Odyometre uzman odyologodyolog ve odyometrist tarafndan iitmeyi lmek

Odyometre, uzman odyolog/odyolog ve odyometrist tarafından işitmeyi ölçmek için kullanılan elektronik bir enstrümandır

• Odyometre cihazı farklı frekanslarda saf ses üretir. • Saf sesleri farklı şiddet seviyelerinde azaltır ya da çoğaltır. • Transducer olarak adlandırılan kulaklıklara gönderir. Böylece hasta saf ses sinyali duyar.

• Ayrıca broad band(geniş band) ve narrow band (dar band) gürültü de üretir. • Odyometre, mikrofon veya compact disk çalar gibi diğer kaynaklardan aldığı ses sinyallerini hastaya sunulmasını ve bunu yaparken yine ses şiddet seviyesinin azaltılması ya da çoğaltılmasını sağlar.

Odyometre cihazını oluşturan üç ana parça vardır. • ossillator • attenuator • interrupter switch

Oscillator: 125, 250, 500, 750, 1000, 1500, 2000, 3000, 4000, 6000 ve 8000 Hz. ana oktav ve ara(yarım) oktav frekanslarda saf ses üretir. Bazı odyometrelerde az önce bahsi geçen tüm frekanslar olmayabilir ya da bu frekanslara ilaveten daha yüksek frekanslar bulunabilir.

• Attenuator: Sinyalin şiddet seviyesini kontrol eder. Genellikler 5 d. B lik adımlarla azaltır ya da çoğaltır. -10 d. B den başlayıp maksimum çıkış seviyesine kadar 5 d. B lik adımlarla azaltır ya da çoğaltır. Maksimum (azami) çıkış (output) seviyesi frekans ve transducer tipine göre değişebilir.

Genellikle 125 Hz’de 85 d. B 250 Hz’de 105 d. B 500 Hz’den 4000 Hz’e kadar 120 d. B 6000 Hz’den 8000 Hz’e kadar 110 d. B. Bir başka transducer olan kemik vibrator’de maksimum output level (azami çıkış seviyesi) • 500 Hz’de 65 d. B • 1000 Hz’den 4000 Hz’e kadar 80 d. B • • •

• Interrupter switch: Odyometre cihazındaki sinyal göndermek için basılan düğmedir. Saf ses sinyalini göndermemizi sağlayan bu sistem doğal olarak kapalıdır ve biz düğmeye basınca açılıp hastaya ses göndermemizi sağlamaktadır.

al Siny esi Düğm

Transducer (Dönüştürücü) • Odyometre sisteminin diğer önemli komponenti dış transducerlardır (dönüştürücü). • Transducer(dönüştürücü) odyometre cihazındaki elektrik enerjisini akustik enerjiye veya vibrasyon (titreşim) enerjisine dönüşür. Odyometrik amaçlar için kullanılan transducerlar(dönüştürücüler) kemik vibrator, hoparlör ve hava yolu kulaklıklardır. • Kulaklıklar insert, supra-aural ve circumaural olarak üçe ayrılır.

SUPRA-AURAL KULAKLIKLAR

Insert Kulaklıklar

• Insert Kulaklık sadece dış kulak yolunu kaplayan küçük bir kulaklıktır. Kulaklık ve kulak kanalı arasında akustik coupling i sağlamak amacıyla esnek ve yumuşak bir materyalden yapılmıştır. • Supra-aural kulaklıklar standart kulaklıklar olarak kabul edilsede 1980’ler de insert kulaklıklar kliniklerde yerini almaya başlamıştır. • Fazlasıyla kollapse olmayan kanallar: supra-aural kulaklıkların yerleşimi kulak kanalının kollapse olmasına ya da kapatılmasına neden olur. Özellikle kulak kanalı kartilajı fazla esnek olan yaşlı hastalarda bu durum daha fazla olur. • Kollapse kanallar genellikle odyogramda yüksek frekanslarda iletim tipi işitme kaybının görülmesine neden olur. • Gerçek yaşamda kulaklık sürekli takmıyoruz.

Maskeleme gereksinmesi azalır • Supra-aural kulaklıklar kulak kanalına sesi iletir fakat aynı zamanda kulaklık yastığı aracılığıyla kafatasına da titreşim verir. Kafa ile bağlantı yeri ne kadar geniş/fazla olursa vibrasyon/titreşim iletme oranı o kadar artar. Bu durum sesin diğer kulağa geçmesine neden olur ve dolayısyla maskeleme iht iyacı doğar.

Yerleştirdiğimiz kulaklığın sabit kalmasını sağlar • Insert kulaklığın Supra-aural kulaklıklardan boyut olarak daha küçük olması hasebiyle daha kolay yerleştirilmesi ve kulakta kalması mümkündür.

SORU • Atrezik kulağa sahip • Stenotik kulak kanalı olan • Çok fazla akıntılı kulağı olan hastada hangisi kullanılmalıdır?

Bone(Kemik) Vibratör

Bone Vibrator (Kemik Vibratör) • Mastoid kemik üzerine yahut alna yerleştirmek suretiyle kafatası kemiklerini titreştirme yoluyla koklea’yı uyaran klinikte rutin olarak kullanılan bir diğer transducerdır.

• Pure-tone (saf ses) odyometrenin amacı insanlar arasındaki iletişimin cereyan ettiği spesifik frekans aralığında işitme hassasiyeti eşiğinin ortaya çıkarılmasıdır. • Eşik hassasiyeti genellikle farklı saf ses veya sinüzoid serilerinin ölçülmesiyle olur. • Saf ses odyometrinin amacı kişinin en az duyabildiği( ama duyduğuna emin olduğu) saf ses sinyalinin en düşük şiddetinin belirlenmesidir. • Eşikler farklı sinüzoidal frekanslarda ölçülerek sonuçlar frekans ve şiddetin birleştiği noktalarda grafiksel olarak gösterilir. Bu grafiğin adına odyogram denir.

Odyometrik Semboller • American Speech-Language-Hearing Association (ASHA, 1990), which are derived primarily from the American National Standards Institute (ANSI S 23. 21 -1978).

Ülkemizde Grafik Odyogramda Kullanılan Semboller Sağ kulak hava yolu eşiği kırmızı renkli: O-O-O Sağ kulak kemik yolu eşiği: <-<-< Sol kulak hava yolu eşiği mavi renkli; X-X-X Sol kulak kemik yolu eşiği mavi renkli >->-> Maskelenmiş Sağ Kulak H. Y. Eşiği; Maskelenmiş Sol Kulak H. Y. Eşiği; Maskelenmiş Sağ Kulak K. Y. Eşiği; [ Maskelenmiş Sol Kulak K. Y. Eşiği; ] Sembolleri ile odyograma işaretlenir. 27

• Klinikte saf ses odyometrisiyle 250 Hz ila 8000 Hz frekansları değerlendirilir.

• 250 Hz • 500 Hz • 1000 Hz • 2000 Hz • 4000 Hz • 6000 Hz • 8000 Hz