Moderna u evropskoj i junoslovenskim knjievnostima Moderna Termin

Moderna u evropskoj i južnoslovenskim književnostima

Moderna Termin MODERNA odnosi se na sve tendencije novog i modernog u književnosti i umetnosti s kraja osamdesetih i početka devedesetih godina XIX veka do Prvog svetkog rata. To je moderna umetnost neoromantičarskog karaktera, koja se iskazuje u različitim pokretima školama i strujama. moderna/modernizam = dekadenca

Termin moderna je zbirni pojam (podrazumeva različite pravce, pokrete, škole, tj. različite IZME) PARNASIZAM PSIHOLOGIZAM IMPRESIONIZAM MODERNA ESTETIZAM SIMBOLIZAM ARTIZAM

Razlozi koji su uslovili pojavu moderne 1. NEZADOVOLJSTVO STVARNOŠĆU (klasna podela društva, siromaštvo, opsednutost sticanjem bogatstva i potreba da se živi raskošno) 2. NEZADOVOLJSTVO REALISTIČKOM KNJIŽEVNOŠĆU (koja je postala jednolična i dosadna, lišena lepote i umetničkih iznenađenja) 3. POJAVA NEKIH IDEALISTIČKIH I METAFIZIČKIH UČENJA (spoljni svet samo je predstava posmatrača – ono što je izvan prostornovremenske stvarnosti)

Odlike moderne • u delu dominira vlastito » JA « - stvara se kult subjekta • nezadovoljstvo životom, razočaranje, pesimizam • bežanje od života i zatvaranje u sebe • oslobađanje dela od ideje i poruke – važna je lepota, efekat • važna je forma: izraz, sklad– umetnost iznad života • odumiranje proze, u prvom redu romana, i procvat poezije kao subjektivnog književnog roda koji ima moć da izrazi sve ono što je skriveno u pesniku modernog senzibiliteta. osnovno načelo umetnost radi umetnosti (LARPURLARTIZAM)

Moderna u srpskoj književnosti • • Za preokret u srpskoj književnosti, u poeziji prvenstveno, nije uobičajen naziv moderna zbog prisustva francuskog, a ne nemačkog uticaja što taj preokret nije bio toliko buran, programski. Srpska moderna je pre stil, škola, neko pravac. Beogradski stil – naziv koji je oko 1900. godine uveden za označavanje jezika intelektualnih krugova u Beogradu. Po Jovanu Skerliću, odlike ovog stila su: preciznost, konciznost (sažetost, jasnost), otmena uprošćenost, ubedljivost i prirodnost. Ovom krugu su pripadali: J. Skerlić, B. Popović, Lj. Nedić, Lj. Nenadović, L. Lazarević, S. Marković Nosioci i vrhunci srpske moderne su: J. Dučić, A. Šantić, M. Rakić, S. Pandurović, V. P. Dis