Opinie warszawiakw na temat zjawiska przemocy w rodzinie

Opinie warszawiaków na temat zjawiska przemocy w rodzinie Warszawa, październik 2011 Opracowanie: Dorota Stempniak Urząd m. st. Warszawy Centrum Komunikacji Społecznej Wydział Badań, Analiz i Strategii dstempniak@um. warszawa. pl

Informacje o badaniu Temat: Opinie warszawiaków na temat zjawiska przemocy w rodzinie Realizacja: XI 2007 r. , VII 2008 r. , VI 2009 r. , VI 2010 r. , VI 2011 r. Próba: Ogólnowarszawska, reprezentatywna, losowa próba warszawiaków w wieku 18 i więcej lat Liczba zrealizowanych wywiadów: Metodologia badania: Każdorazowo licząca od 1071 do 1100 osób. W latach 2007 – 2009 badanie realizowane techniką bezpośrednich wywiadów (PAPI). W latach 2010 – 2011 badanie realizowane techniką wywiadów telefonicznych (CATI). Maksymalny statystyczny błąd pomiaru: +/- 3, 0% Wykonawca: CBOS (2007 -2009), ARC Rynek i Opinia (2010 -2011)

Cele badania § Skala zjawiska. § Postawy warszawiaków wobec przemocy w rodzinie. § Poziom akceptacji dla różnych form przemocy. § Znajomość instytucji, organizacji zajmujących się problemem przemocy w rodzinie. § Poziom korzystania z pomocy różnych instytucji i organizacji. § Reakcje na przemoc w rodzinie. § Ocena wymiaru instytucjonalno–prawnego. § Wspieranie MPPP w rodzinie.

Znajomość rodzin z problemem przemocy Osoby z niższym wykształceniem częściej niż pozostałe grupy respondentów deklarują znajomość rodzin, w których występuje zjawisko przemocy w rodzinie (20% do 14%). Zjawisko przemocy częściej dostrzegają osoby, które źle lub bardzo źle oceniają sytuację materialną swojego gospodarstwa domowego (26% do 14%). Osoby młode, zwłaszcza w przedziale wieku 25 – 34 lata, częściej dostrzegają problem przemocy w swoim otoczeniu aniżeli osoby starsze (20% do 11% ).

Kontakt z przemocą w rodzinie – analiza wskazań pozytywnych Czy Panu(i) osobiście lub komuś z Pana(i) gospodarstwa domowego zdarzyło się czy też nie doświadczyć przynajmniej jednego z następujących zachowań: ktoś był słownie obrażany, szantażowany, szarpany, bity? * Czy zetknął(ęła) się Pan(i) z problemem przemocy w swojej rodzinie? * W pytaniu zadanym w 2010 r. oraz 2011 r. badani mogli wskazać na jedną, dwie lub trzy formy przemocy, z którymi stykają się w swoim gospodarstwie domowym. N=1100 N=1120 N=1171** **Źródło: „Barometr Warszawski”, pomiar 2009.

Doświadczanie różnych form przemocy n=367 n=387 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały, że w ich gospodarstwie domowym występuje przemoc w rodzinie.

Doświadczanie różnych form przemocy w zależności od cech społeczno-demograficznych Czy Panu(i) osobiście lub komuś z Pana(i) gospodarstwa domowego zdarzyło się czy też nie doświadczyć następujących zachowań ze strony innych domowników: Sytuacja Wykształcenie materialna Dobra Niskie (n=28) (n=154) Średnia Średnie (n=153) (n=171) Zła Wyższe (n=186) (n=38) Ktoś z domowników był wyzywany, obrażany, słownie poniżany 93% 82% 85% 89% 84% 76% Panie częściej niż panowie zauważają problem przemocy psychicznej. Ktoś z domowników był szantażowany, zastraszany 16% 25% 22% 25% 34% 17% Kobiety częściej także przyznają się do tego, że w swoich gospodarstwach domowych stykają się z przemocą słowną (89% do 81%). Ktoś z domowników był szarpany, popychany, bity 49% 64% 58% 54% 68% 55% 26% 16% Ogółem (n=363) (n=367) *Analiza wskazań pozytywnych.

Rodzaje doświadczanej przemocy – opinie ofiar przemocy O jakie formy przemocy pytać i w jaki sposób?

Poziom akceptacji dla różnych form przemocy 4 pkt. proc. 2 pkt. proc. N=1100 (2011 r. ) Zdecydowanymi zwolennikami klapsów nieco częściej są osoby starsze, tj. powyżej 50 roku życia (20% do 16%).

Przemoc fizyczna wobec dzieci Akceptacja dla surowego karania dzieci wzrasta, gdy stwarzają one problemy wychowawcze. N=1100 (2011 r. ) N=1120 (2010 r. )

Znajomość instytucji, organizacji udzielających pomocy N=1100 (2011 r. ) N=1120 (2010 r. ) Znajomość instytucji udzielających pomocy silnie koresponduje z wykształceniem respondentów: im ono jest wyższe, tym większa jest wiedza na temat tego typu placówek. Wśród osób z wyższym wykształceniem 41% deklaruje znajomość instytucji zajmujących się problemem przemocy w rodzinie, podczas gdy wśród ogółu badanych ten odsetek wynosi 34%.

Spontaniczna znajomość instytucji, organizacji 1/2 udzielających pomocy 14 pkt. proc. 6 pkt. proc. 2 pkt. proc. 4 pkt. proc. n=379 N=364 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały znajomość jakichś instytucji, organizacji udzielających pomocy.

Spontaniczna znajomość instytucji, organizacji udzielających pomocy 2 pkt. proc. 3 pkt. proc. n=379 N=364 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały znajomość jakichś instytucji, organizacji udzielających pomocy. 2/2

Korzystanie z pomocy instytucjonalnej Dlaczego zdecydowana większość osób mających kontakt z przemocą w swoich gospodarstwach domowych - deklaruje, że nikt z rodziny nie korzysta z pomocy instytucjonalnej? n=367 n=387 *Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które w swoim gospodarstwie domowym stykają się z różnymi formami przemocy.

Instytucje najczęściej udzielające pomocy n=31 n=35 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały korzystanie z pomocy instytucjonalnej.

Ocena systemu instytucjonalnego – opinie ofiar przemocy w rodzinie Oceny poniżej średniej *Pełne słupki oznaczają częste kontakty instytucjonalne, a puste – rzadkie

Pożądany przez klientów poziom świadczonych usług – opinie ofiar przemocy w rodzinie N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

Ocena systemu instytucjonalno-prawnego (analiza wskazań pozytywnych) Ofiary nie zawsze przyznają się do swojej sytuacji, dlatego odpowiednie służby nie zawsze mogą im pomóc. 90% Prawo w Polsce w niedostatecznym stopniu chroni ofiary przemocy w rodzinie. 66% Wiele rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie otrzymuje potrzebnej im pomocy. 63% W Warszawie bardzo łatwo otrzymuje się pomoc od instytucji i stowarzyszeń zajmujących się problemem przemocy w rodzinie. 29%

Reakcje na przemoc – porównanie wskazań w proc. 75 7 pkt. proc. 72 3 pkt. proc. 38 7 pkt. proc. 10 33 28 17 17 16 5 pkt. proc. odpowiedź spontaniczna odpowiedź wspomagana n=293 (2011 r. ) *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały znajomość osób reagujących na przemoc.

Dlaczego część osób w ogóle nie reaguje na przypadki przemocy w rodzinie ? Obawiają się o swoje bezpieczeństwo (49%) Przemoc jest wyłącznie sprawą rodziny, której problem dotyczy (34%) Nie obchodzą ich sprawy innych osób (31%) Chcą mieć święty spokój (24%) Nie chcą sobie psuć dobrych stosunków sąsiedzkich (10%) N=1100 (2011 r. ) 1/2

Dlaczego część osób w ogóle nie reaguje na przypadki przemocy w rodzinie ? Nie chcą tracić czasu na zeznania chodzenie po sądach (9%) Nie wiedzą, co robić w takiej sytuacji (9%) Akceptują takie zachowanie (7%) Nie wierzą w skuteczność takiej interwencji (5%) Nie są pewni, czy problem jest poważny (5%) N=1100 (2011 r. ) i 1/2

Podsumowanie Zjawisko wstydliwe, skrywane przed otoczeniem Problemy z szacowaniem skali zjawiska przemocy w rodzinie Zjawisko uznawane za prywatną sprawę rodziny Zjawisko różnie definiowane Zjawisko częściowo akceptowane Tworzenie bazy wiedzy Trudności z pozyskiwaniem rzetelnych i trafnych informacji dotyczących przemocy w rodzinie Zakres gromadzonych danych Dane urzędowe Sondaże społeczne

System normatywny oraz rozpoznawalność problemu Pokazywanie rozmiarów i szkodliwości różnych form przemocy w rodzinie Jak przeciwdziałać przemocy w rodzinie? Programy edukacyjne Kampanie społeczne Szkolenia, warsztaty dla tych grup zawodowych, które mogą mieć kontakt z ofiarami przemocy w rodzinie. Uświadamianie, że przemoc nie jest normą Budowanie poczucia podmiotowości Rozumienie własnych emocji oraz umiejętność radzenia sobie z problemami Zwiększanie wrażliwości otoczenia na przypadki przemocy Fora internetowe Jak rozpoznawać przemoc w rodzinie? Kiedy problem jest poważny?

Odpowiednie reagowanie Co robić w sytuacjach trudnych? Jak reagować na przemoc w rodzinie? Reagowanie tylko na drastyczne przypadki przemocy w rodzinie Gdzie szukać pomocy? Kogo informować? Warto informować odpowiednie służby, ponieważ one szybko i skutecznie zareagują. Ludzie muszą mieć poczucie, że mogą liczyć na wsparcie systemu instytucjonalno-prawnego.

Wsparcie instytucjonalno-prawne Jak zwiększyć efektywność systemu instytucjonalno-prawnego? System pomocy musi być znany i oceniany jako efektywny Wypracowanie dobrych standardów świadczenia usług Ewaluacja systemu świadczenia usług pomocowych i ciągła dbałość i jego wysoką jakość Zwiększenie dostępu do systemu pomocy Wspieranie sektora pozarządowego w rozwiązywaniu problemów przemocy Badanie satysfakcji klientów

Dziękuję Państwu za uwagę! Dorota Stempniak dstempniak@um. warszawa. pl