TELF HAKLARI Telif Hakk Nedir Kiinin her trl

TELİF HAKLARI Telif Hakkı Nedir? Kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerin hukuken sağlanan haklardır. 1948 Tarihli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 27. maddesiyle de Telif Hakkının gerekliliği belirtilmiştir. Telif Hakkının doğması için tescile gerek yoktur. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar eserin üretilmesiyle birlikte doğar. Telif haklarında ülkesellik ilkesi geçerlidir. Koruma hangi ülkede talep ediliyorsa koruma şartları o ülke mevzuatına göre belirlenir.

Eser Kanunumuza göre bir fikir ve sanat ürününün eser olarak kabul edilip koruma altına alınabilmesi için; Fikri bir çabanın ürünü olması, Sahibinin hususiyetini taşıması, Şekillenmiş olması, Kanunda sayılan eser türlerinden birine girmesi, gerekmektedir.

Eser Çeşitleri İlim ve edebiyat eserleri Musiki eserleri Güzel sanat eserleri Sinema eserleri İşlenme ve Derlemeler

Eser Sahibi Kanunumuza göre; bir eserin sahibi onu meydana getiren kişidir. Bir eserin birden fazla sahibi olabilir. Sinema eserlerinde; yönetmen, özgün müzik bestecisi, senaryo yazarı eserin birlikte sahibidir. Ayrıca çizgi filmlerde animatör de eser sahipleri arasında sayılmıştır.

YAZILIMLARIN TELİF HAKLARI 1915’ te kabul edilen Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (Trade Related Intelectual Property Rights- TRIPS) bilgisayar programları ile veri tabanlarının hangi şartlar altında telif hakları çerçevesinde korunacağı konusuna açıklık getirdi. Anlaşma ile, *Bilgisayar programcılarına ve ses kayıt prodüktörlerine kendi yapıtlarının kamuya kiralama, yasaklayabilme ve izne bağlayabilme hakkı verildi. *Marka olarak belli bir korumadan yararlanacak işaret tipler tanımlandı ve bunlara tanınacak asgari haklar, devir ve lisans verilmesi ile kurallar belirlendi.

*Endüstriyel tasarım ve modellerinin en az on yıllık bir dönem için koruma altına alınması öngörüldü. Korunan hak sahipleri; korunan endüstriyel tasarım veya modelin kopyaların üretimi, satışı veya ithalatını engelleme hakkına sahip oldu. *Bir buluşun patent ile korunabilmesi için aranan kriterler şu şekilde belirlendi: Yenilik, tekniğin bilinen durumunun aşılması ve sanayiye uygulanabilirlik.

Yazılım korsanlığı nedir Yazılım korsanlığı ; telif haklarıyla korunan yazılımların ve patentli materyallerinin izinsiz olarak kopyalanması, dağıtılması ve kullanılmasıdır. Son kullanıcı korsanlığı: Lisanslı olarak satın alınan yazılımın izinsiz olarak kopyalanmasıdır İstemci – sunucu limitlerinin aşılarak kullanılması: Satın alınan network lisansının izin verdiği kullanıcı sayısı kısıtlamalarını aşarak kullanmak

Sabit Sürücü Korsanlığı: Bilgisayar satıcılarının, yazılım lisanslarını satın almaksızın lisanssız olarak sabit sürücünün üzerine yüklediği yazılım programlarıdır. Sahte yazılım korsanlığı: Lisanslı olarak satın alınmamış ya da internetten indirilmiş bir yazılımın çoğaltılması ve dağıtılmasıdır.

YAZILIMLAR TÜRLERİ Kullanımı Serbest Olan Yazılımlar (Public Domain): Kullanımı herkese açık olan yazılımlardır. Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware): Yalnız belirli bir süre (15 gün, 1 ay, 2 ay gibi) deneme amaçlı olarak kullanılabilir. Sürekli kullanım hakkı için ücretini ödemek gerekir. İşletim Sistemi (Operating System): Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır. Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan MİB, ana bellek vb. kaynakları yönetir. Disk İşletim Sistemi DOS (Disk Operating System): Windows (3. 1, 95, 98, 2000, XP)Windows NT, MAC OS, UNIX, LINUX … Yararlı Programlar: İşletim Sistemi ile verilen format, sıkıştırma, hesap makinesi gibi programlara verilen isimdir. Aygıt sürücüleri (Device Driver): Çevre birimlerinin çalışması için bilgisayara yüklenen programlar. Programlama Dilleri: Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile sağlanır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, Pascal, Delphi, Java, Visual Basic, Visual C… Uygulama Programları : Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretilmiş yazılımlardır. Örneğin, okul yönetim sistemi programları, muhasebe programı, bilgisayar oyunları, programlama dilleri derleyicileri vb. Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar.

Ticari yazılımlar: Muhasebe, tahmin yapma, proje yönetimi gibi genellikle sektörlere hitap edep ücretli programlardır Eğlence yazılımları: Oyun, ekran koruyucu v. b programlar için kullanılır. Eğitim ve Başvuru Yazılımları: Bilgisayar Destekli Eğitim yazılımları, benzetim (simulasyon) yazılımları, elektronik ansiklopedi, atlas. Çoklu ortam (Multimedia) Yazılımları: Bilgisayar tabanlı medya ile bütünleşik olarak hazırlanırlar. Ses, video, animasyon, resim içerirler. Çoklu ortam ansiklopedileri bunlara örnektir. Ücretsiz Yazılım (Freeware): Freeware tanımının kabul edilmiş açık bir tanımı yoktur. Yeniden dağıtımına izin verilen ancak değiştirilmesine izin verilmeyen yazılımlardır. Paylaşılabilir yazılım (Shareware): Yeniden dağıtımına izin verilen ancak deneme sürelerinden sonra kullanılmaya devam etmek isteyenlerin lisans ücreti ödemesi gereken yazılımlardır