SPELLEN EN FORMULEREN Stijlkwesties op zinsniveau ONTSPOORDE ZINNEN

SPELLEN EN FORMULEREN Stijlkwesties op zinsniveau

ONTSPOORDE ZINNEN Als je te lange zinnen maakt, loop je het gevaar dat je zin 'ontspoort'. Zo'n zin noemen we een ontspoorde zin of anakoloet. Fout is: Het bezwaar tegen de huidige overgangsregel is dat, als je in een paar vakken slecht bent, moet je dan het volgend jaar alle vakken overdoen. (. . . je dan het volgend jaar alle vakken over moet doen)

TANGCONSTRUCTIE Dingen die bij elkaar horen, mag je niet te ver uit elkaar zetten. De zin wordt Daardoor onoverzichtelijk. Fout is: Alle leraren vulden de lijsten niet goed in. (niet alle leraren. . . ) De auto reed tegen een boom waarin drie dames zaten. (de auto waarin drie dames zaten. . . ) Ook te veel mededelingen in een zin maken de zin onoverzichtelijk. Fout is: In deze folder van de keuringsdienst van waren wordt gewaarschuwd tegen handelaren die clandestien garnalen laten pellen door illegalen en waarin uit de doeken wordt gedaan welke eisen het pellen van garnalen moet voldoen. (bij 'en' moet een nieuwe zin beginnen: Daarin wordt uit de doeken. . . )

FOUTIEVE SAMENTREKKING Als je twee zinnen met ‘en’ of ‘maar’ aan elkaar plakt, dan mag je de delen die hetzelfde zijn in één van de zinnen weglaten. Dat mag alleen als: - de betekenis hetzelfde is Esther hield konijntjes in haar hok, maar vooral van cavia’s. (houden en houden van) als de vorm hetzelfde is De nieuwe brug is af, en daarom vandaag door de minister geopend. (is af en is geopend) - als de grammaticale functie hetzelfde is Dat lelijke gebouw wordt afgebroken en ook die oude flats. (wordt afgebroken en worden afgebroken) -

FOUTIEVE INVERSIE Inversie In een normale zin komt eerst het onderwerp en dan de persoonsvorm. Als je in een zin de volgorde van onderwerp en persoonsvorm omdraait, spreek je van inversie of tante Betjestijl. Je mag inversie alleen gebruiken in: - vraagzinnen Beginnen we vanmiddag om drie uur? - zinnen die beginnen met een ander zinsdeel dan het onderwerp Vanmiddag beginnen we om drie uur. - zinnen die beginnen met een bijzin. Als iedereen er is, beginnen we om drie uur. Fout zijn zinnen als: Het regende de hele middag en hebben we dus niets kunnen doen. (en we hebben dus…) Op vrijdagmiddag pikken we vaak een terrasje, maar had ik er vanmiddag geen zin in. (maar ik had…)

BEKNOPTE BIJZINNEN (1) In een beknopte bijzin staat geen onderwerp (het zogenaamde verzwegen onderwerp). Als je er een gewone bijzin van maakt, moet het onderwerp verwijzen naar dezelfde persoon/ zaak als het onderwerp uit de hoofdzin. Er zijn drie soorten beknopte bijzinnen: - met te + infinitief Na het gat ontdekt te hebben waarschuwde hij de dijkbewaking. - met een voltooid deelwoord Uit de wind gehouden kon hij de eindstreep halen. - met een onvoltooid deelwoord Dromend van zijn vriendin liep hij tegen een lantaarnpaal.

FOUTIEF BEKNOPTE BIJZINNEN (2) Wanneer het verzwegen onderwerp in de bijzin niet gelijk is aan het onderwerp in de hoofdzin, dan heb je te maken met een foutief beknopte bijzin. Fout is: Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken. (De trein staat niet op het perron te wachten) Reagerend op uw e-mail ontvangt u hier de door u gevraagde folders. (degene die reageert, is niet de 'u‘ die ontvangt).