ULUSLARARASI TCARET Uluslararas Ekonomi Uluslararas ticaret d ticaret

ULUSLARARASI TİCARET

Uluslararası Ekonomi • Uluslararası ticaret : dış ticaret, avantajları, kısıtlayıcı politikalar, 2. Dünya savaşı sonrası serbestleşme • Uluslararası finans : Dış ticaretin parasal yönü, ödemeler dengesi, döviz kuru

Ülkeler neden birbirleriyle ticaret yapar? • Ülkelerin kaynakları nitelik ve nicelik yönünden farklılıklar gösterir • Her ülke bazı malları nispeten ucuza üretebilir • Merkantalistler: • Mutlak Üstünlük Teorisi : Adam Smith • Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi: David Ricardo • Faktör donanımı teorisi: Heckscher-Ohlin

• Merkantalistler: Ülkenin gücü sahip olduğu altın ve gümüş rezervlerine bağlıdır. İhracat teşvik edilmeli, ithalar kısılmalı • Adam Smith: Serbest dış ticareti savunmuş, ithalat da serbest bırakılmalı • Mutlak üstünlük Teorisi: Hangi daha ucuza üretiyorsa o üretsin • Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi: Karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olan, düşük fırsat maliyetine sahip olan üretsin. • Faktör donanımı teorisi: Heckscher-Ohlin Kim daha çok üretim faktörlerine sahipse o üretsin Çok faktör: ucuz üretim Az faktör: pahalı üretim Örn: emek ve sermaye faktörleri

Örn: Bir işçinin üretebileceği ürün miktarları Buğday Kumaş Amerika 12 birim 6 Birim İngiltere 4 birim 5 birim

• Sermayesi bol ülke → sermaye yoğun teknoloji gerektiren malları üretsin • İşgücü bol ülke → ucuz işgücü→ emek yoğun teknoloji gerektiren malları üretsin • Birbirlerine satsınlar. • Daha fazla mal ve hizmet üretilir.

Dış ticaretin faydaları • Daha fazla rekabet: ucuz ve kaliteli mal – 1960 -1980 Türkiye, ithal ikamesine dayalı sanayileşme modeli, pahalı ve kalitesiz mal – 1980 sonrası, ihracata yönelik sanayileşme modeli, Türk sanayicileri ucuz ve kaliteli mal – Sovyetler Birliği, otarşi : kendine yeterli olma, kapitalist ülkelerle ticaret yapmaktan kaçınmıştır.

Dış ticaretin faydaları • Ölçek ekonomilerinden daha fazla yararlanma – Üretim ölçeği ↑→birim maliyet ↓ – Ticaret serbestleşmesi →büyük pazarlar→ ölçek ekonomileri • Daha Fazla mal ve hizmet çeşidi

Dış Ticareti kısıtlayıcı uygulamalar 1. Gümrük tarifeleri: İthal ve ihraç edilen mallar üzerine konan vergilerdir – Devlet kendine gelir sağlar, yerli üreticiyi korur, döviz giderlerini azaltır 2. İthalat Kotaları: Devlet ithal edilecek bazı mallar için miktar sınırı getirir 3. İthalat yasakları 4. Diğer kısıtlayıcı uygulamalar – Gönüllü ihracat kısıtlamaları, Amerika Japonya – Halk sağlığının korunması, AB, ithal ürünlere aşırı denetim

Dış ticaret kısıtlamaları lehinde ve aleyhinde görüşler • • Yeni doğan sanayi «bebek» sanayi gerekçesi Ulusal güvenlik gerekçesi: savunmada İstihdamın korunması: yapısal işsizlik Ödemeler Dengesindeki açıkların kapatılması

Dış ticaretin Serbestleştirilmesi • 1929 -1930 Büyük Ekonomik Kriz, korumacılık ve ithalat kısıtlamaları, kriz daha derinleşti • 2. Dünya savaşı sonrası dış ticareti serbestleştirme çabaları • GATT: Gümrük tarifeleri ve Ticaret genel anlaşması • WTO: Dünya Ticaret örgütü • Gümrük Birliği • Ortak Pazar • Ekonomik birlik : AB