Przeciwdziaanie przemocy w rodzinie dr Magorzata Dziewanowska Zakad

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie dr Małgorzata Dziewanowska Zakład Kryminologii WPi. A UW Fundacja po DRUGIE

Plan prezentacji Cykl przemocy w rodzinie Psychologiczne aspekty uwikłania Praca z dzieckiem doświadczającym przemocy Karcenie dzieci Statystyki w zakresie przemocy w rodzinie Elementy prawno-karne i procedura Niebieskiej Karty • Media a przemoc • Edukacja młodzieży i materiały do pracy z dziećmi • • •

CYKL PRZEMOCY W RODZINIE

Cykl przemocy w rodzinie Budowanie napięcia Gwałtowne rozładowanie „Normalność”? Miesiąc miodowy Beacause I love you: That’s not love campaign

Konflikt a przemoc Różnice: przewaga i umyślność

PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY UWIKŁANIA

„Akceptacja” przemocy przez osobę, która jej doznaje • Akceptacja „w imię miłości”, „w imię rodziny”, „bo tak się kochamy” • Akceptacja przez rezygnację • Akceptacja ze strachu

„Akceptacja” przemocy przez społeczeństwo • Relacje między dwoma osobami są zawsze bardzo skomplikowane i nie można oceniać ich na podstawie ogólnego modelu • Własne brudy pierze się we własnym domu • Reakcja służb i organów ścigania • Filmy: publiczne stosowanie przemocy – Domestic violence in public – Muslim woman beaten in public

Przyzwolenie społeczne • Jak się kobiety nie bije to jej wątroba gnije • Kobiety są jak drzwi – jak się nie trzaśnie to się nie zamkną • Dzieci i ryby głosu nie mają • Co wolno wojewodzie to nie tobie mały smrodzie • Pupa nie szklanka, nie zbije się • Nie wydziwiaj, nie podskakuj, siedź na pupie i przytakuj Wzorce kulturowe jako wyznaczniki standardów postępowania w rodzinie.

Psychologiczne aspekty uwikłania JA MY JA Skok w przepaść budowanie mostów Źródło: google image

PRACA Z DZIECKIEM DOŚWIADCZAJĄCYM PRZEMOCY

Normalizowanie przez dziecko • Nauka norm społecznych odbywa się przede wszystkim w domu • Przekazywane przez rodziców wzorce stają się obowiązujące Obserwacja Reakcja Akcja

Na wstępie: Teoria uczenia się • Edwin Sutherland i teoria zróżnicowanych powiązań opisująca mechanizm wybierania określonego zachowania – dewiacyjnego bądź niedewiacyjnego • Sutherland sformułował 9 tez, które wyjaśniały w jaki sposób jednostka zdobywa umiejętności i uczy się zachowań, które są albo zgodne z normami w danym społeczeństwie, albo są niezgodne z normami

9 tez Sutherlanda: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Zachowanie przestępne jest wyuczone Zachowanie przestępne zostaje wyuczone w interakcjach z innymi osobami w procesie komunikowania się Zasadnicza część uczenia się przestępnego zachowania dokonuje się w grupach o bliskich osobistych powiązaniach Gdy zachowanie przestępne jest wyuczone, to uczenie obejmuje: a) techniki popełniania przestępstw, b) specyficzne ukierunkowanie motywów, dążeń, racjonalizacji i postaw Specyficzne ukierunkowanie motywów i dążeń jest wyuczone w powiązaniu z określeniem norm prawnych jako wiążących bądź niewiążących Jednostka staje się przestępcą wskutek nadwyżki definicji sprzyjających naruszaniu przepisów prawa nad definicjami nie sprzyjającymi naruszaniu przepisów prawa Zróżnicowane powiązania mogą się różnić częstotliwością, trwałością, pierwotnością i intensywnością W procesie uczenia się zachowań przestępnych poprzez powiązania z kryminalnymi i antyktyminalnymi wzorcami występują te wszystkie mechanizmy, które występują przy każdym uczeniu się Ponieważ zachowanie przestępne jest wyrazem ogólnych potrzeb i wartości, to nie można go wyjaśnić, odwołując się do tych potrzeb i wartości, gdyż zachowanie nieprzestępne jest wyrazem tych samych potrzeb i wartości

Eksperyment Alberta Bandury • Dzieci kopiują zachowania dorosłych – zarówno te dobre, jak i te złe. • Dziecko, które obserwuje dorosłego znęcającego się nad lalką, nie tylko będzie jednak kopiować jego zachowania, ale będzie też dużo bardziej kreatywny.

Praca z dzieckiem doświadczającym przemocy • Praca nad zrozumieniem • Zacznijmy od chłopców – kampania w Indiach • Praca z gniewem • Skończmy zanim się zacznie – kampania w Australii • Praca nad zmianą

Poczucie bezpieczeństwa DACH WNĘTRZE Atmosfera, relacje FUNDAMENTY To, na czym budujemy rodzinę

Konwencja Stambulska • Dziecko – świadek pod szczególną ochroną • Prawo do widzeń i opieki • Równościowa edukacja szkolna • Zakaz obowiązkowych alternatywnych metod rozwiązywania sporów

KARCENIE DZIECI

Kodeks rodzinny i opiekuńczy • Art. 961. Osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim zakazuje się stosowania kar cielesnych. • Art. 95. § 2. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.

Karcenie dzieci Wobec dzieci nie powinno się stosować żadnych kar cielesnych – badania CBOS V 1994 Zdecydowanie tak VI 2008 Raczej tak Raczej nie V 2012 Zdecydowanie Trudno powiedzieć II 2019 0 20 40 60 80 100 120 https: //www. cbos. pl/SPISKOM. POL/2019/K_049_19. PDF

Lanie jeszcze nikomu nie zaszkodziło – badania CBOS V 1994 VI 2008 Zdecydowanie tak Raczej nie Zdecydowanie V 2012 Trudno powiedzieć II 2019 0 20 40 60 80 100 120 https: //www. cbos. pl/SPISKOM. POL/2019/K_049_19. PDF

Kampanie społeczne Źródło: google images

Przemoc psychiczna wobec dziecka Źródło: google images

STATYSTYKI W ZAKRESIE PRZEMOCY W RODZINIE

Trochę statystyk… Art. 207 Niebieska Karta wszczęte stwierdzone 1999 32 037 2006 39 723 24 543 157 854 2010 30 534 18 759 134 866 2016 26 633 14 513 91 789 (pokrzywdzonych) 74 155 (stosujących przemoc) Źródło: policja. gov. pl W roku 2013 zmieniono system zbierania danych, stąd dane ciężko jest porównywać. Niebieska Karta wprowadzona została w 1998 roku przez Komendę Główną Policji (przy wsparciu i współpracy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). W 2010 roku procedura Niebieska Karta została wpisana do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy.

Dlaczego PARPA? Badanie aktowe 2009 -2010 Sprawy karne z artykułu 207 kk Brak alkoholu w uzasadnieniu sędziego Alkohol jedną z przesłanek skazania

W okresie od marca do września 2020 roku odbyło się 14 137 rozmów. Źródło: www. niebieskalinia. info

Co możemy wyczytać z liczb? A czego tam nie ma… - O czym świadczy wzrost lub spadek liczb w oficjalnych statystykach - Definicja przemocy – jedna, dwie, trzy…. - Co wpływa na ciemną liczbę przestępstw: - Obywatele Prawo Organy ścigania Media https: //fra. europa. eu/sites/default/files/fra-2014 -vaw-survey-at-a-glance-oct 14_pl. pdf

ELEMENTY PRAWO-KARNE I PROCEDURA NIEBIESKIEJ KARTY

MODELE OCHRONY PRZED PRZEMOCĄ W RODZINIE • Stosowanie przepisów kodeksu karnego, w przypadku wypełnienia ich znamion przez dany czyn, niezależnie czy sprawca jest osobą bliską czy obcą (np. kraje skandynawskie) • Wprowadzenie specjalnych przepisów (ustaw) odnoszących się do przemocy w rodzinie, jako szczególnego przypadku przemocy (np. Hiszpania) • W Polsce wprowadzony został zarówno odrębny przepis w kodeksie karnym (art. 207) jak i ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z roku 2005, nr 180, poz. 1493)

W polskim prawie Kodeks karny Ustawa o przeciwdziałaniu Konwencja Stambulska przemocy Art. 207. § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 1 a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 lub 1 a połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1– 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 2) przemocy w rodzinie – należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. „przemoc domowa” oznacza wszelkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej zdarzające się w rodzinie lub gospodarstwie domowym, lub między byłymi, lub obecnymi małżonkami, lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą lub dzielili miejsce zamieszkania, czy nie

Dwie drogi działania… Postępowanie karne Niebieska Karta • Postępowanie prowadzone na podstawie jednego z przepisów kodeksu karnego, w przypadku, gdy zachowanie osoby stosującej przemoc wypełnia znamiona przestępstwa • Mechanizm wprowadzony do ustawy w 2010 roku, mający na celu wprowadzenie „miękkich” rozwiązań, w sytuacji, gdy praca ze stronami może przynieść oczekiwany rezultat (osoba stosująca przemoc przestanie ją stosować)

Pobicie Osoby obcej Osoby bliskiej Art. 157 i 156 kodeksu karnego (kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia/kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu) LUB Procedura Niebieskiej Karty Jak sprawić, żeby możliwość wyboru procedury działania dawała wyższe gwarancje bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy?

Praca na kazusach Siostra informuje, że jej mąż zaczął wydzielać jej pieniądze (ona nie pracuje), poniża ją przy dzieciach, zmusza do współżycia, szarpie i popycha. Ma widoczne ślady. Spokojne, zamknięte osiedle domków tzw. bliźniaków. Za ścianą co jakiś czas słychać kłótnie, krzyki, tłuczenie naczyń, trzaskanie drzwiami… Ojciec z córka na spacerze. W pewnym momencie dziecko odbiega za motylkiem. Gdy wraca ojciec w złości daje jej klapsa, bo odeszła bez jego wiedzy i pozwolenia.

MEDIA A PRZEMOC

Prezentowanie treści w mediach Sygnalizowanie Częstotliwość Dezinformacja Selektywny dobór Przeinformowanie Niedoinformowanie

Źródło: https: //www. facebook. com/szczuciecycem/

Wpływ mediów na stosowanie przemocy oczyszczenie powstrzymanie stymulacja przyzwyczajenie

EDUKACJA MŁODZIEŻY I MATERIAŁY DO PRACY Z DZIEĆMI

• Przemoc rówieśnicza http: //podrugie. pl/kopia/wpcontent/uploads/2017/10/scenariusz-przemocr%C 3%B 3 wie%C 5%9 Bnicza. pdf • Przemoc ma twarz http: //podrugie. pl/publikacje/ • Przeciwdziałanie stosowania przemocy w dorosłym życiu - http: //podrugie. pl/kopia/wpcontent/uploads/2016/09/PRZECIWDZIA%C 5%81 ANIE-STOSOWANIU-PRZEMOCY-scenariusz. pdf

#Itwasme #Ihearyou #metoo

Dziękuję za uwagę! malgorzata. dziewanowska@podrugie. pl