IDEA OLIMPIJSKA PARAOLIMPIJSKA I OLIMPIAD SPECJALNYCH STAROYTNE IGRZYSKA

IDEA OLIMPIJSKA, PARAOLIMPIJSKA I OLIMPIAD SPECJALNYCH

STAROŻYTNE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE • Pierwsze igrzyska olimpijskie odbywały się w Olimpii w Grecji co cztery lata, stąd w starożytnej Grecji termin olimpiada, który oznaczał czteroletni okres między kolejnymi igrzyskami. Pierwsze udokumentowane igrzyska odbyły się w roku 776 p. n. e. Na czas igrzysk olimpijskich zaprzestawano wojen. Podczas trwania konfliktów ogłaszano „pokój boży” i wojny wstrzymywane były na 2 miesiące. Igrzyska trwały 5 dni, reszta czasu była przeznaczona na wyruszenie i powrót z igrzysk przez widzów i zawodników. Pierwszym etapem uroczystości, jeszcze przed rozpoczęciem igrzysk , było złożenie przysięgi przed posągiem Zeusa

KONKURENCJE I NAGRODY Podczas zawodów rywalizowano w biegach, rzucie dyskiem i oszczepem, skoku w dal, zapasach, boksie oraz wyścigu konnym i wyścigu zaprzęgów. • Oficjalnie otrzymywało się nagrodę – wieniec z gałązek z wawrzynu (laur olimpijski), lecz nagradzany był tylko zwycięzca. Zawodnik, który wygrał igrzyska, stawał się sławny i otrzymywał tytuł olimpionika. W jego rodzinnym mieście stawiano pomniki na jego cześć i pisano wiersze. W murze miasta wygranego zawodnika robiono dziurę, przez którą wchodził zwycięzca witany przez mieszkańców. Oznaczało to, że miasto nikogo już się nie obawia, ponieważ ma takiego obrońcę. Zwycięzca otrzymywał również nagrody materialne, ale nie dawane oficjalnie. Z czasem, oprócz wieńca z gałązek oliwnych, otrzymywano pieniądze i przedmioty wartościowe. Sławę zdobywało całe miasto, a nie tylko wygrany. •

KONIEC IGRZYSK STAROŻYTNYCH Cios ostateczny igrzyskom olimpijskim wymierzył cesarz Teodozjusz I Wielki, który w roku 393 n. e. wydał zakaz organizowania igrzysk a miejsce w którym odbywały się igrzyska sto lat później zniszczone zostały przez trzęsienie ziemi. Na ponad 1000 lat idea olimpijska poszła w zapomnienie.

IDEA OLIMPIJSKA W XIX wieku nastąpił gwałtowny rozwój sportu, powstawały nowe konkurencje, uściślano ich reguły. Pojawiły się kluby i związki sportowe. Dla Europy (po kongresie wiedeńskim) nie był to wiek nieustannych wojen jak dawniej, więcej wolnego czasu, można było przeznaczyć na uprawianie sportu. Sport zaczął przekraczać granice państw, pojawiła się masowa widownia. Francuski baron Pierre de Coubertin wyszedł z inicjatywą, aby rozwijający się ruch sportowy związać z jedną, uniwersalną ideą. Idea olimpijska polegała na nawiązaniu do czasów starożytnych i wskrzeszeniu igrzysk (które odbywały się w greckiej Olimpii) oraz ich wartości.

IGRZYSKA NOWOŻYTNE Pomysł de Coubertina okazał się skuteczny, powstał ruch olimpijski, pierwsze nowożytne igrzyska odbyły się w 1896 r. w Atenach. Francuski pomysłodawca nie ograniczył się tylko do form sportowej rywalizacji, ale określił zbiór zasad, wchodzących w skład idei. Igrzyska miały być dla wszystkich, niezależnie od pochodzenia, majątku, rasy, religii.

MOTTO OLIMPIJSKIE "SZYBCIEJ WYŻEJ MOCNIEJ"

IGRZYSKA PARAOLIMPIJSKIE Igrzyska paraolimpijskie to międzynarodowe zawody sportowe w wielu dyscyplinach dla zawodników z niepełnosprawnościami fizycznymi i niepełnosprawnościami intelektualnymi. W tym także niepełnosprawnych z problemami mobilności, po amputacjach kończyn, z utratą wzroku i porażeniem mózgowym. Organizowane są co cztery lata kilka dni po igrzyskach olimpijskich przez Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski

OLIMPIADY SPECJALNE Olimpiady Specjalne to organizacja, której celem jest wspomaganie rozwoju osób z niepełnosprawnością intelektualną poprzez zapewnienie im udziału w treningach i współzawodnictwie sportowym. Drugi celem działalności tej organizacji jest zwiększenie świadomości społecznej na temat możliwości osób z tą formą niepełnosprawności.

HISTORIA OLIMPIAD SPECJALNYCH Historia Olimpiad Specjalnych Rozpoczęcie działalności ruchu Special Olympics w USA i Kanadzie przypada na rok 1963. Dziedziczka znanej fortuny, Pani Eunice Kennedy Shriver przygotowała i przeprowadziła pierwsze półkolonie sportowe dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. I Międzynarodowe Letnie Igrzyska Olimpiad Specjalnych zorganizowano pięć lat później, w 1968 roku w Chicago. Udział wzięło aż 1000 zawodników. Od tego czasu systematycznie odbywają się kolejne imprezy rangi światowej. W 1983 roku do międzynarodowej rywalizacji dołączyła reprezentacja z Polski.

SŁOWNICZEK OLIMPIJSKI • De Coubertin Pierre - francuski baron, żył w latach 1863 - 1937, główny wskrzesiciel nowożytnych igrzysk olimpijskich, pierwsze odbyły się w 1896 r. w Atenach, przewodniczący MKOl (1896 -1925). • * Defilada - przemarsz wszystkich ekip, który zwyczajowo otwiera ekipa grecka, podczas otwarcia igrzysk. Pierwsza odbyła się w Londynie w 1908 r. • * Formuła otwarcia igrzysk - w skrócie: "igrzyska uważam za otwarte" - wypowiada ją zawsze głowa państwa, w którym organizowane są igrzyska. • * Ekecheiria, ekechejria - pokój boży, w starożytności przestrzegano, aby w trakcie igrzysk nie odbywały się wojny. Nie zawsze udawało się to osiągnąć w trakcie igrzysk nowożytnych (Wietnam, Afganistan itp. ). • * Flaga olimpijska - jest białego koloru, na niej pięć kół symbolizujących kontynenty, najbliżej masztu jest niebieski (Europa), inne to: żółty (Azja), czarny (Afryka), zielony (Australia) i czerwony (Ameryka). Projekt flagi przedstawił w 1914 r. Pierre de Coubertin, po raz pierwszy zawisła na igrzyskach w 1920 r. w Antwerpii. Na zimowych igrzyskach flagę wywieszono w Oslo w 1952 r. * Igrzyska - konkretny czas zawodów olimpijskich od zapalenia znicza po jego zgaszenie, często mylnie zwany olimpiadą.

SŁOWNICZEK • • • * Karta olimpijska - zbiór zadań ruchu olimpijskiego, przyjęty przez MKOl, określający warunki organizacji igrzysk, zasady etyczne, jak ta, że ruch olimpijski wyklucza wszelkie formy dyskryminacji politycznej, rasowej, religijnej. * Medal olimpijski - trofeum przyznawane za pierwsze (tzw. złoty), drugie (srebrny) i trzecie (brązowy) miejsce. Tylko na igrzyskach w Paryżu w 1900 r. i zimowych w Chamonix 1924 r. nie dekorowano medalami, a na pierwszych w Atenach 1896 r. były po dwa w każdej konkurencji. * Międzynarodowy Komitet Olimpijski - organizacja skupiająca 205 narodowych komitetów olimpijskich (ostatnio doszły Czarnogóra i Tuvalu), z siedzibą w Lozannie, mająca prawo układania reguł dla igrzysk. * Motto igrzysk - łacińskie słowa: citius, altius, fortius, czyli szybciej, wyżej, mocniej. * Nowożytne igrzyska olimpijskie - letnie zainaugurowano w 1896 r. w Atenach, za początek zimowych uważa się Chamonix w 1924 r.

SŁOWNICZEK • • • * Olimpia - miejscowość na Peloponezie (Grecja), od niej nazwę wzięły igrzyska. * Olimpiada - według klasycznej definicji czteroletni czas pomiędzy igrzyskami. * Starożytne igrzyska olimpijskie - pierwsze odnotowane odbyły się na Peloponezie w 776 r. p. n. e. , ostatnie w 393 r. n. e. * Ślubowanie - składa je olimpijczyk, przedstawiciel gospodarzy, przyrzeka walkę w duchu fair. Po raz pierwszy ślubował w 1920 r. w Antwerpii szermierz Victor Boin. Przyrzeczenia sędziów składane są od Meksyku w 1968 r. * Wioska olimpijska - jedyna, wspólna, obecnie mocno strzeżona, kwatera olimpijczyków w trakcie igrzysk. Po raz pierwszy pojawiła się w 1924 r. w Paryżu, a od 1932 r. w Los Angeles jest regułą. * Znicz olimpijski - zapalany w greckiej Olimpii, przenoszony jest na miejsce zawodów, symbol trwania igrzysk. Po raz pierwszy zapłonął na stadionie w 1936 r. w Berlinie. Nazwisko wybrańca organizatorzy tradycyjnie utrzymują w wielkiej tajemnicy.