TRKYEDE ve DNYADA RETMEN YETTRME Ders7 Do Dr

TÜRKİYE’DE ve DÜNYADA ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Ders-7 Doç. Dr. Bayram ÖZER

FRANSA

FRANSA Eğitim Sisteminin Amacı Fransa eğitim sisteminin temelini üç ilke oluşturur: - Laik eğitim (1882) - 16 yaşa kadar zorunlu eğitim (1959) - Parasız eğitim (1882) Eğitim ilk olarak 1789 yılında gerçekleştirilen Fransız İhtilali ile bir hak olarak görülmeye başlamıştır.

FRANSA Eğitim Sisteminin Amacı Fransa’da eğitimin amaçları 1989’da yaşanan eğitim hareketi ile şekillenmiştir. Buna göre; - Her öğrencinin kendi ile ilgili planları gerçekleştirmesine imkan sağlamak - Her öğrenciyi eğitime hazırlamak - Öğrencilerin yükseköğretime devam edebilecekleri şekilde eşit şartlarda eğitim almalarını sağlamak - Yeni Avrupalılık ve uluslararası işbirliği düşüncelerini öğrencilere aşılamak (Türkoğlu, 2020).

FRANSA Eğitim Sisteminin Amacı Kademelere göre eğitim amaçlarına bakıldığında: - Okul öncesi eğitimin amacı çocukların özerk olmalarını sağlamak ve ilköğretime onları hazırlamaktır. - İlköğretimin amacı hiçbir çocuğu geride bırakmadan ortak değerleri aktarmak ve eşit şartlarda gelişimlerine katkıda bulunmaktır. - Ortaöğretimin amacı öğrencilere dil kazanımı, bilimsel ve matematiksel kültür kazanımı, bilişim teknolojilerinin keşfi, insancıl kültür kazanımı, sosyal ve vatandaşlık becerileri çerçevesinde ortak bir temel oluşturmaktır. - Yükseköğretimin amacı ise mesleğe yönlendirmek ve tamamlayıcı birey yetiştirmektir (Eurydice, 2003; 2010, Akt. Balcı, 2018).

FRANSA Eğitim Sisteminin Yapılanması Fransa’da eğitim sistemi farklı dönemlerde farklı yapılara sahip olmuştur. Napolyon dönemine kadar merkezi olan sistem daha sonra kiliselerin eline geçmiş ve 1945 yılında Eğitim Bakanlığı oluşturularak devlet ve kilise ayrımı gözetilmiştir. Eğitimden ‘Eğitim Bakanlığı’ ve ‘Yükseköğretim ve Araştırma Bakanlığı’ sorumludur. Eğitim bakanı ve yükseköğretim ve araştırma bakanı kamu enstitülerinin denetiminden sorumludur.

FRANSA Eğitim Sisteminin Yapılanması Eğitim bakanı politika koyma, planlama ve yönetim ile ilgili konularda kurul ve komisyonlarla birlikte çalışmaktadır. Fransa’da eğitim bakanlığı dış idari bölgeler olan akademiler aracılığı ile eğitim politikalarını uygular. Eğitim sisteminde yer alan diğer örgütler ‘Mesleki Danışma Komisyonu, Okuma için Ulusal Gözlemevi, Yükseköğretim ve Araştırma Ulusal Konseyi, Okulda Başarı için Ulusal Yenilik Konseyi, Okulda Değerlendirme Yüksek Konseyi’ olarak sıralanabilir.

FRANSA Eğitim Sisteminin Yapılanması

FRANSA Öğretmen Yetiştirme Öğretmen yetiştirme sistemi 1800’lü yıllara dayanmaktadır. Öğretmen yetiştirme enstitüleri kurulmadan önce öğretmen adayları Öğretmen Okulları, Ulusal Öğretim Okulları ve Bölgesel Eğitim Merkezleri’nde yetişmekteydi. 1986 yılından itibaren hem ilköğretim hem de ortaöğretim için eğitim süresi 5 yıla çıkarılmıştır. 3 yıl temel ve teorik eğitimi alan öğretmen adayları 2 yıllık sürede ise bir sınav ile kurumlara atanarak yerinde eğitim almaktadır. Daha sonra öğretmen olarak görev yapabilirler.

FRANSA Öğretmen Yetiştirme Üniversite öğretmen yetiştirme enstitüleri ilköğretim ve ortaöğretim alanında çalışmak isteyen öğretmen adaylarına iki yıllık temel eğitim sunar. İlk yıl devlet öğretmenlik sınavına hazırlanılır. İkinci yıl ise öğretmenlik için gerekli bilgiler öğrenilir. İlk yıl sınavda başarılı olan öğretmen adayları ikinci yıl stajyer öğretmen olur ve aylık olarak belirli bir ücret alırlar (Topbaş, 2004).

FRANSA Öğretmen Yetiştirme Okulöncesi ve ilköğretim öğretmenleri aynı eğitimi alırlar. (3 yıl lisans + öğretmenlik enstitülerinde 1 -2 yıl) Öğretmen yetiştirme sisteminin temelinde teori ve uygulama bütünlüğü ve dengesi bulunmaktadır. Özel okullara öğretmen yetiştirilmesi ise Öğretmen Yetiştirme Enstitülerinin Dengi olan Özel Öğretmen Yetiştirme Merkezleri’nde yapılmaktadır.

FRANSA Öğretmen Yetiştirme Öğretmen eğitimi programlarının temel amacı Fransız eğitim geleneğine uygun, gelecek nesilleri en iyi şekilde hazırlayacak yenilikçi ve tutarlı bir girişim gerçekleştirmektir (Perrin-Naffakh, 1992; Akt. Balcı, 2018). Öğretmenlik seçkin bir meslek olarak görüldüğünden öğretmen yetiştiren okullara girmek de kolay değildir. Tüm öğretmenlerin hizmet içi eğitim sürecinde 36 saatlik kurslara gitmeleri zorunludur.

Yararlanılan Kaynaklar Balcı, A. (2018). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri. Ankara: Pegem Akademi Topbaş, E. (2004). Fransa’da öğretmen eğitimi: Öğretmen yetiştirme enstitüleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 67 -84. Türkoğlu, A. (2020). Karşılaştırmalı eğitim dünya ülkelerinden örneklerle. Ankara: Anı Yayıncılık