Konstytucja 3 maja Maja Komorowska Konstytucja 3 maja

Konstytucja 3 maja Maja Komorowska

Konstytucja 3 maja • Konstytucja 3 maja, właśc. Ustawa Rządowa z dnia 3 maja – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r. ) nowoczesną, spisaną konstytucją. • Uchwalona przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi, wprowadziła częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto.

Znaczenie Konstytucji dla Polski • Król Stanisław August opisał Konstytucję 3 Maja, według współczesnego mu zapisu, jako „opartą w głównej mierze na konstytucji Stanów Zjednoczonych, lecz bez błędów w niej zawartych, zaadaptowaną do warunków panujących w Polsce”. Rzeczywiście, w polskiej i amerykańskiej konstytucji widoczne są podobne wpływy oświeceniowe, jak np. myśl Monteskiusza o podziale i równowadze władzy pomiędzy organami – tak aby, według słów Konstytucji 3 Maja (artykuł V), „. . . całość państw, wolność obywatelska i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostały, trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w stanach zgromadzonych na ten koniec ustanowionych lub ustanowić się mających. . . ” – jak również idea powołania dwuizbowego parlamentu. Konstytucja przyznała władzę narodowi, aczkolwiek trudności budzi zdefiniowanie tego podmiotu. Ustrojo dawcy zabrakło konsekwencji, przemyślanej koncepcji i ostatecznie był w stanie klarownie zdefiniować narodu, mimo iż często się do niego odwoływał. Naród należy definiować w kontekście konkretnego postanowienia Ustawy, gdyż w tekście aktu znajdujemy trzy różne rozumienia narodu: 1. naród, jako wszyscy mieszkańcy państwa (wszyscy poddani), bez względu na przynależność stanową; 2. naród, jako naród polityczny – a więc konkretny stan, szlachta; 3. naród, jako zamożna część wszystkich mieszkańców państwa, która sprawuje władzę polityczną. W kontekście rozważań o suwerenie naród rozumieć trzeba właściwie jako szlachtę, i to „posesyjną”

Ważni bohaterowie związani z Konstytucją

Stanisław August Poniatowski Stanisław August, urodzony jako Stanisław Antoni Poniatowski herbu Ciołek – król Polski w latach 1764– 1795, ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ocena jego panowania pozostaje przedmiotem sporów.

Hugo Kołątaj Uczony, “projektant” Konstytucji 3 Maja, prawdopodobnie autor historycznego anonimu wzywającego do reform ustrojowych adresowanego do marszałka Małachowskiego, twórca tzw. Kuźnicy Kołłątajowskiej. Kawaler Orderu Orła Białego. Na zebraniu 23 lipca 1792 poparł decyzję króla Stanisława Augusta Poniatowskiego o jego przystąpieniu do konfederacji targowickiej, potem jednak walczył w insurekcji kościuszkowskiej.

Ignacy Potocki Wychowanek Collegium Nobilium w Warszawie, Marszałek nadworny litewski, członek KEN, przywódca stronnictwa patriotycznego, główny współtwórca reform, współautor Konstytucji 3 Maja oraz członek-założyciel Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Za działalność patriotyczną został odznaczony Orderem Orła Białego. Współautor dzieła: O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja.

Stanisław Małachowski Marszałek Sejmu i sejmowej konfederacji koronnej, poseł sandomierski 1788, który reprezentował na Sejmie Wielkim ziemie litewski. Referendarz wielki koronny. Zwolennik reform, brał udział w ścisłym spisku zorganizowanym przez Króla w celu przygotowania projektu Konstytucji.

Adam Kazimierz Czartoryski Komendant Szkoły Rycerskiej, członek Komisji Edukacji Narodowej. W latach 1788 -1792 poseł z Lublina na Sejm Czteroletni (Sejm Wielki), przywódca stronnictwa patriotycznego, członek założyciel Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej, kawaler Orderu Orła Białego.

Adam Naruszewicz Poeta, biskup smoleński, później łucki. Zwolennik reform, jeden z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej stronnictwa politycznego, powstałego 2 maja 1791, mającego przeprowadzić uchwalenie Konstytucji 3 Maja i dbać o nienaruszanie jej postanowień.

Dziękuję za uwagę Maja Komorowska źródło informacji; https: //pl. wikipedia. org/