Autoeraketa Ikastoletan Sarrera gisa 60 ko hamarkadan EHan

Autoeraketa Ikastoletan

Sarrera gisa + 60 ko hamarkadan EHan sorturiko kultura eta hezkuntza hutsunearen aurreko gizarte erantzun autonomo eta autoeratu. + Bi osagai biltzen ditu, euskalduntasuna eta gizarte dimentsioa. Hauen elkarregitearen ondorioz, gizarte mugimendua. + Ikastolon autoeraketarako bidea norantz sozietario desberdinetan ematen da hasiera batean. Azken 30 urteetan pixkanaka koop. + Hala ere, ACIren printzipioak hasieratik bete dira. 2

Sarrera gisa 2 + Ikastolaren definizioa: + Nortasun juridiko propioa eta kooperazio bidez kudeatzen den hezkuntza komunitate euskalduna. + Hezkuntza proiektu propioa, Ikastolen Hezkuntza-proiektu amankomunean oinarritzen dena. + Ingurune hurbilarekin elkarregiten duena, hezkuntza euskaldunak garatzeko eta gizartearen kohesioan laguntzeko. + Ikastolen kolektiboarekin solidarioa den unitatea. 2

Sarrera gisa 3 + Ikastolaren kolektiboaren izaera : + Euskera eta euskal kultura ardatz duen hezkuntza-sarea. + Euskal Herriarekin, euskararen herriarekin, identifikatzen dugu gure esparrua + kooperazio bidez kudeatutako. + Subjektu aktiboa eta laguntzailea Euskal Herriaren garapenean. + Zerbitzu kolektibo propioak. Beraz ikastolaren eta ikastolaren mugimenduaren kasuan ACI delako erakundearen hainbat printzipio berriz adierazten ziren 2

Sarrera gisa 4 + Berezko garapenaren ondorioz, helburuetara iristeko ikastolok kooperatibagintzaren hainbat printzipio, besteak beste lankidetza, geurea egiten ditugu ohiko jardunbidean. + Hegoaldean guztiak bi izan ezik Koop, Iparralden beste testuinguruan elkarteak. + Gure egituraketa bideratzeko garaian, europear kooperatiba baten aldeko hautua egin dugu. Formula ezberdinak. + Ikastolen erabaki‑organoetan hezkuntza‑komunitateko partaideek elkarrekin erabakiak hartzeko benetako partaidetza lortzeko aukera ematen duen eredua lantzea. 4

Gizarte kokapenerako beste ezaugarri batzuk + Beste mugimendu batzuekin bat egiten dugu, bi nagusiki: euskalgintza eta kooperatibak. Biek ba dute elkarreko antza: • Gizartearen erantzun autoeratuak dira oinarrian. • Merkatu eta Estatuaren artean eratzen dira. + Demokrazia sozialarekiko ikuspegi berritua dakargu, partaidetza soziala eta berrikuntza zibilerako hazia. Gizartea beste era batera antolatzeko ezinbesteko baldintza gara. + Ikastolok, EHan eragiteko hezkuntza taldea gara, berezko ikuspegia gauzatzeko, gizarte eraldaketarako proiekzioa bultzatu behar duena, bere autonomia, nortasuna eta izaera zainduz. 5

Gerora begira zenbait gogoeta 1. - Ikastola entitatea ”itxuratu” duen jatorrizko diskurtsoa edo profilarekiko koherentzia mantendu. Hiru ezaugarri: - Erantzun autoeratua hezkuntza eta kultur arloetan. - Gizarte mugimendua. - Kooperatiba klabean ulerturiko elkartea. 2. - Euskal gizartean txertaturik egoteko parte hartze soziala bermatzeko gaitasuna bermatu behar dugu. Ez gara hezkuntza-arloko erakunde hutsa. Euskalgintza eta kooperatibagintza eragileekin aliantzak. Arlo unibertsalean, hizkuntza eta hezkuntza sistema propio nahi duten herriekin 6

Gerora begira zenbait gogoeta 2 3. - Autoeraketarako autonomia eta independentzia mantendu. Beste mugimenduekin agertu beharra, baina gure ibilbidea, ezaugarriak eta interesak ahaztu gabe 4. - Egungo eredu publiko/estatal/administratibistaren alternatiba diseinatu nahi dugu, hezkuntzaren herri zerbitzuaren kontzeptuan oinarrituta. Bi ezaugarri: a) Hezkuntzaren definizio jakin bat, herri onurako gizarte kudeaketarako ondarea, ondoko baldintzak bete behar duena: • Herritar guztien hezkuntza eskubidea bermatua. • Irekitasuna (ez baztertzailea) eta integrazioa 7

Gerora begira zenbait gogoeta 3 • Demokratikoki kudeatua. • Elebitasun erreala eta eleaniztasuna bermatua. • Euskal curriculuma bermatuko dituena. • Askotariko ideologia, pluralismoa (akonfesionala). • Ikastetxeen autonomia. • Ebaluazio-prozesuak eta kontrol soziala. • Informazioa. 8

Gerora begira zenbait gogoeta 4 b) Egungo erakunde publiko eta jite soziala adierazten duten eragile sozialen arteko jardueraren osagarritasuna. ZP Definizio berritua, ezin da aukera kointural izan, baizik ZP gestio era berriak, ahalbidetuko dituen aukera Aktore berriak erabaki eremu publikoan sartu, zerbitzu kontsumitzaile izan beharrean. Mugimendu sozialak erdigunean. Publikoa ezin da soilik zerbitzu katalogatutakoen emaile mutu eta itsua izan, ukitzen dituen erakundeen inolako partehartze edo autogestiorik gabekoa. 9

Gerora begira zenbait gogoeta 5 Publiko, pribatu dialektika itxi eta aurrez-aurrekotik ataratzeak, estatuaren burokratizazioaren ondorio maltzurrak eta merkatuaren irrazionaltasun baztertzailea onatzea suposatzen du. Estatuak prest egon behar du hainbat ZP irabazi asmorik gabeko gizarte ekimen zibiletan kudeatu ahal izan daitezen, beti ere: - Xede sozial garrantzitsuen alde lan egin behar dute. - Estatuaren baimena eta ikuskapena behar dute. - Administrazioaren plangintza orokorraren barruan. Partaidetza sozialaren erronka mikropartehartzetik ateratzean dago, formula txikiak gainditzea. Elkartegintza honen eraldatze potentziala bere funtzioen 10 argitze bati supeditatuta dago.

Gerora begira zenbait gogoeta 6 5. - Erakunde eta enpresa gisako antolaketari begira, bi ildo jorratu eta sakondu behar dugu: a) Hiru printzipio nagusi garatu behar ditugu gure jardunbidean: demokrazioa, partaidetza eta gardentasuna. b) Enpresa gisa, hezkuntza zerbitzuen antolaketa funtzionamendu egokia behar dugu ondoko klabeetan: ekitatea, kalitatea eta berrikuntza. Eraginkortasun‑irizpideak ere erabiltzen ditu iritsi nahi dituen emaitzak lortzeko c) 11

Gerora begira zenbait gogoeta 7 c) Erakunde ikuspegitik ondoko printzipioak garatu behar ditugu gure jardunbidean: - Lankidetza eta elkarmendekotasun; Ikastola bakoitza ikastolen taldeko gainerako ikastolekin elkartuta dago, hezkuntza‑sare bat eratzeko. - Elkarlotura eta artikulazio printzipioa. Taldeak dinamizatu egiten du bere hezkuntza‑sarea bere maila guztietan ongi elkarlotuta eta artikulatuta egon dadin. - Aniztasun eta malgutasun. Ikastola bakoitza berezia da eta errealitate sozio-kultural eta testuinguru politikoadministratibo konkretu baten kokatuta dago. - Etengabeko hobekuntza. 12

Gerora begira zenbait gogoeta 8 6. - Edozein erakundek, eraginkorra izan nahian, bere xedeak eta ikuspegia gauzatzeko gerora begira jarraipena ziurtatu beharra du. Neurriak. Gure erronkak erakunde bezala: a) Titulartasunaren osaera: kooperatiba arloa onarturik, tokian tokiko ikastola proiektua burutzeko kooperatiba nortzuek osatzen duten planteatu beharko dute. b) Partaidetza sozialean oinarrituriko erakundea izanik, zelan zaindu titularren/bazkideen partaidetza zuzena, formazioa, norberaren interesen adierazpena eta kudeaketarako eraginkortasuna ikastola kooperatiba bakoitzean. 13

Gerora begira zenbait gogoeta 9 c) Bi gai hauen inguruko hausnarketa norabide onean jartzeko, egun ikastoletako lidergoa bereganatzen duten titular eta profesionalen arteko bategitea ezinbestekoa dugu. Hausnarketa hau bakarrik edo konpartitu ahal dugu kooperatiba arloko beste kooperatiba, talde eta ordezkaritzarko erakundeekin? 13

Sintesi gisa Zaila izan arren, ikastolon aldetik esandakoaren nolabaiteko sintesia burutu beharko bagenu, bi mailatan jardungo genuke, bi ildo edo bi erronka azpimarratuko genituzke: 1. - Zelan mantendu/berritu gure baitan etengabe jatorrizko ezaugarrien (euskara, euskal kultura, partaidetza soziala) eta beharrizan berrien (erakunde kooperatiboa eta kalitatezko zerbitzu eraberrituak) arteko tentsioa, talde egonkorra garela bermatuz. 2. - Bihar/etzi nola bat egin eta zeintzu ildo azaldu antzerako jarrera eta posizioak aldarrikatzen dituzten talde eta erakundeekin. 13