Yollar Ayrlrken Transatlantik Ticaret Anlamas ve Trkiye Mustafa

Yollar Ayrılırken Transatlantik Ticaret Anlaşması ve Türkiye Mustafa Kutlay Politik Ekonomi Analisti, USAK Misafir Araştırmacı, Royal Holloway, University of London

İki temel argüman A 1: TTIP/TTYO, teknik bir anlaşma olmaktan çok daha fazlasıdır. Çok-kutupluluğa evrilme eğilimindeki uluslararası sistemde, ABD liderliğinde ekonomik kurum, kural ve normları kontrol etme ve yeniden şekillendirmeye yönelik jeopolitik ve jeoekonomik bir tahayyüldür. A 2: Bu nedenle Türkiye, meseleye sadece teknik açıdan yaklaşmamalı, kalkınma paradigmasına ve dış politika yönelimine etkisi bağlamında politika alternatiflerini ele almalıdır.

Sunum planı • TTIP/TTYO’nun politik ekonomisi – Çok-kutupluluğa geçiş ve hegemonya mücadeleleri – Bir jeopolitik tahayyül olarak TTIP/TTYO • Türkiye: Ne içeride, ne dışarıda? – Gümrük Birliği’nin sorunlu mimarisi – Kalkınma politikalarına etkileri – Dış politika oryantasyonu

TTIP/TTYO’nun politik ekonomisi • Küresel politik ekonominin ‘yeni büyük sorusu’ ü Çok kutupluluğa geçiş eğilimi: ‘Batı’ vs. ‘diğerleri’ (Niall Ferguson) ü Küresel geçiş dönemi (Eric Helleiner) ü Hegemonik üstünlüğün korunması mücadelesi • DTÖ çerçevesinde, çok-taraflı uluslararası ticaret ve yatırım rejimlerinin organize edilememesi • TTIP/TTYO: Batı’nın jeopolitik ve jeoekonomik cevabı ü ABD’nin ‘yeterli eşik’ çabası: İkili anlaşmalar yoluyla düzen tahkimi ü Küresel ekonomik hasılanın yüzde 45’i + Meta ticaretinin yüzde 25’i • TTIP/TTYO: Zorlu bir süreç ü Transatlantik-içi farklılaşan öncelikler (finansal düzenlemeler, tarım, tekstil vs. ) ü Yüksek beklenti-düşük kapasite ihtimali (Uri Dadush) ü ‘Spagetti kasesi’ oluşturma riski (Jagdish Bhagwati)

Türkiye: Ne içeride, ne dışarıda? 1. Doğrudan, kısa-vadeli etkileri ü 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın asimetrik yapısı ü AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı STA’lar ü Türkiye’nin dıs ticaretinin yu zde 46, gelen DYY yu zde 76’sı, dıs arıya DYY yu zde 78’i transatlantik bloku ile 1. Yapısal, uzun-vadeli etkileri ü Dış politika ittifaklarına etkisi • Avrasya Birliği, Şangay İş Birliği Örgütü vs. AB üyeliği ü Türkiye’nin kalkınma paradigmasına etkisi • Orta gelir tuzağı ve kapsayıcı kurumların inşası • Sonuç olarak, ü Gümrük Birliği revizyonu gerekli! Ancak tamamen feshi ve Türkiye-AB ilişkilerinin kötüleşmesi yeni kalkınma ve dış politika güçlükleri yaratabilir.

TEŞEKKÜRLER! Yorum ve eleştirileriniz için mkutlay@ku. edu. tr www. mustafakutlay. com