novum nie powinno wkraczać w sferę faktów i podstaw prawnych relewantnych dla danej kategorii spraw. Dotyczyć powinno oceny dotychczasowej praktyki, wyrażonej czy to przez sam organ, czy też przez sądy administracyjne lub inne organy, sądy, Trybunał Konstytucyjny (odroczenia utraty mocy obowiązującej przez zakwestionowane przepisy).

• Czy wydając decyzję administracyjną organ powinien analizować, czy z uwagi na treść rozstrzygnięcia odstępuje od utrwalonej praktyki?

Strona może postawić dwojakiego rodzaju zarzuty: - może akceptować odstąpienie od utrwalonej praktyki, ale zarzucać brak należytego uzasadnienia takiego działania w uzasadnieniu decyzji (uzasadnienia w ogóle nie ma, względnie to, które jest, w ocenie strony jest wadliwe; czy jest to w ogóle możliwe; bez stosownych wywodów w uzasadnieniu decyzji nie można zweryfikować, czy odstąpienie było uzasadnione; - strona nie zgadza się z odstąpieniem od utrwalonej praktyki i zarzuca brak uzasadnienia takiego działania; - strona nie zgadza się z odstąpieniem i podważa uzasadnienie takiego działania

• Czy odstąpienie od utrwalonej praktyki ma oznaczać „porzucenie” dotychczasowej linii orzeczniczej i być początkiem nowej linii. • Czy odstąpienie może mieć charakter jednostkowy, np. wskutek związania oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi przez Sąd w swoim wyroku (art. 153 P. p. s. a. ). W takiej konfiguracji organ również powinien się tłumaczyć z odstąpienia od utrwalonej linii orzeczniczej. • O czyją praktykę chodzi?

• Jak procesowo powinien zareagować organ II instancji, jeżeli w odwołaniu zostanie podniesiony zarzut nieuzasadnionego odstąpienia o utrwalonej praktyki? • Przepisy Kpa nie stawiają żadnych wymogów wobec treści odwołania. Organ II instancji może albo stwierdzić, że praktyka rozstrzygania danej kategorii spraw nie jest utrwalona, albo że w ogóle nie było odstąpienia, albo wreszcie że odstąpienie było uzasadnione.

• Odmiennie będzie wyglądała sytuacja, gdy strona sformułuje zarzut in genere nie podając żadnych konkretów, inaczej natomiast, gdy załączy do treści odwołania dokumenty na potwierdzenie swych zarzutów; kserokopie, odpisy decyzji administracyjnych. Jak w takiej sytuacji powinien postąpić organ, czy powinien odnieść się do tych konkretnych spraw, wskazując na różnice, jakie zachodzą pomiędzy nimi a sprawą rozstrzyganą. W istocie wiązałoby się to z koniecznością porównywania spraw i poszukiwania istotnych prawnie odmienności.

• Zamieszczenie w treści uzasadnienia decyzji uwag dotyczących zasadności odstąpienia od utrwalonej praktyki umożliwi sądowi przeprowadzenie ich oceny i w razie konkluzji negatywnej Sąd będzie mógł uwzględnić skargę z uwagi na naruszenie art. 8 § 2 Kpa. • Jak powinien postąpić Sąd, gdy organ zasadnie odstąpił od utrwalonej praktyki, ale błędnie bądź w ogóle tego nie uzasadnił. Doszło wprawdzie do naruszenia art. 8 § 2 Kpa, natomiast samo rozstrzygnięcie było prawidłowe. Czy takie naruszenie mogło mieć wpływ na wynik sprawy – mogło, bo decyzja byłaby zgodna z dotychczasową – choć niewłaściwą linią.

• Zasada dwuinstancyjności • Art. 15. Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. • Spłaszczenie toku instancji

• USTAWA z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw • Art. 15. 1. W terminie 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ministrowie kierujący działami administracji rządowej dokonają, w zakresie swojej właściwości, przeglądu aktów prawnych regulujących postępowania administracyjne w zakresie dwuinstancyjności postępowań i przepisów szczególnych wobec art. 127 § 1 ustawy zmienianej w art. 1.

Nowa forma zaskarżania bezczynności i przewlekłości postępowania • Terminy załatwiania spraw: – Niezwłocznie – Miesiąc – Dwa miesiące – sprawy szczególnie skomplikowane – Miesiąc – postępowanie przed organem II instancji – niezwłocznie, nie później niż w terminie miesiąca – w postępowaniu uproszczonym

• Do terminów określonych w przepisach poprzedzających nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania, okresu trwania mediacji oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 10 listopada 2015 r. II SAB/Go 42/15 Przewlekłość może mieć miejsce także wtedy, gdy bieg terminu został zatrzymany, w szczególności wskutek bezzasadnego zawieszenia postępowania lub jego niepodjęcia.

• O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych organ administracji publicznej jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i, wskazując nowy termin załatwienia sprawy oraz pouczając o prawie do wniesienia ponaglenia – art. 35 § 1 • Ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu – art. 35 § 2

Zdefiniowanie bezczynności i przewlekłości postępowania • Bezczynność - nie załatwiono sprawy w terminie określonym w art. 35 lub przepisach szczególnych ani w terminie wskazanym zgodnie z art. 36 § 1 (!!!) • Przewlekłość - postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy • Art. 106. § 3. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. • § 6. W przypadku niezajęcia stanowiska w terminie określonym w § 3 stosuje się odpowiednio przepisy art. 36 -38, przy czym organ obowiązany do zajęcia stanowiska niezwłocznie informuje organ załatwiający sprawę o wniesieniu ponaglenia.

• Jeżeli strona kwestionuje wyznaczenie nowego terminu na podstawie art. 36 § 2 Kpa, może zarzucać wyłącznie przewlekłe prowadzenie postępowania.

• Na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przysługuje PONAGLENIE • Ustawodawca zdecydował się ustanowić wymóg formalny dla ponaglenia; powinno ono zawierać uzasadnienie • Jeżeli ponaglenie zawiera uzasadnienia organ powinien wezwać do usunięcia tego braku w trybie art. 64 § 2 Kpa

• Art. 64. § 2. Jeżeli podanie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.

Ponaglenie wnosi się: • 1) do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie; • 2) do organu prowadzącego postępowanie - jeżeli nie ma organu wyższego stopnia.

• Przekazanie ponaglenia organowi wyższego stopnia bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia jego otrzymania • Przekazuje ponaglenie wraz z niezbędnymi odpisami akt sprawy (dopuszczalna forma dokumentu elektronicznego); organ pierwszej instancji ocenia, które dokumenty są niezbędne !!! • ustosunkowanie się do ponaglenia

• Rozpatrzenie ponaglenia następuje w terminie siedmiu dni od dnia jego otrzymania. (można składać skargę na bezczynność/przewlekłość) • organ rozpatrujący ponaglenie wydaje postanowienie, w którym: • Wskazuje (stwierdza), czy organ rozpatrujący sprawę dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania (pkt I postanowienia) Nie ma stwierdzenia bezzasadności ponaglenia, oddalenia ponaglenia, itd. • stwierdzają, czy miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt II postanowienia);

• w przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości: – zobowiązuje organ rozpatrujący sprawę do załatwienia sprawy, wyznaczając termin do jej załatwienia, jeżeli postępowanie jest niezakończone, (pkt III postanowienia) – zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości (pkt IV postanowienia) • Postanowienie niezaskarżalne

• Gdy organem, który rozpatruje ponaglenie jest ten organ, którego ono dotyczy, w przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości organ niezwłocznie załatwia sprawę oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.

• Organ rozpatrujący ponaglenie może z urzędu zmienić postanowienie, (…) wyznaczając dłuższy termin zakończenia postępowania (!!!) jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, wymagające dłuższego postępowania, nieznane w momencie wyznaczania terminu.

Ppsa • Art. 52. § 1. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. • § 2. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub ponaglenie, przewidziany w ustawie.

• Art. 53 § 2 b. Skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do właściwego organu. • Skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania nie można wnieść bezpośrednio do Sądu !!! (art. 53 § 4)

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2017 r. I OSK 1570/15 W sprawach ze skarg na bezczynność nie obowiązuje zasada orzekania według stanu z daty wydania zaskarżonego aktu. W sprawach ze skarg na bezczynność organu sąd orzeka biorąc za podstawę stan prawny i faktyczny sprawy w czasie orzekania, a właściwie z daty zamknięcia rozprawy.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 maja 2015 r. II FSK 1097/13 1. Przepis art. 149 § 1 p. p. s. a. w zdaniu pierwszym i drugim ustanawia niezależne od siebie przesłanki, stanowiące odrębne podstawy orzekania w sprawie skargi wnoszonej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p. p. s. a. w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu i stwierdzania rażącego charakteru bezczynności. Przesłanki te nie pozostają ze sobą w ścisłym związku funkcjonalnym i brak zobowiązania organu do wydania aktu - zastosowania środka określonego w ustawie, nie wyklucza orzekania w przedmiocie rażącego charakteru bezczynności. 2. W konsekwencji stwierdzenia, że bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, sąd administracyjny może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 p. p. s. a. (art. 149 § 2 p. p. s. a. ).

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2017 r. II OSK 238/16 1. Stanu przewlekłości, gdy już wystąpi nie może usunąć nawet późniejsze wydanie aktu załatwiającego sprawę merytorycznie (w przeciwieństwie do stanu bezczynności, który zostanie usunięty po wydaniu takiego aktu). 2. Wydanie przez organ postanowienia o zawieszeniu postępowania uniemożliwiło sądowi zobowiązanie organu do wydania aktu w określonym terminie. Skoro postępowanie zostało zawieszone, a postanowienie o zawieszeniu nie zostało zaskarżone, to organ nie może podejmować żadnych czynności (poza zmierzającymi do podjęcia postępowania), w szczególności nie może wydać merytorycznego rozstrzygnięcia.

Doręczenia • Art. 39[2]. W przypadku gdy stroną lub innym uczestnikiem postępowania jest podmiot publiczny obowiązany do udostępniania i obsługi elektronicznej skrzynki podawczej na podstawie art. 16 ust. 1 a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne doręczenia dokonuje się na elektroniczną skrzynkę podawczą tego podmiotu. Przepisu art. 39[1] nie stosuje się.

• Nie trzeba zgody; • Nie można z tego trybu zrezygnować;

Publiczne obwieszczenie • Gdy przepis szczególny tak stanowi • Zawiadomienie stron o decyzjach i innych czynnościach organu • Publiczne obwieszczenie, • Inne formy publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości • udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej właściwego organu administracji publicznej

• Co oznacza zawiadomienie o decyzji lub postanowienia, czy oznacza udostępnienie jego treści? • We wcześniejszej wersji art. 49 mowa była o zawiadomieniu lub doręczeniu, aktualnie jest wyłącznie zawiadomienie o decyzji.

• Dzień ukazania się obwieszczenia musi być wskazany w jego treści (bez względu na formę) • Zawiadomienie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie

• VIII SA/Wa 1016/15 • Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie • Dla rozpoczęcia biegu terminu doręczenia decyzji zgodnie z art. 49 k. p. a. miarodajny jest pierwszy dzień, w którym ogłoszenie zostało opublikowane w sposób określony w tym przepisie lub przepisach szczególnych. W sytuacji zaś, gdy publiczne ogłoszenie obwieszczenia o wydaniu decyzji dokonywane jest w różnych miejscach i za pomocą różnych środków przekazu - należy ustalić, kiedy ukazało się po raz pierwszy ostatnie z obwieszczeń i ten dzień traktować jako dzień rozpoczęcia biegu terminu czternastu dni, którego upływ skutkuje uznaniem doręczenia decyzji w trybie art. 49 k. p. a.

Wielopodmiotowość postępowania • Więcej niż 20 stron (każdą osobę fizyczną liczymy oddzielnie, niezależnie od współuczestnictwa materialnego); jedyne upoważnienie do dokonania obwieszczenia; wliczamy uczestników na prawach strony? • zawiadomienie jest skuteczne wobec stron, które zostały na piśmie uprzedzone o zamiarze zawiadamiania ich w określony sposób. Do zawiadomienia stosuje się (odpowiednio) przepis art. 49 § 2; obwieszczenia można dokonać po upływie 14 dni od pisemnego „uprzedzenia”. • Czy organ może wybrać sobie niektóre strony? • Co w sytuacji, gdy nie zawiadomiono pisemnie o obwieszczeniu jednej strony?

• Brak uprzedzenia niweczy zawiadomienia w formie obwieszczenia. skuteczność publicznego

• Jeżeli w drodze obwieszczenia zawiadomiono !!! o decyzji lub postanowieniu, które podlega zaskarżeniu, na wniosek strony, organ niezwłocznie, nie później niż w terminie trzech dni od dnia otrzymania wniosku, udostępnia stronie odpis decyzji lub postanowienia w sposób i formie określonych we wniosku, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje organ, nie umożliwiają udostępnienia w taki sposób lub takiej formie.

• Wystąpienie z wnioskiem może nastąpić przed upływem terminu do zawiadomienia (? ) i przed upływem terminu do wniesienia środka odwoławczego. • Czy udostępnienie decyzji/postanowienia przed upływem terminu do zawiadomienia, jest równoznaczne z zawiadomieniem? • Czy po upływie terminu do wniesienia środka zaskarżenia można wystąpić z wnioskiem?

• Jeżeli decyzja lub postanowienie mogą być udostępnione stronie w sposób lub formie określonych we wniosku, organ powiadamia o tym stronę i wskazuje, w jaki sposób lub jakiej formie odpis decyzji lub postanowienia może być niezwłocznie udostępniony.

• upływ 14 dni, w ciągu których obwieszczenie było dostępne publicznie, powoduje, że czynność doręczenia uważa się za prawnie skuteczną. • przyjęcie, zgodnie z art. 49 in fine KPA, doręczenia stronie decyzji ze skutkiem prawnym nie jest tożsame z dowiedzeniem się przez stronę o decyzji (art. 148 § 2 KPA), czy też z dowiedzeniem się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania (art. 148 § 1 KPA). W rezultacie kwestia zachowania terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania nie może być oceniana wyłącznie przez pryzmat regulacji art. 49 KPA, uznającej obwieszczenie o decyzji za równoważne jej doręczeniu - NSA z 23. 2. 2011 r. , II OSK 2517/10.

Dowody • Art. 76 a § 2 b Upoważniony pracownik organu prowadzącego postępowanie, któremu został okazany oryginał dokumentu wraz z odpisem, na żądanie strony, poświadcza zgodność odpisu dokumentu z oryginałem. Poświadczenie obejmuje podpis pracownika, datę i oznaczenie miejsca sporządzenia poświadczenia, a na żądanie strony, również godzinę sporządzenia poświadczenia. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia), należy stwierdzić to w poświadczeniu.

• Art. 79 a. § 1. W postępowaniu wszczętym na żądanie strony, informując o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, organ administracji publicznej jest obowiązany do wskazania przesłanek zależnych od strony, które nie zostały na dzień wysłania informacji spełnione lub wykazane, co może skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z żądaniem strony. Przepisy art. 10 § 2 i 3 stosuje się. • § 2. W terminie wyznaczonym na wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, strona może przedłożyć dodatkowe dowody celem wykazania spełnienia przesłanek, o których mowa w § 1. • Czy organ powinien ponowić to wskazanie? • Przedłużenie postępowania!!!!

Mediacja • Cel - wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcie ugody. • Mediację można przeprowadzić wyłącznie w toku postępowania administracyjnego i jedynie wówczas, gdy charakter sprawy na to zezwala. • Musi istnieć pewien luz decyzyjny organu, ewentualnie działanie w sferze uznania administracyjnego, skomplikowany proces wykładni prawa (? ).

• Na podstawie art. 47 ust. 2 Pr. Bud organ administracji architektonicznobudowlanej na wniosek inwestora w drodze decyzji rozstrzyga o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, określając granice niezbędnej potrzeby oraz warunki korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości. Decyzja taka wydawana jest w przypadku, gdy inwestor nie uzyskał zgody właściciela sąsiedniej nieruchomości, sąsiedniego budynku lub lokalu na wejście oraz nie uzgodnił z nim przewidywanego sposobu, zakresu i terminu korzystania z tych obiektów. W sprawie tej dopuszczalne jest zawarcie ugody, ponieważ występują tutaj dwie strony o spornych interesach (inwestor, właściciel nieruchomości sąsiedniej), a jednocześnie możliwości takiej nie wyłącza przepis prawa. W konsekwencji we wspomnianym postępowaniu możliwe jest również przeprowadzenie mediacji między stronami, bez udziału organu, której rezultatem będzie zgodna propozycja załatwienia sprawy w drodze ugody określonej treści.

• Na podstawie art. 190 ust. 2 pkt 1 Pr. Szkol. Wyż kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może skreślić studenta z listy studentów w przypadku stwierdzenia braku postępów w nauce. Decyzja o skreśleniu z listy studentów jest podejmowana w postępowaniu regulowanym przez przepisy KPA (art. 207 ust. 1 Pr. Szkol. Wyż), które opierają postępowanie dowodowe na zasadzie swobodnej oceny dowodów (art. 80 KPA). Organ więc dysponuje tutaj luzem dowodowym. W mediacji prowadzonej z udziałem organu i strony w postępowaniu w sprawie skreślenia z listy studentów możliwe jest osiągnięcie wszystkich celów przewidzianych przez art. 96 a § 3 KPA. Przesądza to o dopuszczalności jej przeprowadzenia w tej sprawie.

• Stosunki wodne?

• Dobrowolność mediacji • Uczestnicy mediacji – organ prowadzący postępowanie oraz strona lub strony tego postępowania albo – strony postępowania

Zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji • o możliwości przeprowadzenia mediacji organ z urzędu lub na wniosek strony, zawiadamia strony oraz organ, o którym mowa w art. 106 § 1, w przypadku gdy ten organ nie zajął stanowiska • W zawiadomieniu o możliwości przeprowadzenia mediacji organ zwraca się do stron o: – 1) wyrażenie zgody na przeprowadzenie mediacji, – 2) wybranie mediatora • - w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

• Jeżeli strona we wniosku wskazała mediatora pozostałe strony lub organ powinny oświadczyć się, czy wyrażają na niego zgodę. (co gdy organ nie wyraził zgody? ) • Co w sytuacji, gdy strona nie wskaże mediatora w zakreślonym terminie, czy jest to brak formalny? • Zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji musi zawierać pouczenie o zasadach prowadzenia mediacji oraz ponoszenia jej kosztów

• Jeżeli jest zgoda na mediację, organ wydaje postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji. Postanowienie doręcza się stronom oraz organowi, o którym mowa w art. 106 § 1. (pkt I ) • W postanowieniu wskazuje się mediatora wybranego przez uczestników mediacji (w tym i organ !!!), a jeżeli uczestnicy nie wybrali mediatora, wskazuje się mediatora wybranego przez organ posiadającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju. (pkt II) • kierując sprawę do mediacji, organ odracza rozpatrzenie sprawy na okres do dwóch miesięcy (pkt III)

• Art. 124. § 2. Postanowienie powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie. • Nie można zakwestionować

• W przypadku nieosiągnięcia celów mediacji określonych w art. 96 a § 3 w terminie organ administracji publicznej wydaje postanowienie o zakończeniu mediacji i załatwia sprawę.

Mediator • osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych i pełni praw publicznych, w szczególności mediator wpisany na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, lub na listę prowadzoną przez organizację pozarządową lub uczelnię, o której informację przekazano prezesowi sądu okręgowego. • Gdy organ prowadzący postępowanie jest uczestnikiem mediacji, mediatorem może być wyłącznie osoba wpisana na listę stałych ……. itd. • Mediatorem nie może być pracownik organu, przed którym toczy się postępowanie w sprawie.

• Bezstronność, odmowa przeprowadzenia mediacji. • Co w sytuacji, gdy mediator odmawia; czy ponownie wydajemy postanowienie o wyznaczeniu mediatora? • Organ niezwłocznie przekazuje mediatorowi dane kontaktowe uczestników mediacji oraz ich pełnomocników, w szczególności numery telefonów i adresy poczty elektronicznej, jeżeli je posiada. • Mediator zapoznaje się z aktami sprawy i ma prawo sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów, chyba że uczestnik mediacji w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia lub doręczenia postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji nie wyrazi zgody na zapoznanie się mediatora z aktami. (gdzie dochodzi do zapoznania? )

• Niejawność mediacji • Względny obowiązek zachowania tajemnicy • Obowiązek mediatora - dążyć do polubownego rozwiązania sporu, w tym przez wspieranie uczestników mediacji w formułowaniu przez nich propozycji ugodowych

Protokół z przebiegu mediacji • Sporządza mediator • Elementy protokołu: – 1) czas i miejsce przeprowadzenia mediacji; – 2) imiona i nazwiska (nazwy) oraz adresy (siedziby) uczestników mediacji; – 3) imię i nazwisko oraz adres mediatora; – 4) dokonane ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy; – 5) podpis mediatora oraz uczestników mediacji, a jeżeli którykolwiek z uczestników mediacji nie może podpisać protokołu, wzmiankę o przyczynie braku podpisu.

• Mediator: – przedkłada protokół z przebiegu mediacji organowi w celu włączenia go do akt sprawy – doręcza odpis tego protokołu uczestnikom mediacji. • Do akt nie włącza się dokumentów i innych materiałów, które nie znajdują się w aktach postępowania, ujawnionych w toku mediacji przez jej uczestników, jeżeli te dokumenty i materiały nie stanowią podstawy do załatwienia sprawy zgodnie z ustaleniami zawartymi w protokole z przebiegu mediacji.

• Jeżeli w wyniku mediacji zostaną dokonane ustalenia dotyczące załatwienia sprawy w granicach obowiązującego prawa, organ administracji publicznej załatwia sprawę zgodnie z tymi ustaleniami, zawartymi w protokole z przebiegu mediacji. • Załatwienie sprawy: – Ugoda art. 121 a – Decyzja administracyjna

• Ugoda – możliwość zawarcia w formie elektronicznej • Włącza się do akt sprawy

Milczące załatwienie sprawy • Przepis szczególny dopuszcza tę formę załatwienia sprawy • Milczące załatwienie sprawy jest równoznaczne z całościową akceptacją żądania trony • Miesięczny termin na reakcję procesową organu; jeżeli podanie zawiera braki, termin liczy się od dnia ich usunięcia w trybie art. 64 par. 2 Kpa

• Dwa sposoby załatwienia sprawy w sposób milczący: – organ nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (milczące zakończenie postępowania) interpretacja podatkowa – Organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda) - Decyduje przepis szczególny.

• Ustawodawca wskazuje w jaki sposób rozstrzygać, czy organ w terminie miesięcznym zareagował w adekwatny sposób, tj. wydał decyzję lub postanowienie albo wniósł sprzeciw

• Za dzień wydania decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, albo wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień: • 1) nadania sprzeciwu, decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe albo (trzeba parę dni poczekać) • 2) doręczenia za pokwitowaniem sprzeciwu, decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przez pracowników organu administracji publicznej lub inne upoważnione osoby, albo • 3) wprowadzenia sprzeciwu, decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie do systemu teleinformatycznego w przypadku, o którym mowa w art. 39[1] albo art. 39[2].

• Do milczącego załatwienia sprawy dochodzi w dniu następującym po dniu, w którym upływa termin przewidziany do wydania decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie albo wniesienia sprzeciwu. • Gdy organ przed upływem terminu do załatwienia sprawy zawiadomi stronę o braku sprzeciwu, milczące załatwienie sprawy następuje w dniu doręczenia tego zawiadomienia.

• Jeżeli w sprawie, która może być załatwiona milcząco, organ odwoławczy wydał decyzję na podstawie art. 138 § 2 – a więc organ I instancji wydał decyzję lub postanowienie kończące postępowanie albo wniósł sprzeciw w formie decyzji - termin, do milczącego załatwienia sprawy biegnie od dnia doręczenia organowi pierwszej instancji akt sprawy wraz z tą decyzją.

• „poluzowanie” rygorów proceduralnych związanych z ochroną praw strony – nie stosuje się art. 10 i art. 79 a (nie trzeba udostępniać akt żadnej ze stron!!!) • W aktach sprawy zamieszcza się adnotację o milczącym załatwieniu sprawy, wskazując treść rozstrzygnięcia oraz jego podstawę prawną – Kiedy – jeżeli w adnotacji nie ma obowiązku zamieszczenia daty załatwienia sprawy, należy ją (adnotację) sporządzić w dniu milczącego załatwienia sprawy

• Adnotacja musi mieć treść w pełni zgodną z żądaniem strony.

• Strona może wystąpić do organu o wydanie zaświadczenia potwierdzającego milczące załatwienie sprawy. • Wydanie zaświadczenia bądź odmowa jego wydania następuje w formie zaskarżalnego postanowienia.

• Zaświadczenie (postanowienie) zawiera: 1) oznaczenie organu administracji publicznej i strony lub stron postępowania; 2) datę wydania zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy; 3) powołanie podstawy prawnej; 4) treść rozstrzygnięcia sprawy załatwionej milcząco; 5) datę milczącego załatwienia sprawy; 6) pouczenie o możliwości wniesienia zażalenia; 7) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania zaświadczenia, a jeżeli zaświadczenie zostało wydane w formie dokumentu elektronicznego - kwalifikowany podpis elektroniczny.

• Co w sytuacji, gdy zaświadczenie ma inną treść niż żądanie strony? • Sądowa kontrola postanowienia – zaświadczenia ? • Czy też odpowiednio stosujemy przepisy działu VII – art. 122 f par. 5 i składamy żądanie wydania zaświadczenia o określonej – zgodnej z żądaniem – treści. Na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia składamy zażalenie i ewentualnie skargę do s. a.

• Do spraw załatwianych milcząco stosujemy odpowiednio przepisy o wznowieniu postępowania oraz o uchyleniu, zmianie oraz stwierdzeniu nieważności decyzji • Przyjmuje się, że skutek wydania decyzji ostatecznej powstał w terminie czternastu dni od dnia upływu terminu, o którym mowa w art. 122 c § 1.

Odwołanie • Przed upływem terminu do wniesienia odwołania, strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję. • Adresatem oświadczenia o zrzeczeniu się odwołania jest organ I instancji.

• Z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez ostatnią ze stron postępowania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna. Ustnie do protokołu najszybciej i najpewniej. • Dojście oświadczenia do organu; co w sytuacji, gdy doręczenie ostatniego oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania następuje już po terminie do jego wniesienia; z jaką chwilą decyzja staje się ostateczna?

• Doręczenia zgodnie z trybami przewidzianymi w Kpa • Czy organ I instancji powinien zawiadamiać pozostałe strony postępowania, że jedna że stron zrzekła się prawa do odwołania? • Czy można cofnąć oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania? • Czy można zrzec się prawa do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy?

• Czy można zrzec się prawa do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy? • Art. 127. § 3. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.

Dodatkowe czynności dowodowe przed organem II instancji (art. 136) • Na żądanie strony lub z urzędu • Organ II instancji sam uzupełnia dowody i materiały w sprawie, albo • Zleca dokonanie tych czynności organowi I instancji

• Analizując treść art. 136 Kpa należy mieć na uwadze art. 138 par. 2 Kpa, który nakazuje uchylić decyzję organu I instancji i przekazać mu sprawę do ponownego rozpatrzenia, gdy organ ten naruszył postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. • Uzupełnienie postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 136 Kpa nie może więc wykraczać poza ustalenia mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy; stanowiłoby to naruszenie zasady dwuinstancyjności.

Nowość • § 2. Jeżeli decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, (organ przed podjęciem decyzji w kwestii prowadzenia postępowania dowodowego musi rozstrzygnąć o wadliwości decyzji) a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, na zgodny wniosek wszystkich stron zawarty w odwołaniu, organ odwoławczy przeprowadza postępowanie wyjaśniające w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania, organ odwoławczy może zlecić przeprowadzenie określonych czynności postępowania wyjaśniającego organowi, który wydał decyzję.

• § 3. Przepis § 2 stosuje się także w przypadku, gdy jedna ze stron zawarła w odwołaniu wniosek o przeprowadzenie przez organ odwoławczy postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy, a pozostałe strony wyraziły na to zgodę w terminie czternastu dni od dnia doręczenia im zawiadomienia o wniesieniu odwołania, zawierającego wniosek o przeprowadzenie przez organ odwoławczy postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy.

• § 4. Przepisów § 2 i 3 nie stosuje się, jeżeli przeprowadzenie przez organ odwoławczy postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy byłoby nadmiernie utrudnione. • Wydaje się, że w tym przedmiocie organ powinien wydać postanowienia na podstawie art. 123 Kpa

Nowość • Od 1 czerwca 2017 roku, strona ma wybór względem decyzji, od której przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. • Strona może: – Złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od doręczenia jej decyzji – Wnieść skargę do WSA w terminie 30 dni od doręczenia jej decyzji (art. 52 par. 3 ppsa)

• Art. 54 a. § 1. Jeżeli przed przekazaniem sądowi skargi jednej ze stron postępowania administracyjnego, inna strona tego postępowania zwróciła się do organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, przepisów art. 54 § 2 -4 nie stosuje się. Organ rozpoznaje tę skargę jak wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, o czym niezwłocznie zawiadamia stronę wnoszącą skargę. • § 2. Jeżeli po przekazaniu sądowi skargi jednej ze stron postępowania administracyjnego, inna strona tego postępowania zwróciła się do organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy (czy musi to być wniosek skuteczny? ) organ niezwłocznie zawiadamia o tym sąd. Sąd niezwłocznie przekazuje skargę wraz z aktami sprawy temu organowi. Przepis § 1 zdanie drugie stosuje się.

Sprzeciw • Środek zaskarżenia przysługujący od decyzji wydanej na podstawie art. 138 par 2 Kpa – decyzja kasacyjna • W postępowaniu wszczętym sprzeciwem od decyzji przepisu art. 33 ppsa nie stosuje się – nie ma uczestników postępowania; chcesz brać udział w postępowaniu przed Sądem – wnieś sprzeciw.

Wymogi formalne • Sprzeciw powinien czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać wskazanie zaskarżonej decyzji, żądanie jej uchylenia oraz oznaczenie organu, który wydał zaskarżoną decyzję.

Wniesienie sprzeciwu • Sprzeciw wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji za pośrednictwem organu, którego decyzja jest przedmiotem sprzeciwu od decyzji. • Termin uważa się za zachowany także wtedy, gdy przed jego upływem strona wniosła sprzeciw wprost do sądu administracyjnego. W takim przypadku sąd niezwłocznie wzywa organ, który wydał zaskarżoną decyzję, do przekazania sądowi kompletnych i uporządkowanych akt sprawy.

• Organ ma 14 dni na przekazanie akt – grzywna na wniosek • Nie ma odpowiedzi na sprzeciw • Organ może w zakresie swojej właściwości uwzględnić sprzeciw od decyzji w całości w terminie czternastu dni od dnia jego otrzymania, uchylając zaskarżoną decyzję i wydając nową decyzję na podstawie art. 138 § 1 albo 4 Kpa

• Sąd rozpoznaje sprzeciw od decyzji jednoosobowo na posiedzeniu niejawnym w terminie trzydziestu dni od dnia wpływu sprzeciwu od decyzji – można przekazać na rozprawę • Rozpoznając sprzeciw od decyzji, sąd ocenia jedynie istnienie przesłanek do wydania decyzji, o której mowa w art. 138 § 2!!!!!

• uwzględniając sprzeciw Sąd uchyla decyzję w całości, jeżeli stwierdzi naruszenie art. 138 § 2 Kpa. Sąd może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. (? ? ? ) • W przypadku nieuwzględnienia sprzeciwu od decyzji sąd oddala sprzeciw. • Od wyroku uwzględniającego sprzeciw nie przysługuje środek odwoławczy, z tym że na zawarte w wyroku postanowienie w przedmiocie grzywny przysługuje zażalenie.

• Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego oddalającego sprzeciw od decyzji na posiedzeniu niejawnym. • Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego oddalającego sprzeciw od decyzji w terminie trzydziestu dni od dnia wpływu.

Postępowanie uproszczone art. 163 b-163 g • Gdy przepis szczególny tak stanowi (nie ma takich przepisów) • Jedna strona, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej • stosuje się przepisy o milczącym załatwieniu sprawy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej • załatwienie sprawy w postępowaniu uproszczonym powinno nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie miesiąca od dnia wszczęcia postępowania (art. 35 par. 3 a kpa)

• Podanie: – Tradycyjnie; pisemnie, ustnie do protokołu – Na formularzu urzędowym – Na formularzu elektronicznym – Jeżeli podanie na formularzu urzędowym: • należy przedstawić wszystkie dowody w sprawie • Nie można wystąpić z nowymi żądaniami

• Jeżeli uwzględnienie nowych okoliczności powołanych przez stronę w toku postępowania jest istotne dla wyniku tego postępowania, a ich uwzględnienie doprowadzi do jego przedłużenia, organ administracji publicznej w dalszym ciągu prowadzi postępowanie z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, o czym niezwłocznie informuje stronę.

• Dowody – Jedynie te zgłoszone przez stronę w podaniu o wszczęcie postępowania – Będące w dostępie organu – Art. 81 nie ma zastosowania; strona nie musi się wypowiadać co do okoliczności faktycznych ustalonych w sprawie

• Uzasadnienie decyzji: – wskazanie faktów, które organ administracji publicznej uznał za udowodnione, – przytoczenie przepisów prawa stanowiących podstawę prawną decyzji – Ale przecież stosujemy przepisy o milczącym załatwieniu sprawy!!!

• Postanowienia wydane w postępowaniu uproszczonym można zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji, z wyjątkiem postanowień wydanych po wydaniu decyzji, postanowień o zawieszeniu lub odmowie podjęcia zawieszonego postępowania oraz postanowień, w odniesieniu do których możliwość ich zaskarżenia przewidują przepisy szczególne.

Administracyjne kary pieniężne Dział IVa • Dodano 11 artykułów – żaden nie jest przepisem prawa procesowego !!!! • Rozproszenie przepisów dotyczących administracyjnych kar pieniężnych • Fragmentaryczność regulacji • Brak dyrektyw wymiaru kary • Brak możliwości odstąpienia, miarkowania, umorzenia

• Art. 189 a. § 1. W sprawach nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej lub udzielania ulg w jej wykonaniu stosuje się przepisy niniejszego działu. (!!!) • Nie stosujemy w sprawach – o wykroczenia, – odpowiedzialności dyscyplinarnej, porządkowej lub z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych

Definicja • Przez administracyjną karę pieniężną rozumie się określoną w ustawie sankcję o charakterze pieniężnym, nakładaną przez organ administracji publicznej, w drodze decyzji, w następstwie naruszenia prawa polegającego na niedopełnieniu obowiązku albo naruszeniu zakazu ciążącego na osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. • Co z innymi sankcjami – cofnięcie uprawnienia? ):

• W przypadku uregulowania w przepisach odrębnych: • 1) przesłanek wymiaru administracyjnej kary pieniężnej, • 2) odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej lub udzielenia pouczenia, • 3) terminów przedawnienia nakładania administracyjnej kary pieniężnej, • 4) terminów przedawnienia egzekucji administracyjnej kary pieniężnej, • 5) odsetek od zaległej administracyjnej kary pieniężnej, • 6) udzielania ulg w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej • - przepisów niniejszego działu w tym zakresie nie stosuje się.

• Ustawa o odpadach wskazuje, że przy ustalaniu wysokości kary za naruszenie jej przepisów wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia – nie stosuje się dyrektyw wymiaru kary z KPA.

• Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej nakładanej wobec kwalifikowanego dostawcy usług zaufania minister właściwy do spraw informatyzacji uwzględnia zakres, czas trwania i skutki naruszenia wymagań, o których mowa w przepisach o usługach zaufania (art. 48 ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej) – nie stosuje się dyrektyw wymiaru kary z KPA.

• Na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych minister właściwy do spraw gospodarki może nałożyć na biuro informacji gospodarczych karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej 120 tys. złotych. Nie określono przesłanek miarkowania wysokości nakładanej kary – stosuje się przepisy KPA.

• Prezes URE może odstąpić od nałożenia kary za naruszenie Prawa energetycznego, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek (art. 56 ust. 6 a Prawa energetycznego) – przepisy Prawa energetycznego o odstąpieniu wyłączają przepisy KPA w tym zakresie.

• Co z wysokością kary, gdy jest określona „na sztywno”? • Przez wymiar kary administracyjnej należy rozumieć decyzję co do wysokości kary, podjętą w ramach uznania organu. Wymiar kary zachodzi zatem w przypadkach, gdy przepisy określają wysokość kary administracyjnej „widełkowo” (np. w wysokości od 5 tys. do 20 tys. złotych) albo przez określenie maksymalnej wysokości kary (np. do 20 tys. złotych). • Odstąpienie od ogólnej zasady, że organ orzeka w oparciu o przepisy obowiązujące na dzień wydania decyzji

Wymierzając administracyjną karę pieniężną, organ administracji publicznej bierze pod uwagę: 1) wagę i okoliczności naruszenia prawa, w szczególności potrzebę ochrony życia lub zdrowia, ochrony mienia w znacznych rozmiarach lub ochrony ważnego interesu publicznego lub wyjątkowo ważnego interesu strony oraz czas trwania tego naruszenia; 2) częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku albo naruszania zakazu tego samego rodzaju co niedopełnienie obowiązku albo naruszenie zakazu, w następstwie którego ma być nałożona kara; 3) uprzednie ukaranie za to samo zachowanie za przestępstwo, przestępstwo skarbowe, wykroczenie lub wykroczenie skarbowe;

4) stopień przyczynienia się strony, na którą jest nakładana administracyjna kara pieniężna, do powstania naruszenia prawa; 5) działania podjęte przez stronę dobrowolnie w celu uniknięcia skutków naruszenia prawa; 6) wysokość korzyści, którą strona osiągnęła, lub straty, której uniknęła; 7) w przypadku osoby fizycznej - warunki osobiste strony, na którą administracyjna kara pieniężna jest nakładana.

• Ustawa – Publiczny transport osób • Art. 62. 1. Kto wykonuje regularny przewóz osób, w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej w transporcie drogowym, naruszając obowiązki lub warunki wynikające z przepisów ustawy, podlega karze pieniężnej w wysokości określonej w załączniku do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. • 2. Nakładanie kar pieniężnych, o których mowa w ust. 1, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

• Zał. nr 3 do ustawy o transporcie drogowym • 2. 2 Wykonywanie przewozu regularnego z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu, zaświadczeniu na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego albo potwierdzeniu zgłoszenia przewozu w publicznym transporcie zbiorowym dotyczących: • - ustalonej trasy przejazdu lub wyznaczonych przystanków – 3000 zł.

• Art. 189 e. W przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, strona nie podlega ukaraniu; w jakiej formie procesowej organ powinien zakończyć postępowanie?

Odstąpienie od nałożenia kary • odstępuje od nałożenia kary w drodze decyzji i poprzestaje na pouczeniu • waga naruszenia prawa jest znikoma (nie została wyrządzona szkoda ani zagrożenie dla innych osób, nie ucierpiało chronione dobro prawne), a strona zaprzestała naruszania prawa lub • za to samo zachowanie prawomocną decyzją na stronę została uprzednio nałożona administracyjna kara pieniężna przez inny uprawniony organ administracji publicznej lub strona została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, lub prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i uprzednia kara spełnia cele, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna.

• Może odstąpić: – strona usunęła naruszenie lub powiadomiła właściwe podmioty o tym naruszeniu a jednocześnie spełnione zostaną cele kary administracyjnej

• Ustawa o drogach publicznych – art. 40 ust. 2 i ust. 12 – zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy • zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10 -krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 46.

• Art. 99 par. 1 pkt 2 ustawy o wykroczeniach • Kto: 2) niszczy lub uszkadza drogę publiczną lub drogę w strefie zamieszkania, • podlega karze grzywny albo karze nagany.

Przedawnienie karalności • Nie można nałożyć kary jeżeli upłynęło pięć lat od dnia naruszenia prawa albo wystąpienia skutków naruszenia prawa (chyba że przepis szczególny inaczej) • Administracyjna kara pieniężna nie podlega egzekucji, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia, w którym kara powinna być wykonana.

• Od zaległej administracyjnej kary pieniężnej nalicza się odsetki za zwłokę w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Ulgi w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej • Organ który nałożył karę, na wniosek strony, • w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem publicznym lub ważnym interesem strony, • może udzielić ulg w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej przez: – 1) odroczenie terminu wykonania administracyjnej kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty; – 2) odroczenie terminu wykonania zaległej administracyjnej kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty; – 3) umorzenie administracyjnej kary pieniężnej w całości lub części; – 4) umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub części.

• Dziękuję za uwagę.