5 kafli Flagsleg lagskipting Nnast srhver ttur lfi

5. kafli.

Félagsleg lagskipting �Nánast sérhver þáttur í lífi manna tengist stöðu þeirra í lagskiptingu það á við um greindarvísitölu atvinnuleysi ungbarnadauða menntagráðu fæðuval, heilsu, likurnar á því að lenda í fangelsi o. s. frv. �Munið eftir afstæðinni, þ. e. Lagskipting er síbreytileg.

Félagslegur hreyfanleiki �Möguleikar á að breyta stéttastöðu, þ. e. Að verða annarstaðar í stéttakerfinu en foreldrar. �Láréttur hreyfanleiki �Lóðréttur hreyfanleiki �Segir til um hversu opið stéttakerfið er.

Félgsleg lagsiptin �Grunnhugmyndirnar fjórar. 1. fél. lagskiptin einkennir allt samfélagið. 2. Fél. Lagskipting erfist – athugun því félagslegan hreyfanleika (láréttan/lóðréttan) og hlutvek stöðutákna 3. Fél. Lagskipting alls staðar til í öllum gerðum samfélaga. 4. Alls staðar til hugmyndafræði sem ver og réttlætir þá lagskiptinu sem ríkir í viðkomandi samfélagi.

Fél. lagsk. �Lokuð �Möguleikar á breytingum þ. e. Hreyfanleika svo sem engir – menn eru fastir í stöðu foreldra. �Innvernsl.

Lagskipting eftir aldri �-aldur skiptir fólki í hópa v börn v. Stríðsmenn (bara kk) v. Fullorðnir v. Aldraðir (einkum virðing sem fylgjir auknum aldri, þeir hafa þekkinguna og standa hæst forfeðrum)

þrælahald �Eign á fólki - fólk verður eins og hlutur og gengur kaupum og sölum. �Í dag einkum dekkt gagnvart börnum, foreldrar pantsetji (ekki að gefa það, láta annan hafa það) börn í vinnu vegna skulda.

Erfðastétt (ekki þrælahald) Indland-hindúismi �Hindúismi einkennist af ævafornri stéttaskiptingu. Æðistir eru brahamanar “virtu mennirnir” �Neðst eru hinir stéttlausu, þeir eru álitnir “óhreinir” svo menn í öðrum stéttum forðast að snerta þá. �Menn fæðast í þá stétt sem þeir tilheyra og hafa ekki möguleika til að breyta stöðu sinni. �Það sem ákveður hvaða stétt menn tilheyra er karmalögmálið sem er afleiðing af breytni þeirra í fyrrin lífum á sama hátt hefur atferli í þessu lífi áhrif í því næsta.

Hindúismi erfðastétt �Vinna tengist stétt �Siðir og venjur tengjast stéttastöðu �Samskipti milli stétta séð jafnvel bönnuð �(reyndar vaar þessi stéttaskipting afnumin með lögum en þátt fyrir það hefur hun haldiast nokkurnveginn óbreytt)

Fél lagskipting �Efri stétt �Miðstétt �Verkalýðsstétt. (Mörkin oft mjög óljós milli stétta – fljótandi lagskipting) �Æðstu framkv. Stjórar/embætti m. Virtustu listamenn �Þjónustustörf – hefur risið upp með iðnaði �Ófaglærð störf – hér hefur orðið mest fækkun.

Fátækt �Fátækt er fyrst og fremst skortur á mat, húsnæði fatnaði og lyfjum, en fátælt er líka “félagslegur klæðaburður” andleg armæða tilfinning um skipbrot og lága stöðu (lára björns. Félagsmálastj)

Skilgreiningar á fátælt �Skilgreiningar eru tvær – önnur er; �Afstæð fátækt – þegar viðkomandi getur ekki haldið uppi þeim lífsstanfard sem talin er eðlilegur í viðkomandi samfélagi �Hvað er eðlilegur lífsstandarn á íslandi ?

Hvaða hópar eiga rétt á opinberri framfærslu �Stjórnvöld hafa lögfest í lögum um almannatryggingar að hér á landi skuli vera velferðarkerfi sem styðja á þá sem ekki geta framfleytt sjálfum sé og fjölskyldum sinum, td. Fólk sem verður fyrir veikindum, örorku, atvinnuleysi eða vegna aldur. Þessir aðilar eiga rétt á framfærslu frá ríkinu.

Hin skilgreiningin á fátækt �Absolut (algild) fátækt - hefur ekki efni á brýnustu lífsnauðsynjum �Brýnustu lífsnauðsynjar eru þá fæði húsnði lágmarksgatnaður �Stundum er miðað við að einstaklingurinn hafi undir 2 dollurum á dag til að framfleyta sér á, jafnvel undir $1 (oftast verið að tala þá um 3 ja heims löndin)