Hoofdstuk 1 Maatschappelijk geluk Inleiding Maatschappijleer gaat over

Hoofdstuk 1 Maatschappelijk geluk

Inleiding • Maatschappijleer gaat over… • …het samenleven van mensen • …de actualiteit • …jouw mening in je waardenlogboek • Rode draad in dit boek: maatschappelijk geluk • Wanneer is een land (een maatschappij) gelukkig? • Waarom is het maatschappelijk geluk in het ene land hoger dan in het • andere land? Waarom zorgen alle landen dat ze niet hetzelfde zijn ingericht als het gelukkigste land? • Lezen inleiding (p. 7), maken inleidende opdracht (p. 8). www. maatschappij-

Welke foto past het best bij maatschappijleer? www. maatschappij-leer. nl

Waardenlogboek • Maatschappijleer gaat over hoe mensen samenleven. • Daarover bestaan verschillende meningen. • In het waardenlogboek (WLB) geef je jouw mening en heb je zo gedurende een jaar maatschappijleer een logboek van jouw mening. • Eén opdracht per hoofdstuk www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 1 Basisbegrippen • Een wereldleider kan niet alles oplossen… hij moet keuzes maken > een dilemma: keus tussen zaken die niet samen kunnen gaan • Zowel voor wereldleiders als voor jou • Dilemma’s belangrijk voor debat: elkaar beter begrijpen • Dilemma’s gaan vaak over: • Belang: voordeel dat iemand heeft of kan krijgen • Iets waar je dus zelf (of je eigen groep) beter van wordt • Ezelsbruggetje: MATIG • Waarde: abstract ideaal dat mensen belangrijk vinden om na te streven • Iets wat je belangrijk vindt voor de wereld, bijvoorbeeld hoe mensen met elkaar omgaan (eerlijkheid, respect, tolerantie) of hoe de wereld eruit moet zien (democratie, gelijkheid, vrijheid) • Lezen § 1. 1, maken opdracht 1 t/m 3 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 1 Basisbegrippen • Begrippen om het maatschappelijk geluk te kunnen bestuderen • Basisbegrippen die het hele jaar terugkomen • Mensen denken verschillend over maatschappelijk geluk www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 1 Basisbegrippen • Voorbeelden van waarden www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 1 Basisbegrippen • Dilemma’s in het nieuws: melden? , staken? en basisbeurs ? • Waarden en belangen in het nieuws: 120 of 130? , stadion AZ, trouwen duur? , appen in het verkeer en amateurvoetbal. • Opdrachten 1 t/m 3 bespreken • Opdracht 5 maken • Duo’s vormen en opdracht 5 bespreken • Instructiefilmpje § 1. 1 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 2 Maatschappelijke problemen • Verschillende soorten problemen: privé, school, zakelijk • Maatschappelijke problemen hebben drie kenmerken: • Veel actoren • Verschillende meningen (=maatschappelijke botsing) • Rol overheid betwistbaar: sommige actoren willen dat de overheid heel weinig doet • AWB-schema’s: schematische weergave maatschappelijke botsing • Maatschappelijke driehoek: indeling van soort actoren: overheid, markt of middenveld • Lezen § 1. 2, maken opdracht 6 t/m 8 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 2 Maatschappelijke problemen • Actuele maatschappelijke problemen: drugs armoede , rechten , • Opdracht 6 t/m 8 bespreken • Opdracht 10 maken • Duo’s vormen en opdracht 10 bespreken • Instructiefilmpje § 1. 2 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 3 Geluk bereiken • Verschillende ideeën over maatschappelijk geluk • Ook verschillende ideeën over hóe maatschappelijke problemen op te lossen • Strijd: oplossen door geweld want dít is de juiste visie ( in NL) • Debat: verschillende actoren debatteren met elkaar over de oorzaken en oplossingen van maatschappelijke problemen ( of toch niet? ) • Botsingenladder: figuur waarin de stappen staan van debat naar strijd (niet uit je hoofd leren!) • Eindeloos debat voorkomen? • Meerderheidsregel • Grondwet • Rechter • Lezen § 1. 3, maken opdracht 11 t/m 13, 15 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 3 Geluk bereiken • Voorbeelden van strijd en debat: Kashmir , Texas (VS) en Oslo • Opdrachten bespreken • Opdracht 14 klassikaal lezen en bespreken • Instructiefilmpje § 1. 3 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 4 Mensbeelden • Ideeën over maatschappelijk geluk verschillen • Verschillende ideeën hebben hun oorsprong in mensbeelden: hoe kijk je tegen mensen aan? • Twee vragen: 1) Hoe sociaal en goed zijn mensen van nature? 2) Hoeveel verschillen de talenten van mensen? • Antwoorden: van extreem tot genuanceerd tot extreem • Extreem-links Midden Extreem-rechts • Lees § 1. 4, stel vragen en maak opdracht 16 t/m 19 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 4 Mensbeelden Links Rechts Uitgangspunt Mensen zijn goed, sociaal en hebben gelijke talenten (niet dezelfde) Mensen kiezen eerder voor het eigen belang en er is verschil in talenten Gevolg Mensen moeten hetzelfde behandeld worden, ze zijn gelijkwaardig Mensen moeten zelf keuzes kunnen maken, verschillen zijn niet erg Belangrijke waarde Gelijkheid Eigen verantwoordelijkheid • Mensbeelden in het nieuws: een arme dief? , pure slechtheid , zwakke of sterke vrouwen? en gelijke werknemers. • Opdrachten bespreken • Instructiefilmpje § 1. 4 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 5 Over maatschappelijk geluk • Verschillende ideeën over maatschappelijk geluk • Ook verschillende ideeën over hóe maatschappelijke problemen op te lossen • Strijd: oplossen door geweld want dít is de juiste visie op de samenleving • Debat: verschillende actoren debatteren met elkaar over de oorzaken en oplossingen van maatschappelijke problemen • Lezen § 1. 5, maken opdracht 21, 22 en 24 • Instructiefilmpje § 1. 5 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 5 Over maatschappelijk geluk • Laatste paragraaf van hoofdstuk 1 t/m 3: • Een denker/filosoof over het onderwerp in het hoofdstuk • Een jonge doener over het onderwerp in het hoofdstuk • Over geluk (in dit hoofdstuk dus) • Jeremy Bentham en het utilitarisme: het grootste geluk voor de meeste mensen • Boyan Slat: veegarm van Boyan Slat • Lezen § 1. 5, maken opdracht 21, 22 en 23 • Instructiefilmpje § 1. 5 www. maatschappij-leer. nl

§ 1. 5 Debat over maatschappelijk geluk • Opdracht: • Bedenk – voor jezelf in stilte – argumenten voor en tegen deze • • stelling (± 5 minuten) Bespreek met je buurman/-vrouw deze argumenten (± 5 minuten) Bekijk het filmpje over de stelling Bespreek nogmaals met je buurman/-vrouw argumenten Daarna indeling in groep 1 en groep 2 voor klassikaal debat van 10 minuten met vaste rollen (dus niet per sé je eigen mening) • Stelling: Studenten moeten hun hele studie betaald krijgen door de overheid. www. maatschappij-leer. nl

Afronding hoofdstuk 1 • Belangrijke begrippen om te begrijpen: • Waarden en belangen • Actoren • Strijd en debat • Botsingenladder • Mensbeelden • Utilitarisme • Belangrijke begrippen om toe te passen: • AWB-schema • Dilemma’s • Maatschappelijke problemen • Rode draad: maatschappelijk geluk www. maatschappij-leer. nl

Doelen hoofdstuk 1 ❑ Ik kan een AWB-schema maken van een dilemma en van een maatschappelijk probleem. ❑ Ik kan twee verschillende manieren uitleggen waarmee actoren maatschappelijk geluk willen bereiken. ❑ Ik kan uitleggen dat de verschillen tussen ‘strijd’ en ‘debat’ niet zwart-wit zijn. ❑ Ik kan drie manieren uitleggen waarmee een eindeloos debat voorkomen kan worden. ❑ Ik kan de verschillen tussen linkse en rechtse mensbeelden toepassen. ❑ Ik kan de manier van redeneren over het maatschappelijk geluk van Jeremy Bentham en het utilitarisme uitleggen. ❑ Ik kan uitleggen dat jongeren als Boyan Slat een rol kunnen spelen bij het maatschappelijk geluk. ❑ Ik kan twee argumenten voor en twee argumenten tegen een maatschappelijke stelling over dit hoofdstuk geven. www. maatschappij-leer. nl