Disposisjon Fakta om Asia Klima og vegetasjon Kina

Disposisjon ● Fakta om Asia ● Klima og vegetasjon ● Kina ● Dei sameinte arabiske emirata

Asia Fakta �Utgjør 44, 4 millionar km 2 (ca. 29, 4 % av Jordens landområde og er den største verdsdelen) �Verdsdelen omfattar 54 land � 4 milliardar menneske ( Over 60 % av jordas befolkning, også den mest folkerike)

● Alle store verdsreligionar kjem frå Asia ● Hinduisme, Buddhisme – India ● Jødedommen, kristendommen, islam – Midtausten ● Religionsmangfaldet – stort ● Asia, største kontinentet i verda – rik på olje og jern ● Stor produksjon av ris – 90 % av ris produserast i Asia ● Store folkevandringar → blanda og samansett befolkning Befolkninga – deles inn i to grupper ● Mongolske folk (Nord, Aust, Sentral-Asia) ● Kaukasoide folk (Lilleasia, Midtausten, Afghanistan, Pakistan, Sri Lanka) ● Mange forskjellige språk ● Sør-Asia, mange u-land – svolt

Klima og vegetasjon ● ● Asia – variert klima Tibetplatået - tvinger enorme luftmassar rundt seg – bestemmer ein viktig del av klimaet ● Nord – Asia, tundraklima ● Sør – Asia, tropisk regnklima ● Lengst søraust, i Indonesia og i Malaysia – tropisk klima, mykje regnskog ● ● ● Sørlege og søraustlege Asia, frå Thailand og Vietnam til India og Pakistan, ligg i monsunbeltet ● Sommarmonsunen - fuktig havluft inn over land → regn ● Vinteren – blæs motsett veg → gir tørre vindar Vestover mot Persiabukta og den arabiske halvøya – lite monsunvind, lite nedbør. Meste av den arabiske halvøya – varm og tørr ørken

● Himalaya skapar eit skarpt klimaskilje – ● ● ● Sørsida → skjerma for kald vind frå nord – tropisk klima Nord – kald vinter, liten nedbør → fjellkjeda hindrar varm og fuktig havluft i å nå nordsida av fjella – Dampande jungel i Bengal - fjelltoppar dekka med snø, berre 65 km unna – Sentral-Asia, Mongolia, vestlege Kina – store område – ørken, tørr steppe Austlege Kina – ei fjellkjede (Qinling Shan) sperrar for vind - nord og sør ● Sør for den – fuktig, grønt og frodig ● Nord for den – klimaet kaldare og tørrare

● Finnes mange vegetasjonsbelter - svarer til klimabelta. Nordligaste delen av Sibir – tundravegetasjon → evig tele i jorda, sommaren- tina - Sør for tundraen ligg taigaen – skogområde → veks lerk, furu, gran ● Kara Kum, Kysyl Kum, Gobi – rein ørken ● Iran, Armenia, Lilleasia – buksteppe ● Lausjordområde i Nord Kina – grasteppe ● - Lenger sør – lauvskogbelte ● ● Sørlegaste del av Kina, Søraust – Asia, India – tropisk vegetasjon. Vanlegaste vegetasjonstypen – savanne (enkelt spreidde trer, skogholt) Asiaplata – kollidera med andre jordskorpeplater i aust og sør ●Aust → stillehavsplata – under Asia ●Sør → India-plata og den arabiske plata – kollidera med Asia ●

● ● Omgitt av hav, bortsett frå nordvest ● Grensar i nord mot Polhavet ● Aust – mot Stillehavet ● Sør – mot Indiske hav ● Sørvest – Rødehavet, Middelhavet, Egeerhavet, Svartehavet Det indiske hav og det tropiske Stillehavet – varmaste overflatetemperaturane i verda på opent hav ● Det varme vatnet i de tropiske Stillehavet fører til tropiske tyfonar ● ● ● Asia har både det høgaste fjellet og den djupaste forseinkinga i verda ● Mount Everest 8850 moh, I Himalaya ● Dødehavet 395 muh Himalaya – verdas største og høgaste fjellsystem, dannar sørgrensa, strekkjer seg 2500 km langs India nordgrensa

Kina

Historie � De første Dynastiet � 1600 -221 � Var ikkje riker � Slik var persioden som kalles det keiserlige Kina � Myten Xia var den første dynastiet og keisaren � Etter der var det Quin og Han som tok over som keisar � Qin var keisaren som var den endelige sigerherren � Dreiv eit strengt regime, basert på filosofiretningen legalisme � Han Dynastiet tok over makten 5 år seinare � Framstilte seg som eit annnarleides keisardøme � Men realiteten var like streng når det gjaldt regime � Religion var buddhismen veldig viktig

Kultur i Kina �Basert på tradisjonelle folkereligion �Ein rekke religionar har kommet til Kina �Den viktigaste er buddhismen

Republikken i Kina � 1911 -1949 � Nasjonalismen tok over � Politisk og økonomiske reformer blei gjennomført � Førte til større økonomisk friheit for landet � Forholdet mellom Kina og Japan var anspent � Var ofte krigshandlingar mellom dei to nasjonane � Forslag om felles front mot japanarane � 1936 allierte dei to seg saman med kommunistane � 1941 Japan angreip Pearl Harbour � Kina blei me i 2. verdskrig � Kinas prestije økte i løpet av krigen � Var med i viktige møter seinare me dei allierte � Kommunistane vant borgarkrigen � Etablerte folkerepublikken Kina

Fakta � Arealet : 9 597 960 kvadratkilometer � Innbyggjartall : 1 330 141 300 � Hovudstad : Beijing � Nasjonaldag : 1. Oktober � Religion : Konfusianisme, buddhisme, taoisme � Styresform : Folkerepublikk � Offisielt språk : kinesisk (putonghua) � Blei medlem av FN i 1945 � Har blitt styrt av kommunistpartiet sida 1947 � De siste åra har landet opna sine grenser mot Vesten, og har hatt stor økonomisk framgang. � Verdens eldste forsatt eksisterande sivilasjon � Oppstod langs Huang He-elva i Nord-Kina

Klima �Er svært varierande grunna dei varieranda topografiske og geografiske forholda �Over 80 % av Kinas årsnedbør fell i Sommer perioden mellom Mai og Oktober �Den vestlige delen av landet består hovudsakleg av fjell og tørre områder, mens land mot øst er dekket av fruktbare sletter �Monsunvindene har stor innvirkning på landet �Hong Kong er ein av dei få kystbyane i tropane som kan få temperaturar ned mot 0 ºC. �Enkelte av områda i Kina kan få svært store temperaturskilnadar gjennom året, særleg i dei indre, austlege områda. Her har vinteren svært låge temperaturar, medan sommaren er varm og trykkande.

Dei sameinte arabiske emirata �Land på den arabiske halvøya sett saman av sju emirat �Tent mykje på oljeressursane sine �I ferd med å etablera seg som eit land for luksusturisme �Sett på som ope, moderat og fredeleg �Offisielle språk: arabisk �Sjølvstende frå Storbritannia 1. desember 1971 (nasjonaldag 2. desember)

Historie � Frå 1800 -talet vart emirata kalla the Trucial States, avtaleestatane, etter ein avtale mellom britane og nokre arabiske sjeikar som gav det britiske imperiet kontrollen over forsvaret og utanrikspolitikken til området � I 1971 gjekk seks av dei saman som staten Dei sameinte arabiske emirata. Politikk � Leiarane frå kvart av dei sju emirata sit i Det høgste rådet � Vel president og visepresident for landet kvart femte år � Vel og eit ministerråd � I tillegg har landet eit nasjonalt råd med til saman 40 medlem frå alle emirata som går igjennom føreslåtte lovar.

Økonomi � Ein tredjedel av Emirata sitt brutto nasjonalprodukt kjem frå olje- og gassproduksjon � Sidan 1973 har dei gått frå å vera ein fattig ørkenregion til ein moderne stat med ein høg levestandard � Vore sjenerøse med oljeressursane sine og opne mot omverda � Vert derfor kalla Midtaustens Singapore Innbyggjarar � Ca. 4 millionar innbyggjarar � Halvparten av desse er gjestearbeidarar frå det indiske subkontinentet � Av dei innfødde har mange persiske røter � Folkeveksten er låg samanlikna med nabolanda � Rundt 80 % kan lesa og skriva � Religionen til innbyggjarane er nesten utan unntak islam

Geografi Innlandet: karrig slettelandskap Etterkvart går over til rullande sanddyner og ørken med fjell i aust Emirata ligg strategisk til sør for Hormuzsundet Viktig gjennomgangsland for verdas råolje Internasjonale flyplassen i Dubai er òg blitt ein viktig stoppestad for reisande mellom Europa og Asia � Grensene med Saudi-Arabia vart trekte opp i 1974 og -77 � Aldri blitt offentleggjorde � Derfor berre styresmaktene i desse to landa som veit nøyaktig kor dei går � � � Klima � � � Meste av landet er flatt med store ørkenområde Svært låg nedbørsmengde (75 -125 mm mellom november og mars) Temperaturen er svært høg mellom mai og september August: middeltemperaturen 33 °C Varmt eller mildt resten av året

Kjeldeliste �http: //snl. no/Religion_i_Kina �http: //snl. no/Kinas_historie

● http: //snl. no/Asia ● http: //nn. wikipedia. org/wiki/Klima_i_Asia