KK HCRE PROF DR E SMER ARAS 5

KÖK HÜCRE PROF. DR. E. SÜMER ARAS 5. HAFTA

Mezenşimal Kök Hücreler • Multipotent erişkin kök hücreler • Erişkin kök hücreler rutin bir şekilde vücudun yıpranmış somatik hücrelerinin yerine geçerler. • Bazı erişkin kök hücreler yüksek farklılaşma yeteneğine sahiptir. • Bu multipotent hücreler mezenşimal kök hücreler (MSC) olarak adlandırılırlar.

Merkezi Sinir Sistemi ve Epidermis • Dorsal ektodermin bir kısmı nöral ektodermi oluşturmak üzere özelleşir ve hücreleri silindirik görünümüyle fark edilebilir hale gelir. • Embriyonun bu bölgesine nöral plak denir. • Nöral plak dokusunun nöral tüpü oluşturması olayına nörulasyon denir. • Bu değişimleri geçiren embriyoya nörula denir.

Merkezi Sinir Sistemi ve Epidermis • Nöral tüp anteriorda beyni, posteriorda omuriliği oluşturur. • Nöral plağın nöral tüpe dönüşmesinde başlıca iki yol vardır. • Primer nörulasyonda nöral plağı çevreleyen hücreler, nöral plak hücrelerini çoğalmaları, içine göçmeleri ve yüzeyden boş bir tüp olarak ayrılmaları için yönetirler.

Merkezi Sinir Sistemi ve Epidermis • Primer nörulasyon ile ektoderm üç set hücreye ayrılır: 1 - Beyni ve omuriliği oluşturacak olan içte yerleşmiş nöral tüp 2 - Derinin dışta yerleşmiş epidermisi 3 - Nöral krest hücreleri

Merkezi Sinir Sistemi ve Epidermis • Sekonder nörulasyonda nöral tüp, boş bir tüp oluşturmak üzere birleşen kaviteleri oluşturan katı bir kordona dönüşen mezenşim hücrelerinin birleşmesinden meydana gelir. • Sekonder nörulasyon, mezenşimal hücrelerin gelecekteki ektodermden ve endodermden üretimini ve bu hücrelerin yüzey ektodermi altında medullar kordonu oluşturmak üzere yoğunlaşmasını içermektedir.

Merkezi Sinir Sistemi ve Epidermis • Genelde nöral tüpün anteriyor kısmı primer nörulasyon ile yapılırken posterior kısmı sekonder nörulasyon sırasında oluşur. • Bütün nöral tüp ayrı oluşmuş iki tüpün birleşmesiyle meydana gelir.

Nöral Krest Hücreleri • Ektodermden köken almasına rağmen, “dördüncü germ tabakası” olarak da bilinir. • Nöral krestin ortaya çıkışı, omurgalılarda çene, yüz, kafatası, ve duysal gangliyonlara neden olur. • Nöral krest, birçok dokuyu üretebilen multipotent progenitör hücrelerin populasyonudur ve - Duyusal, sempatik ve parasempatik sinir sistemine ait nöronları ve gliyal hücreleri, - Adrenal bezin epinefrin üreten (medulla) hücrelerini, - Epidermisin pigment içeren hücrelerini - Başın iskelet ve bağ dokusu bileşenlerinin birçoğunu içermektedir.

Paraksiyal ve Ara Mezoderm • Nörula aşamasındaki embriyonun mezoderm gövdesi, dört bölgeye ayrılır. 1 - Mezoderm gövdesinin merkezi bölgesi kordamezodermdir. Geçici bir organ olan notokordu oluşturur. 2 - Notokordun her iki yanında paraksiyal ya da somatik mezoderm bulunur. 3 - Ara mezoderm böbrekleri, gonatları ve ilgili kanalları içeren ürogenital sistemi oluşturur. 4 - Notokorddan en uzak noktada olan lateral tabaka mezodermi; kalp, kan damarları ve dolaşım sisteminin kan hücrelerinin yanı sıra vücut boşluklarının duvarlarını ve kaslar dışında uzuvların mezoderme ait tüm bileşenlerini meydana getirir.

KAYNAKLAR • *Kök hücre biyolojisi ve klinik uygulamalar. TÜBA yayınları http: //www. tuba. gov. tr/tr/kok-hucre-yayinlar/1511 -kok-hucrebiyolojisi-ve-klinik-uygulamalar. html *Kök hücre araştırmalarında güncel kavramlar, TÜBA yayınları *http: //www. tuba. gov. tr/tr/kok-hucre-yayinlar/1512 -kok-hucrearatirmalarinda-guncel-kavramlar. html Diğer Kaynaklar • *www. pubmed. com *www. sciencedirect. com