KK HCRE PROF DR E SMER ARAS 6

KÖK HÜCRE PROF. DR. E. SÜMER ARAS 6. HAFTA

Postembriyonik Gelişim Metamorfoz: • Genç hayvanlar, temel olarak ergin hallerin daha küçük versiyonlarıdır, doğrudan gelişim olarak belirtilir. • Embriyonik gelişim ergin organizmanınkinden çok farklı özelliklerle metamorfoz süresinden sonra ortaya çıkan bir larval evre içerir, bu hayvanlar dolaylı gelişim gösterenlerdir. Rejenerasyon: • Kaybolan dokuların onarılması için postembriyonik hayatta gelişimin tekrar aktif hale gelmesidir. • Rejenerasyon aslında tüm türlerde gerçekleşir ve başlıca dört şekilde meydana gelebilir.

Postembriyonik Gelişim 1 - Kök hücre aracılı rejenerasyon: Kök hücreler organizmada kaybedilen belirli organların ya da dokuların yeniden büyümesine izin verir. 2 - Epimorfoz: Ergin yapıların farklılaşmaya giderek, kısmen farklılaşmamış hücreler kitlesi oluşturmak için sonradan tekrar farklılaşmasıyla yeni yapılar oluşturması sırasında gözlenen rejenerasyon formu. 3 - Morfolaksis: Burada rejenerasyon varolan dokuların yeniden şekillenmesiyle meydana gelir ve yeni büyüme az olur. 4 - Telafi edici rejenerasyon: Farklılaşmış hücreler bölünür fakat farklılaşma fonksiyonlarını korurlar. Yeni hücreler ne kök hücrelerden ne de ergin hücrelerin başlangıçtaki hücrelere farklılaşmasından oluşmazlar.

Postembriyonik Gelişim Yaşlanma: • Hayatta kalmak ve doğurganlık için gerekli fizyolojik fonksiyonların zamana bağlı kötüleşmesi olarak tanımlanır. • Maksimum yaşam süresi, • İnsan için 121 yıl, • Bazı kaplumbağa ve göl balıkları için 150 yıldan fazla, • Evcil köpek için 20 yıldır.

Indüklenmiş Pluripotent Kök Hücre • Bir hücre için olma bütün dokularındaki hücreleri oluşturabilme özelliğine sahip hücreler pluripotent hücrelerdir. • Embriyonik kök hücre (EKH)'ler bu tip hücrelerdir. • 2006 yılında Takahashi ve Yamanaka’nin gerçekleştirdiği çalışmalar bu alanda bir ilktir. Somatik bir hücreye gen aktarımı ile pluripotent hücreler elde edilmiştir. • Bu hücrelere indüklenmiş pluripotent kök hücre (İPKH) adı verilmiştir.

• İPKH'ler de Embryonik kök hücre özellikleri göstermektedir. • Bu özelliklere örnekler; • kültür ortamındaki gelişim evreleri, • DNA metilasyon modeli, • Üç germ tabakasına ait hücrelere farklılaşabilme potansiyeli gibidir.

• EKH’lerin kullanımındaki etik sorunların bu şekilde aşılması mümkün olabilecektir. • Organizmadaki bütün hücrelere farklılaşabilme özellikleri bulunmaktadır. • Bu özellikleri sebebiyle bir çok hastalıkta tedavi amaçlı kullanılabilir. • Ayrıca, otolog olmaları nedeniyle implantasyonlarda yaşanan immun cevap riski ortadan kalkmaktadır. • Bu özellikleri ile, İPKH ile hücresel tedaviler için en uygun kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır.

KAYNAKLAR • *Kök hücre biyolojisi ve klinik uygulamalar. TÜBA yayınları http: //www. tuba. gov. tr/tr/kok-hucre-yayinlar/1511 -kok-hucrebiyolojisi-ve-klinik-uygulamalar. html *Kök hücre araştırmalarında güncel kavramlar, TÜBA yayınları *http: //www. tuba. gov. tr/tr/kok-hucre-yayinlar/1512 -kok-hucrearatirmalarinda-guncel-kavramlar. html Diğer Kaynaklar • *www. pubmed. com *www. sciencedirect. com