Zagaenje rudarskim otpadom na Dunavu realnost i medijska

Zagađenje rudarskim otpadom na Dunavu, realnost i medijska bomba

PODRUČJE REALIZACIJE PROJEKTA Rumunska država, koja je trenutno ovlašćena za upravljanje MOLDOMIN SB rudarskim otpadom iz Moldova Noua ( Nova Moldava ) , pre svega je odgovorna za njegov uticaj na životnu sredinu, i odgovorna za prekogra-nično zagađenje proizve-deno u oblastima koje se nalaze u blizini jezera, za čišćenje minskih voda Boşneag – Tăuşani (Bošnjag – Taušanj) ●U Rumuniji, na teritoriji opštine Nove Moldave (Moldova Noua) i opštine Požežene i u Srbiji na teritoriji opštine Velikog Gradišta i opštine Bele Crkve. PERIOD IMPLEMENTACIJE 17 Decembar 2010 - 16 Decembar 2011 PARTNERI NA PROJEKTU Ekološka Grupa za Saradnju NERA - ĐEK NERA (vodeći partner), Lokalni Savet Opštine Požežena, NVO-Škola Plus «Dositej Obradović « ZAPOSLENI (SARADNICI) PROJEKTA Institucija Prefekta županije Karaš - Severin, Opština Veliko Gradište, Šumarsko Gazdinstvo (Vojvodina šume) Pančevo, Društvo Speo Karaš Oravica , Industrijska Gimnazija Nova Moldava, Industrijska Gimnazija "Matijas Hammer" Anina FINANSIRANJE Sadržaj ovog materijala ne mora nužno da predstavlja zvanični stav Evropske unije U slučaju žalbe, kontaktirajte: romania-serbia@mdrt. ro UKUPNI BUŽET: 62. 774 evra

U slučaju zagađenja jezera, za čišćenje minskih voda Taušanj – Bošnjag, donosioci odluka iz Rumunije morali su da uzmu u obzir i da ovo zagađenje može koštati rumunsku državu, (pored ekološke rekonstrukcije u zoni jezero Taušanj – Bošnjag), takođe i značajane finansijske nadoknade za posledice nanesene štete od zagađenja koje je proizvedeno u Rumuniji, a delovalo je na područje i Rumunije i Srbije. Na području županije Karaš - Severin, postoje brojni rudnici, za većinu od njih eksploatacija rude je okončana. . Iz ovih rudnika nastao je industrijski otpad koji je tokom vremena samo evidentiran, ali bez preduzetih potrebnih mera za zaštitu životne sredine. Sada su i dalje izvor zagađenja naselja i zemljišta u čijoj se blizini nalaze. Takav ozbiljan slučaj zagađenja je jezero Bosneag Tausani, predodređeno za čišćenje minskih voda, koje pripadaju preduzeću MOLDOMIN Nova Moldava, firmi koja je trenutno u likvidaciji. Međutim daleko od toga da će skoro biti rešen i problem zagađenja životne sredine. Negativni uticaj na životnu sredinu je prouzrokovalo zagađenje iz jezera Bosneag – Tausani (Taušanj – Bošnjag) i na susednim prekograničnim oblastima Rumunije i Srbije. To je i razlog zašto je ova oblast izabrana kao područje primene ovog projekta. Glavni izvor zagađenja u ovom slučaju su fine čestice rudarskog otpada, koje su dislocirane deflacijom i transportovane vetrovima iz oblasti Moldove. Glavne posledice zagađenja su: degradacija zemljišta, useva i degradacija vegetacije, bolesti među ljudima i životinjama zbog udisanja čestica zagađivača, zagađenje vode za piće (bunari, izvori), urbana generalizovana nelagodnost, negativan uticaj na turizam i biodiverzitet u oblastima posebne zaštite.

Svake godine, u jesen i proleće, kada je jak vetar, što je tipično za ovaj region (košava) suvi pesak oko ribnjaka se dislocira i transportuje oblastima Moldova Veche (Stara Moldava), Moldova Nouă (Nova Moldava), Maceşti (Mačević) i Požežena iz Rumunije i naseljenim mestima Vinči Požeženo, Veliko Gradište, Ram Tribrođe, Banatska i Stara Palanka iz Srbije. U isto vreme, značajna količina materijala se prenosi na oblast močvarnih ostrva Moldova Veche (Stara Moldava), koja pripadaju Prirodnom parku Đerdapu Porţile de Fier (Porcile de Fjer) iz Rumunije, i oblast ramsarske močvare Labudovo Okno, koja pripada Specijalnom prirodnom rezervatu Deliblatska Peščara iz Srbije. Ukupna površina pod uticajem zagađenja u Rumuniji je oko 1780 hektara, uključujući broj 1244 vlasnika i 5500 stanovnika. U Srbiji je pogođeno oko 12. 000 hektara, 4200 domaćinstava i 12. 000 stanovnika. U poslednjih nekoliko godina fenomen zagadjenja rudarskim otpadom na području Moldavija Noua često je predstavljano u centralnim i lokalnim medijima u Rumuniji i Srbiji. U nekim slučajevima problem je predstavljen kao apokaliptična pojava, koja je prouzrokovala osećaj panike među stanovništvom.

● OPŠTI CILJ Da doprinese trajnom razvoju u području opštinama Nova Moldova i Požežena iz Rumunije, i Veliko Gradište i Bela Crkva iz Srbije, kroz smanjenje zagađenja rudarskim otpadom. ● SPECIFIČNI CILJ ►Uključivanje NVO-a i lokalne uprave iz Rumunije i Srbije u cilju tačnog informisanja građana o fenomenu zagađenja rudarskim otpadom koji dolazi iz jezera Boşneag – Tăuşani (Bošnjag – Taušanj). ►Uključvanje NVO- a i lokalne uprave iz Rumunije i Srbije u proces upravljanja industrijskim otpadom koji dolazi iz rudarskog preduzeća MOLDOMIN u cilju zajedničkog poboljšanja opšte situacije.

● CILJNE GRUPE - Ekološka NVO iz pograničnog područja županija Karaš Severin (Rumunija), Braničevski i Južni Banat (Srbija), ( 30 volontera ). – Institucije lokalne uprave iz oblasti opština Nova Moldava, Požežena, Veliko Gradište, Bela Crkva, ( oko 15 predstavnika ). – Lokalne interesne grupe, udruženja ili firme koje imaju posebne razloge za borbu protiv zagađenja rudarskim otpadom, uključujući oko 80 predstavnika. -Lokalni mediji iz okruga Karaš Severin i Braničevski i Južni Banat, ( 10 novinara ). - Zagađenjem pogođeno stanovništvo, iz oblasti opština Nova Moldava, Požežena, Veliko Gradište, Bela Crkva, ( oko 17. 500 ljudi ).

● AKTIVNOSTI ►Trening volontera u domenu alternativnog monitoringa statusa životne sredine koji su pripadnici ĐEK NERE, Velikog Gradišta, Gimnazije, Škole Plus. ► Volonterska kampanja za alternativno praćenje stanja životne sredine u oblastima pogođenim zagađenjem rudarskim otpadom. ►Publikacija propagandnog materijala. ► Volonterska kampanja u projektu sa ciljem informisanja ljudi o uzrocima i posledicama zagađenja rudarskim otpadom. ► Priprema i usvajanje LPA – PURO (Lokalni plan akcije za poboljšanje upravljanja rudnikom otpada) - proširenje na teritoriju Srbije. ► Upućivanje javnog mnjenja na zagađenje iz voda ribnjaka jalovine rudnika Taušanj – Bošnjag. ► Takmičenje iz oblasti novinarskog istraživanja o fenomenu zagađenja iz voda ribnjaka jalovine rudnika Taušanj – Bošnjag.

● REZULTATI ►Proširenje i na teritoriju Srbije LPA – PURO (Lokalni plan akcije za poboljšanje upravljanja rudnikom otpada) ► Zajedničke prekogranične komunikacione mreže, uključuju četiri informativna punkta i takmićenje novinarskog istraživanja o uticaju prekograničnog zagađenja rudarskim otpadom. ►Publikacije ● Brošura "Bela knjiga rudarskog otpada koji dolazi iz otpadnih voda minskog ribnjaka Taušanj-Bošnjag" ● Informacioni bilten "PRIRODA - NOVOSTI" ● Plijant "Izgledi za dekontaminaciju oblasti zagađene rudarskim otpadom, koji dolazi iz otpadnih minskih voda ribnjaka “Tausani-Bosneag" ● Majica i kapa, veb linkovi, audioklip, konferencijska mapa i olovka, poster , šolja

● UTICAJI Uticaj 1 : Podizanje svesti stanovništva o fenomenu, obimu i posledicama zagađenja rudarskim otpadom. Uticaj 2: Unapređenje administrativnih kapaciteta NVO-a za implementaciju zajedničkih programa volontiranja u domenu zaštite životne sredine. Uticaj 3 : Unapređenje profesionalnih veština NVO-a u upravljanju rudarskim otpadom. Uticaj 4 : Poboljšanje administrativnih kapaciteta nevladinih organizacija i lokalne uprave u cilju razvoja zajedničke strategije na lokalnom nivou

TIM PROJEKTA ĐEK NERA Cornel Popovici Sturza - koordinator projekta, Alin Şuşan, Silviu Cheva, Maria Sava, Mariela Popovici Sturza Industrijska Gimnazija Nova Moldava Mariana Corcodel Gimnazija "Matijas Hammer" Anina Mirabela Schinteie NVO Skola Plus Jasmina Turturea Stehlik Lilijana Štefan Stehlik Opstina Požežena Ionela Luţu Nezavisni konsultant novinarskog istraživanja Cristian Frant

Autor prezentacije dr. dipl. enž. Cornel Popovici Sturza Hvala !