OCUKLARDA KAYGI KAYGI NEDR Kiinin karlat durum ve

ÇOCUKLARDA KAYGI

KAYGI NEDİR? • Kişinin karşılaştığı durum ve olaylar karşısında duyduğu ve engellemekte zorluk çektiği aşırı endişe ve uyarılmışlık halidir.

KAYGILI KİŞİDE/ÇOCUKTA NELER GÖRÜLEBİLİR? Kolay yorulma Kolay sinirlenme, gergin, huzursuz hissetme Kötü bir şey olacakmış gibi hissetme, panik duygusu Aileden ayrılmak istememe Kalp atışlarında hızlanma Nefes alışın hızlanması Terleme Ellerde titreme Kendini zayıf, güçsüz hissetme Odaklanmakta güçlük, dikkati kaygı yaratan düşünceden uzaklaştırmakta zorlanma • Uykuya dalmakta güçlük • Mide problemleri, hazımsızlık • Kaygıyı kontrol etmede güçlük • • •

UZUN SÜRELİ KAYGI NELERE YOL AÇABİLİR? • Kaygı/korku mutluluk, üzüntü gibi doğal duygulardandır. • Bir miktar kaygı/korku hayatımızı devam ettirebilmemiz için gereklidir. • Örneğin; saldırgan bir hayvan karşısında kaygı/korku hissetmek ondan kaçmamızı sağlar. • Sınav kaygısı ise derslere düzenli çalışmamızı sağlar. • Ancak bu kaygıların/korkuların düzeyinin yüksek olması ve uzun sürmesi bazı olumsuz durumlara yol açabilir: 1. Anksiyete bozuklukları 2. Kişilik bozuklukları 3. Sosyal hayattan kopukluk, içe kapanma 4. Akademik başarıda düşüş 5. Aileden ayrılamama

SANIRIM ÇOCUĞUM ÇOK KAYGILI! Çocuğunuzun kaygılı olduğunu fark ediyorsanız ilk yapmanız gereken: ona bakım veren ve çevreleyen kişileri gözlemlemek, kendiniz de dahil olmak üzere, kimin kaygılı davrandığını saptamak olmalıdır. ● Çocuğumuza, kaygılı yaklaşıyor olabilir miyiz, ona gereksiz yere kaygı yansıtıyor olabilir miyiz? ● Rahat olmamız gereken durumlarla onu aşırı kolluyor muyuz? ● Onu kollamak adına bağımsızlığını kısıtlıyor muyuz? ●Endişeli olduğunu ya da korktuğunu söylediği zamanlarda ona korkusunu-kaygısını ifade etme şansı veriyor muyuz?

NELER YAPABİLİRİZ? • İlk olarak kendi kaygı durumunuzun farkına varın. 1. Kendi yakın çevreniz ile güncel konular ile ilgili nasıl bir bilgi alışverişinde bulunuyorsunuz? 2. Haberleri izlerken/dinlerken neler hissediyorsunuz? Nasıl tepkiler veriyorsunuz? 3. Güncel konular ile alakalı tedbirler alıyor musunuz? Aldığınız tedbirlerin boyutu nedir?

NELER YAPABİLİRİZ? • Çocuğunuzun kaygı durumunun farkına varın. 1. Çocuğunuzun bulunduğu ortamda güncel konular ile ilgili nasıl bir iletişim halindesiniz? 2. Çocuğunuz size bu konularla ilgili sorular soruyor mu? Nasıl sorular soruyor? 3. Çocuğunuz haberleri izliyor/dinliyor mu? Haberlere nasıl tepkiler veriyor? 4. Çocuğunuz arkadaşları ile güncel konular hakkında bilgi ve duygu alışverişinde bulunuyor mu? Bulunuyorsa düzeyi nedir? 5. Çocuğunuz oyunlarına bu durumları yansıtıyor mu?

NELER YAPABİLİRİZ? • Çocuğunuzun sorduğu sorulara net ve basit yanıtlar verin. • Çocuğunuzun duygularını anlatmasına fırsat sağlayın. • Bana güven hiçbir şey olmayacak. Sen merak etme bunları atlatacağız. gibi güven cümleleri yerine çocuğunuza kaygılandığı zaman kendini nasıl hissedebileceği hakkında bilgi verin. Bu sürecin normal olduğunu, eğer aşırı düzeyde kaygı hissederse mutlaka bunu sizinle paylaşması gerektiğini ona anlatın. • Çocuğunuza nefes egzersizleri ile rahatlamayı öğretin.

Nefes egzersizi 1 1. Çocuğunuz bir sandalyede otursun ve arkasına yaslansın. 2. Ellerini karnına koysun ve sizin yönlendirmelerinizi dikkatle dinlemesini söyleyin. 3. Daha sonra 4 saniye boyunca burundan derin nefes alsın (çocuğunuz yerinize siz sayabilirsiniz) karnının nasıl şiştiğine baksın. 4. Daha sonra da olabildiğince uzun yılan sesi çıkararak nefes versin.

Nefes egzersizi 2 1. 2. 3. 4. 5. 6. Çocuğunuz bir sandalyeye otursun ve arkasına yaslansın. Karnında ve göğsünde iki adet balon olduğunu düşünsün. Bir elini karnına diğerini göğsüne koysun. İlk olarak burnundan nefes alarak karnındaki balonu şişirsin. Daha sonra balonu serbest bıraksın (nefes versin). İkinci olarak göğsündeki balonu şişirsin ve daha sonra serbest bıraksın. Son olarak ise önce karnındaki sonra göğsündeki balonu şişirsin. İki balon da şiştikten sonra aynı anda balonları odaya serbest bıraksın (bu aşamada çocuk odada istediği gibi nefesini serbest bırakabilir. Oturduğu yerden, koşarak, yere yatarak vs. )

NELER YAPABİLİRİZ? • Bu süreçte çocuğunuza ara bilgiler verin. Kaygılandığı konu ile ilgili varsa yapabileceği fiziksel önlemleri öğretin (Hijyen kuralları, duyguları tanıma, nefes egzersizleri gibi). • Çocuğunuzun oyunlarına eşlik edin. Kaygılarını oyunlarına yansıtmalarına izin verin ve oyun aracılığıyla kaygısının üstesinden gelebilecek yolları beraber keşfedin (kaygısını somutlaştırıp bir oyuncağa yansıtması, daha sonra o oyuncağa kaygısı ile ilgili çözüm yolları bulması gibi). • Çocuğunuzun resim yapma aktivitesine eşlik edin.

NELER YAPABİLİRİZ? • Çocuğunuza kaygıya/korkuya çözüm yolları sunan hikayeler, masallar okuyun. • Okula devam edeceği süreç hakkında bilgilendirme yapın. Okuluna eskisi gibi düzenli olarak gideceği hakkında bilgi verin. • Okuldan döndüğü zaman çocuğunuz ile sohbet ederek kaygı durumunun ne düzeyde olduğunu anlamaya çalışın. Eğer kaygılı olduğunu fark ederseniz kaygısının nedenini (arkadaşlarından duyduğu şeyler, sizden ayrılmak gibi) öğrenmeye çalışın, nefes egzersizleri ile onu sakinleştirin. Daha sonra oyun, resim ya da hikayeler aracılığı ile kaygısını azaltmaya çalışın.

UNUTMAYIN! • Kaygı doğal bir duygudur. • Ve sizler kaygı ile beraber baş edebilirsiniz.