GCa D CYMRU NGf L www gcadcymru org

GCa. D CYMRU NGf. L www. gcad-cymru. org. uk

DATBLYGIAD MEWN BABANOD GCa. D CYMRU NGf. L • Yn ystod y cyfnod yma mae datblygiad yn gyflym, gyda’r corff yn newid ac yn tyfu’n gyflym. • Datblygiad personol yn dechrau ar enedigaeth. • Rhan o’r corff sydd yn agos at yr ymenydd sydd yn datblygu gyntaf. • Bydd raddfa’r datblygiad yn newid o blentyn i blentyn. • Mae dilyniant datblygiad yn rhywbeth tebyg i bob plentyn. Yn ystod y flwyddyn gyntaf, gelwir plant dan un oed yn fabanod ac yn eu hail a’i trydedd flwyddyn gelwir yn blant bach. www. gcad-cymru. org. uk

GCa. D CYMRU NGf. L ANGHENION BABANOD Gwaith Trafod Mae gan fabanod anghenion sylfaenol, sydd yn cael ei rhoi gan rhywyn arall. Anghenion Corfforol Anghenion Emosiynol Anghenion Deallusol Anghenion Cymdeithasol www. gcad-cymru. org. uk

GWEITHGAREDD ANGHENION BABANOD GCa. D CYMRU NGf. L Map Meddwl Pwy sydd yn gallu cyflawni’r anghenion ac yn mha ffordd ? www. gcad-cymru. org. uk

GCa. D CYMRU NGf. L Trafodaeth dosbarth Sut ellir yr anghenion yma cael eu cyflawni ? CORFFOROL Cynhesrwydd Diet gytbwys Dillad Cwsg Amddiffyn Cariad a chysur DEALLUSOL Chwarae Teganau Profiadau Llyfr lluniau Delfryd ymddwyn EMOSIYNOL CYMDEITHASOL Cariad Datblygu trefn Agosau at ofalwr Cyfarfod pobl Anogaeth Chwerthin Chwarae gydag eraill Archwilio eu amgylchedd Gwerth Teledu Ymarferion Lloches www. gcad-cymru. org. uk

GCa. D CYMRU NGf. L NEWYDDANEDIG CYFARTALEDD NODWEDDION NEWYDDANEDIG Cyfartaledd pwysau 3. 5 kg Cyfartaledd hyd 50 cm Cyfartaledd maint pen 33 -35 cm Mae llawer i brofion yn cael ei gario allan ar faban newydd-anedig • Archwilio llwybr anadledd a thaflod y geg. • Asesu cyfradd curiad y galon, anadlu ar atgyrchau. • Gwiriwyd y glun – datgymaliad. • Cofnodi maint y pen ar pwysau. • Nodi sylw o liw'r croen – clefyd melyn. www. gcad-cymru. org. uk

GCa. D CYMRU NGf. L Babanod yn cael ei geni gyda nifer o atgyrchion. ATGYRCH - awtomatig, ymateb aflywodraethus i newid corfforol. • Atgyrch Gafael - bydd baban yn gafael mewn unrhyw eitem sydd yn cael ei roi yn ei law. • Atgyrch Gwreiddyn - baban yn troi ei ben tuag at gyffyrddiad. • Atgyrch Moro - pan wedi ei frawychu mae baban yn taflu ei ddwylo a’i freichiau allan ac yn tynnu yn ei ôl gyda bysedd wedi cyrlio. • Atgyrch cerdded – pan mae baban yn cael ei ddal gyda’i draed yn taro’r llawr bydd ei goesau yn gwneud symudiadau cerdded. Yn ystod y dair blynedd cyntaf mae babanod yn dechrau dysgu rheoli eu cyhyrau a’i symudiadau. www. gcad-cymru. org. uk

Gweithgaredd Dosbarth 1 GCa. D CYMRU NGf. L Gosodwch y symudiadau canlynol yn y tabl cywir SGILIAU ECHDDYGOL BRAS SGILIAU ECHDDYGOL MANWL 3 1 5 2 6 4 7 9 8 1 2 3 4 5 7 6 8 9 www. gcad-cymru. org. uk

Gweithgaredd Dosbarth 2 GCa. D CYMRU NGf. L Pa oedran mae’r sgiliau echdygol bras canlynol yn mynd i ymddangos? Sgiliau echddygol bras Codi’r pen pan yn gorwedd ar y stumog Oedran DANGOS ATEBION 3 mis Eistedd heb gynhaliaeth 6 mis Rhedeg 18 mis Medru reidio beic tair olwyn 2 / 3 oed Cerdded ar ben ei hun 15 mis www. gcad-cymru. org. uk

Gweithgaredd Dosbarth 3 GCa. D CYMRU NGf. L Pa oedran mae’r sgiliau echddygol manwl yn mynd i ymddangos? Sgiliau echddygol manwl Oedran DANGOS ATEBION Symud gwrthrychau o un llaw ’r llall. Medru gollwng gafael o degan trwy ei ollwng i’r llawr. 6 mis 9 mis Dal gwrthrychau bychain. 18 mis Medru dal pensil i ‘dynnu llun’. 18 mis Medru bwyta gan ddefnyddio llwy yn hyderus. 2 oed www. gcad-cymru. org. uk