www szachywszkole pl Magdalena Zieliska Stowarzyszenie Nauczycieli i

www. szachywszkole. pl Magdalena Zielińska Stowarzyszenie Nauczycieli i Animatorów „Szachy w Edukacji”

W międzynarodowych badaniach (PIRLS i TIMSS, 2011 - 2012 r. ) sprawdzających głównie kompetencje matematyczne i znajomość zagadnień z zakresu nauk przyrodniczych dziesięciolatków, polscy uczniowie wypadli najgorzej w Europie.

Cel Ogólnopolskiego Projektu Polskiego Związku Szachowego „Edukacja przez Szachy w Szkole” Zwiększenie umiejętności szczególnie w zakresie: matematycznych polskich uczniów, - logiki, - orientacji przestrzennej, - myślenia analitycznego, - rozwiązywania problemów; - kształtowania ważnych cech osobowości, jak odpowiedzialność, koncentracja, intuicja i odwaga

Realizacja celu Projektu Nauczenie szerokiej grupy dzieci podstaw gry w szachy, co będzie korzystnie oddziaływało na ich rozwój ogólny, zwłaszcza kompetencje matematyczne -> -> za pomocą wprowadzenia nauczania gry w szachy w edukacji wczesnoszkolnej Nauczcie dzieci grać w szachy, a o ich przyszłość możecie być spokojni. (Paul Morphy)

Charakter Projektu - wprowadzenie nauczania gry szachy jako zajęć obowiązkowych dla całych oddziałów klasowych w edukacji wczesnoszkolnej w wymiarze co najmniej 1 godziny lekcyjnej tygodniowo przez co najmniej 2 lata - ocena (opisowa) z zajęć na świadectwie - zajęcia prowadzone przez przeszkolonego (przez WZSzach) nauczyciela danej szkoły (EW, wf, inne) - udział uczniów w cyklu imprez o charakterze zabawy sportowej - badania nad wpływem zajęć na rozwój ogólny i osiągnięcia edukacyjne uczniów, prowadzone przez pracowników naukowych

Zasada trójstronności

Zobowiązania PZSzach i Związków Wojewódzkich - przeszkolenie nauczycieli – kurs 72 h z zakresu gry w szachy oraz metodyki nauczania gry w szachy dzieci w wieku wczesnoszkolnym - ufundowanie sprzętu szachowego dla szkół (15 kompletów szachownic i bierek + szachownica demonstracyjna dla nauczyciela na szkołę) - organizacja konferencji szkoleniowo – metodycznej - wsparcie metodyczne dla nauczycieli (doradca, przewodnik metodyczny, program nauczania, podręczniki, materiały dydaktyczne, program komputerowy do układania własnych zadań szachowych, dodatkowe warsztaty doskonalące) - podręczniki w preferencyjnej cenie (10 zł) - wsparcie organizacji imprez szachowych dla szkół biorących udział w projekcie - organizacja Turnieju Finałowego Projektu raz w roku - prowadzenie strony internetowej o charakterze informacyjnym: www. szachywszkole. pl

Zobowiązania szkół - przeznaczenie co najmniej 1 godziny tygodniowo przez co najmniej 2 lata w edukacji wczesnoszkolnej na zajęcia z projektu w co najmniej 1 klasie - skierowanie co najmniej 2 nauczycieli na szkolenie - zajęcia obowiązkowe dla całego oddziału klasowego (dzieci nie będą selekcjonowane*) - ocena na świadectwie - zgoda na ewentualne zewnętrzne badania naukowe *zajęcia szachowe są również doskonałą formą wspierania rozwoju ogólnego (a nawet terapii i rewalidacji) dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (w tym niepełnosprawnych – Program „Promocja Pionka”)

Zobowiązania Samorządu i/lub organów oświatowych - współorganizacja i sfinansowanie szkoleń i materiałów metodycznych dla nauczycieli - wspieranie i współorganizacja imprez sportowych dla szkół biorących udział w projekcie - informacja i promocja - prowadzenie ewidencji i udział w ewaluacji Projektu - w niektórych samorządach finansowanie zajęć szachowych (godzin pracy nauczyciela)*

*Finansowanie zajęć szachowych (godziny pracy nauczyciela) - Godziny dodatkowo przyznane szkole przez organ prowadzący (wybrane szkoły mazowieckie, śląskie i podlaskie) - Fundusze na tzw. innowację pedagogiczną (szkoły w każdym z województw) - Fundusze zewnętrzne (np. unijne, sponsorzy) – kilka szkół niepublicznych - Godziny brakujące do pełnego etatu nauczyciela (wybrane szkoły podlaskie i warmińsko-mazurskie) - Alternatywna forma wychowania fizycznego (wybrane szkoły dolnośląskie, podlaskie i mazowieckie) - Godzina w ramach ogólnego bloku EW (wybrane szkoły dolnośląskie, świętokrzyskie i mazowieckie) - Godziny „karciane” (szkoły w każdym z województw)

Tak sformułowana innowacja edukacyjna ma akceptację Ministra Edukacji Narodowej (spotkanie grupy roboczej pod przewodnictwem wiceministra Mirosława Sielatyckiego odbyło się w MEN 09. 10. 2012).

Odpowiada także na wydane 15. 03. 2012 Oświadczenie Pisemne Parlamentu Europejskiego w sprawie wprowadzenia do systemów oświaty w Unii Europejskiej programu „Szachy w szkole” (0050/2011).

Parlament Europejski (. . . ) mając na uwadze, że szachy są grą dostępną dla dzieci z każdej grupy społecznej, mogą przyczyniać się do osiągnięcia spójności społecznej i realizacji celów politycznych takich jak integracja społeczna, zwalczanie dyskryminacji, zmniejszenie wskaźnika przestępczości czy nawet walka z różnymi rodzajami uzależnień (. . . ), mając na uwadze, że bez względu na wiek dziecka szachy mogą poprawić jego koncentrację, zwiększyć cierpliwość i wytrwałość, a także rozwinąć zmysł twórczy, intuicję, pamięć oraz umiejętności analitycznego myślenia i podejmowania decyzji; mając na uwadze, że gra w szachy uczy też determinacji, motywacji i sportowego zachowania; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by dążyły do wprowadzenia do systemów oświaty państw członkowskich programu „Szachy w szkole”. . .

Ogólnopolski Projekt PZSzach „Edukacja przez Szachy w Szkole” jest elementem szerszych działań w skali Europy i świata Na arenie międzynarodowej polski Projekt zyskał uznanie: - przedstawicieli państw, które już w pełnym bądź częściowym zakresie wprowadziły obowiązkową naukę gry w szachy (Armenia, Hiszpania, Anglia, Indie, Szwecja, Dania, Niemcy, Stany Zjednoczone, Kanada) - reprezentantów państw, które szukają pomysłów i rozwiązań dla szachów w szkole (Słowacja, Grecja, Łotwa, Austria) - Komisji „Szachy w Szkole” FIDE i Komisji Edukacyjnej ECU

Do tej pory… … do Projektu przystąpiło 12 województw, z czego w 6 odbywają się już zajęcia … w Projekcie jest prawie 300 szkół, a zajęciami objętych jest ok. 9000 uczniów … w ramach Projektu przeszkolonych zostało ok. 750 nauczycieli … został pozyskany pierwszy partner odpowiedzialny za przeprowadzenie badań naukowych nad Projektem (ALK) … odbył się I Ogólnopolski Turniej Finałowy Projektu, wzięło w nim udział blisko 500 uczniów z całego kraju … odbyła się Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowo – Metodyczna „Szachy w Szkole” oraz Konferencja w Sejmie RP, promująca Projekt

Szachowe doskonalenie zawodowe nauczycieli Etap I - szkolenia podstawowe w wymiarze 72 h dydaktycznych Etap II - warsztaty doskonalące dla przeszkolonych nauczycieli, - szachowe i metodyczne konferencje szkoleniowo-metodyczne - turnieje szachowe Etap III - możliwość ubiegania się o tytuł szachowego instruktora szkolnego PZSzach (3 warunki: czynny zawodowo nauczyciel z kwalifikacjami pedagogicznymi, zaliczone szkolenie podstawowe, co najmniej III kategoria szachowa) * Nagroda PZSzach HETMAN w kategorii „Nauczyciel Roku”

W dalszej perspektywie planowane są: • Kontynuacja Projektu w kolejnych latach w zgłoszonych szkołach (objęcie kolejnych roczników) • Rozszerzenie Projektu na kolejne szkoły i województwa

Seria podręczników szkolnych dla najmłodszych, wydana przez PZSzach (kompatybilna z jednym z trzech rekomendowanych przez PZSzach programów nauczania)

Inicjatywy komplementarne wobec Projektu – w Polsce i Europie • W grudniu 2014 r. powstało niezależne Stowarzyszenie Nauczycieli i Animatorów „Szachy w Edukacji”, którego zadaniem jest wspieranie nauczycieli i szkół prowadzących zajęcia szachowe (w zakresie metodyki oraz pozyskiwania funduszy) • Stowarzyszenie organizuje konferencje oraz dodatkowe warsztaty metodyczne • Stowarzyszenie współpracuje blisko z Komisją Edukacyjną ECU oraz Komisją „Szachy w Szkole” FIDE, na której zlecenie opracowuje polskie tłumaczenie „FIDE Students Magazine” bezpłatnego pisma szachowego dla uczniów i nauczycieli • Inicjatywa utworzenia europejskiej organizacji zrzeszającej terapeutów szachowych oraz nauczycieli pracujących z dziećmi SPE

Dzieci o szachach • Szachy to fajna gra i nauka. (Mikołaj, lat 6) • Podczas gry w szachy można się nauczyć: logicznego myślenia, koncentracji no i strategii. (Mateusz, lat 10) • Szachy uczą nas jak wygrywać i przegrywać. (Zosia, lat 8) • Gra w szachy pobudza wyobraźnię, uczy cierpliwości i odporności psychicznej. (Oskar, lat 11) • Szachy to nie tylko nauka, ale też świetna zabawa!!! (Zuzia, lat 7) • Szachy są sztuką, ponieważ nie jest łatwo w nie grać, ale miło spędzamy czas. (Magda, lat 9) • Podczas gry trzeba myśleć. Takie myślenie bardzo rozwija gracza. (Tosia, lat 8) • Szachy uczą myśleć, co się stanie później. (Ala, lat 6) • Każda gra jest inna, jak nowa przygoda. Ciągle trzeba uważać, więc ćwiczysz skupienie. (Grześ, lat 7) • Szachy mnie nauczyły, żeby szanować inne dzieci. Bo nawet jak gram z kimś słabym, to przegram, jak zrobię błąd. (Krzyś, lat 6) • Od kiedy gram w szachy, to jestem bardziej spokojny i dostaję mniej uwag. (Maks, lat 8) • Czasem się poddaję, kiedy mi coś nie wychodzi. Ale w szachach trzeba walczyć do końca i tak się też staram. (Julka, lat 7) • Nie muszę wcale zostać arcymistrzem, żeby lubić szachy. (Ania, lat 9)

Magdalena Zielińska - instruktor sportu w dyscyplinie szachy (uprawnienia MENi. S) i sędzia szachowy; - nauczyciel przedmiotu szachy w jednej ze stołecznych szkół podstawowych i gimnazjum (podyplomowe studia pedagogiczne) od 2008 r. ; - wykładowca na licznych kursach i szkoleniach dla instruktorów sportu oraz nauczycieli; - autorka serii podręczników szkolnych do nauki gry w szachy dla najmłodszych ("Grajmy w szachy" cz. I - III); - w latach 2012 – 2014 Koordynator Ogólnopolskiego Projektu PZSzach "Edukacja przez Szachy w Szkole" i autorka jego koncepcji, założeń programowych, materiałów szkoleniowych i metodycznych; - wykładowca na konferencjach międzynarodowych dotyczących szachów w szkole w Erywaniu ("Szachy w Szkole", 2014) i w Londynie ("Szachy i Matematyka", 2014); - współpracownik Komisji Edukacyjnej Europejskiej Unii Szachowej i Komisji Szachy w Szkole FIDE; - członek Zarządu Stowarzyszenia Nauczycieli i Animatorów "Szachy w Edukacji" Kontakt: magdazielinska 777@gmail. com www. szachywedukacji. suwalki. pl +48 784 113 301