FFACTORAU CYSEFIN YSGRIFENNU RHIF FEL LLUOSWM EI FFACTORAU

FFACTORAU CYSEFIN YSGRIFENNU RHIF FEL LLUOSWM EI FFACTORAU CYSEFIN

Ydych chi’n cofio’r rhifau cysefin? Ffactorau 2 yw 1 a 2 Dyma’r 10 rhif cysefin cyntaf: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, …. Beth sy’n eu gwneud yn gysefin? Dim ond dau ffactor sydd gan rif cysefin sef “UN A’R RHIF EI HUN” Ffactorau 19 yw 1 ac 19

Dadelfeniad ffactorau cysefin Ysgrifennwch 42 fel lluoswm ei rifau cysefin 42 2 21 3 42= 2 x 3 x 7 Beth am 2 a 21 ? Na. Felly fe awn ymlaen Dau rif sy’n lluosi i roi 42? Ydy 21 yn rif cysefin Ydy. Felly fe stopiwn y Ydy 2 yn rif gangen hon cysefin? yma. 7 A yw rhain yn rifau cysefin ?

Dadelfenniad ffactorau cysefin (2) Beth yw 56 fel lluoswm ei rifau cysefin ? Beth am 7 ac 8? 56 7 8 2 56 = 2 x 2 x 7 56= 23 x 7 Pa ddau rif sy’n lluosi i roi 56? Ydy rhain yn rifau cysefin? Ydy, felly stopiwn y gangen hon yma. Ydy 7 yn rif cysefin? 4 2 Ydy 8 yn rif cysefin ? Na, felly fe awn ymlaen. 2

Darganfod israddau. Ystyriwch y rhif 36 Ei ail isradd yw 6 36 fel lluoswm ei rifau cysefin yw 2 x 3 x 3 Sef 2² x 3² Fe sylwn fod y pwerau yn eilrifau. Ail isradd 2² yw 2 Ail isradd 3² yw 3 Felly ail isradd 36 (2²x 3²) yw 2 x 3 = 6

Darganfod israddau (2) Beth yw ail isradd 400? Mynegwn 400 fel lluoswm ei rifau cysefin ar ffurf indecs. Mae hyn yn rhoi 24 x 52 Ail isradd 24 yw 22 sef 4 Ail isradd 52 yw 5 Ail isradd 400 yw 4 x 5 = 20

Troi rhif yn rif sgwâr Cofiwn am y rhif 56 Gallwn ei ysgrifennu fel 56= 2³ x 7 I droi’r pweroedd yn eilrifau rhaid lluosi 2 a 7 gyda 7 2³ gyda Mae hyn yn rhoi 24 a 72 Rydym wedi lluosi gyda 7 x 2 =14 Felly 14 yw’r rhif cyfan lleiaf y mae’n rhaid lluosi efo 56 er mwyn rhoi rhif sgwâr Y rhif sgwar yw 56 x 14 = 784