Alg duyu organlar tarafndan alnan uyarclarn beyin tarafndan
Algı, duyu organları tarafından alınan uyarıcıların beyin tarafından yorumlanıp anlamlandırılmasıdır. Duyumun devamıdır.
Sizce Anna’nın kumsalda koşu yaptığı sırada kumsalın ilerisinde gördüğü şey ne olabilir? Kaya Kıyıya yanaşmış kayık Dal yığınları. . .
Anna ilk başta kumsalın ilerisinde gördüğü şeyin sularla sürüklenmiş dallar olduğunu düşünüyor. Sonrasında gördüğü şeye yaklaşırken bunun sularla sürüklenen bir dal olmayabileceğini düşünüyor ve iyice yaklaştığında bir “şemsiye” gördüğünü anlıyor.
Algılama, duyumların çeşitli biçimlerde örgütlenip anlam kazanması, yorumlanmasıdır.
Duyum İle Algının Karşılaştırılması ØDuyum beş duyuda, algı beyinde gerçekleşir. ØDuyum olmadan algı gerçekleşmez ØDuyum ham bilgidir, algı işlenmiş yorumlanmış bilgidir. ØDuyum doğuşla gelirken algı öğrenmeyle sonradan kazanılır ØDuyum objektif (nesnel); algı ise sübjektif nitelik taşır. Yani duyum herkeste aynıdır ancak algı kişiye, kişinin eğitim düzeyine, kültüre, cinsiyete göre değişiklik gösterir. ØDuyum bellekte yer etmez, algı eder. Algı yeniden hatırlanabilir.
İnsan dış dünyayı olduğu gibi anlamlandırmaz. Daha önceden öğrenilmiş bilgiler ve yaşantılar algılamasına yön verir.
ALGININ ÖZELLİKLERİ 1) ALGIDA ORGANİZASYON (ÖRGÜTLENME): Uyarıcıların bir bütün içinde algılanmasıdır. Örn; bir melodiyi tek notalarla değil bir bütün olarak dinlememiz.
Algıda Organizasyonu Etkileyen Etmenler: §Benzerlik: Birbirine benzeyen nesneler bir bütün halinde algılanır. §Yakınlık: Parçaların birlikte gruplanması yakınlıklarına bağlıdır.
§Tamamlama: Uyarıcının eksik kısımlarını tamamlayarak algılama eğilimimiz vardır.
§Süreklilik (Devamlılık) : Uyaranların belli bir süre devam etmesi durumunda bütün halde algılamamız.
2) ALGIDA DEĞİŞMEZLİK: Tanıdık bir nesneyi; ışık koşulları, nesnenin konumu ya da bize uzaklığı ne olursa olsun kalıcı ve değişmez algılarız. §Büyüklük değişmezliği
§Renk değişmezliği Türk bayrağının gece karanlıkta da kırmızı-beyaz algılanması §Şekil (Biçim) değişmezliği
3) DERİNLİK ALGISI
DERİNLİK ALGISI VİDEO
4) ŞEKİL (FİGÜR) - ZEMİN (FON) İLİŞKİSİ: Pervane beyaz mı, siyah mı? Köhler Pervanesi
Beyaz kısımları pervane olarak gördüğümüz takdirde, siyah kısımlar zemin olur.
Siyah kısımları pervane olarak gördüğümüz takdirde, beyaz kısımlar zemin olur.
Şekil – Zemin İlişkisi Video
5) ALGIDA SEÇİCİLİK: Bir çok uyarıcı arasından bazılarını seçip algılama. Örn; Kalabalık bir cafede çok fazla ses varken, yanımızdakinin söylediğini bile duymakta zorlanırken, 2 masa ötemizde konuşma arasında ismimiz geçtiğini duymamız. Örn; Aç bir kişinin, buzlu cam arkasında bulunan boya kutularını yiyecek çeşidi olarak algılaması. Örn; Yılbaşından önce sade olan bir mağazanın vitrini yılbaşına yakın renkli ampullerle süslendiğinde doğrudan dikkatimizi çekecektir.
Algıda Seçicilik ile Dikkat birbiriyle ilişkilidir ancak aynı değildir. DİKKAT: Düşüncenin odaklanmasıdır. belli bir olaya
Sürekli dikkatten söz edilebilir mi?
Dikkat, sık bir konudan başka bir konuya atlar. Buna Dikkatte Kayma (Dikkatte Değişme) denir. Örneğin, bir konferans dinlerken gözümüzü konuşanın yüzüne dikmiş olduğumuz halde, dikkatin zaman kendi iç yaşantılarımıza çevrildiği olur. Örneğin, çok ilgi ile izlediğimiz bir maçı seyrederken dikkat hali bazen topa, bazen oyunculara, bazen hakeme ya da seyirciye doğru bir takım kaymalar yapar.
İki şeye birden dikkat etmek mümkün müdür? İki şeye birden dikkat eden insanlar bunu nasıl yapabilmektedirler?
Aynı zamanda iki şeye dikkat etmek kolay olmaz; hatta bunun mümkün olmadığı ileri sürülür. Ancak aynı zamanda iki işi birden görmek mümkündür. Örneğin, örgü örerken bir konuyu arkadaşıyla tartışan bir bayan gibi. Yahut, iki telefonla birden konuşan bir iş adamı gibi. Bu durumlarda bir arada yapılan iki işten birinin otomatikleşmiş olması mümkündür. Böylece insan, işlerden birini düşünmeden olarak yapar ve dikkatini öteki iş üzerinde toplar.
ALGI YANILMALARI Bir şeyin doğruluğuna karşımızdakileri inandırmak için “gözlerimle gördüm, kulağımla işittim “ deriz. Acaba gözlerle görülen şeylerin doğruluğuna her zaman güvenilebilir mi?
Algılamada duyu organları yoluyla alınan duyumlar zihinde bütünlenerek yorumlandığından, her görülen ve işitilen şeyin nesnel olarak doğru olması ihtimali kesin değildir. Algı Yanılmaları; duyu organlarınca alınan uyaranların olduğundan farklı algılanmasıdır. Algı yanılmalarında duyu organlarının yapısının ve geçmiş yaşantıların etkisi vardır. Algı yanılmaları 2'ye ayrılır: 1) İllüzyon (Yanılsama) 2) Halüsinasyon (Sanrı)
1. İllüzyon (Yanılsama) Var olan bir uyarıcının yanlış algılanmasıdır. Fiziksel nedenlerle ve Psikolojik nedenlerle ortaya çıkmaktadır. v. Fiziksel İllüzyon: Duyu organlarının ya da uyarıcıların içinde bulunduğu durumdan kaynaklanan hatalı algılamadır ve herkeste aynı biçimde görülür.
Müller-Lyer İlüzyonu Çizgilerden hangisi daha uzun?
Aslında bu iki çizgi birbiri ile tıpatıp aynıdır. Müller-Lyer yanılsamasına ilişkin bir açıklama, uçları dışa bakan çizgiyi dikdörtgen bir cismin bize nispeten daha takın dış köşesi gibi algıladığımızı öne sürmektedir. Tıpkı bir binanın dış köşesi gibi. Ok uçları içe doğru bakan diğer çizgiyi ise yine dikdörtgen bir cismin bizden uzaktaki iç köşesi gibi algılıyoruz, yanı tıpkı bir odanın bize uzaktaki iç köşesi gibi. Yani algı sistemimiz yanlışlıkla, uzaklığı hesaba katmaktadır.
Beynimiz Bizi Kandırıyor mu? Yaşadığımız Yanılsamalara Bir Göz Atalım…
Hadi Ne Gördüğünüzü Söyleyin…
Gözlerinizi hareket ettirmeden yarım dakika boyunca bakın. Yeterince odaklandığınız zaman görselin yavaş bir şekilde ortadan kaybolduğuna tanıklık edeceksiniz.
Şeytan Çatalının iki dişi vardır. Yoksa üç müydü ?
v. Psikolojik İllüzyon: Bireyin içinde bulunduğu psikolojik koşullardan, geçmiş yaşantılardan kaynaklanan illüzyondur ve kişiden kişiye değişir. Ruh hali, kaygı, korku, ihtiyaç ve beklentiler gibi nedenler etkilidir.
Örneğin korkan bir insan için tahta gıcırtıları eve hırsız girdiği sanısını uyandırır. Işık ve gölgeler hayaletmiş gibi görünür.
İLLÜZYON VİDEO
2. HALÜSİNASYON (SANRI): Bir dış uyaran olmadığı halde varmış gibi algılamaktır.
Halüsinasyon Ne Zaman Ortaya Çıkar Akıl hastalarında Ateşli hastalıklarda
Bazı ilaçları kullananlarda yan etki olarak Madde bağımlılığının yol açtığı krizlerde
- Slides: 45