DINAMIKA 3 HIGIDURA ZIRKULARRAREN DINAMIKA 1 ZATIA PLANO
- Slides: 8
DINAMIKA 3 HIGIDURA ZIRKULARRAREN DINAMIKA (1. ZATIA) PLANO BERTIKALEAN
HZRU : ERREPASO TXIKI BAT
INDAR NORMALA EDO ZENTRIPETUA Newtonen funtsezko legearen arabera (2. legea: FT=m. a) gorputzak azelerazio batekin mugitzen bada indar bat edo indar batzuen erresultantea bere gainean eragiten ari dela esan nahi du.
INDAR ZENTRIPETUEI BURUZKO ESPERIMENTU SINPLE BAT o Lotu klip bat hari batekin, hasi bueltak ematen eta gero askatu. ü Zer gertatzen da haria askatzen badugu? . q Gertatu dena da, gorputza , bere inertziarengatik, ibilbide zirkularretik atera dela. q Inertzia=joera jarraitzeko zeraman higidurarekin eta gogoratu zirkunferentziaren puntu bakoitzean abiadura tangentziala dela eta higikariaren joera izango da horrela jarraitzea mugitzen. INERTZIA HONI “INDAR” ZENTRIFUGOA DEITZEN ZAIO. q Soka askatzean, indar zentripetuak ez du eragiten eta ibilbidearen puntu horretan, gorputzetik tiratzeko zirkunferentziaren barrurantz INDARRIK EZ DAGOENEZ ezin du ibilbide zirkularra deskribatu. q Beraz, SOKAREN TENTSIOAK badauka zer ikusirik INDAR ZENTRIPETUAREKIN, gorputza sokarekin lotuta dagoenean biratzen. INERTZIA HONI “INDAR” ZENTRIFUGOA DEITZEN ZAIO
INDAR ZENTRIFUGOA (PSEUDOINDARRA) • Ez da BENETAKO INDAR BAT, nahiz eta izenean agertu INDAR hitza, joera besterik ez da. § Erabiltzen da fenomeno batzuk errazago azaltzeko. ADIB. Laba-gailuan arropa zentrifugatzean, ikusten dugu arropa “itsatsita” geratzen dela danborraren paretetan, baina laba-gailuaren atea irekitzen dugunean arropa , berehala paretatik separatzen da, • Suposatzen badugu “indar zentrifugoak” tiratzen duela arropatik zirkunferentziaren kanporantz, hobeto ulertzen da “itsatsita” geratzen dela paretan, arropak , danborretik atera nahi duelako. “INDAR” ZENTRIFUGOA INDAR ZENTRIPETUA HURRENGO BIDEOETAN IKUSTEN DA BIHURGUNETAN, KOTXEEK NOLA DERRAPATZEN DUTEN INDAR ZENTRIFUGOARENGATIK https: //www. youtube. com/watch? v=v 4 scy. L 5 G_n. A&feature=emb_logo https: //www. youtube. com/watch? v=o. N 8 L 9 f. Bc. At 8&feature=emb_logo
INDAR ZENTRIPETUAREN BALIOA BI KASUTAN a) GORPUTZ BAT BIRATZEAN SOKA BATEN BITARTEZ a 1) Gorputz batek sokaren bitartez birarazten badu PLANO BERTIKAL BATEKIN, indar zentripetuak bat egiten du erradioaren norabidean eragiten ari diren indarren erresultantearekin. Ondorioz, puntu bakoitzean aztertu behar dugu , SOKAREN TENTSIOA ETA PISUA
a 1) BIRAKETA PLANO BERTIKAL BATETIK • • C PUNTUA Ibilbidearen punturik altuena. Indar zentripetuak bat egiten du erradioaren norabidean dauden indar erresultantearekin : T: sokaren tentsioa FN= P+T Horrela, gorputzak , FN-ri esker, puntu horretatik pasatzean , jarraitzen du biratzen, soka tente mantentzen delako. o T sokak jasaten duen tentsio maximoa da, biratzen jarraitzeko. A PUNTUA Ibilbidearen punturik bajuena. Indar zentripetuak bat egiten du erradioaren norabidean dauden indar erresultantearekin. • C P: pisua FN= T-P Horrela, gorputzak , FN-ri esker, puntu horretatik pasatzean , jarraitzen du biratzen. o T sokak jasaten duen tentsio maximoa da, biratzen jarraitzeko soka puskatu gabe. P T T FN A P
1. ADIBIDEA: 80 cm-ko soka bat hautsi egiten da lotuta daraman 10 Kg-ko objektu bat 100 b/min-ko frekuentziaz biratzen ari dela eta bere ibilbide zirkularra puntu baxuenetatik pasatzen denean. Kalkulatu sokak jasan dezakeen gehieneko tentsioa. Eskatzen dutenez tentsioa punturik baxuenean , higidura zirkularra plano bertikalean gertatzen ari da eta indarrak puntu honetan dira: sokaren tentsioa eta pisua.
