Ocsidau Metelau ac anfetelau OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3
- Slides: 8
Ocsidau Metelau ac anfetelau
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 CRYNODEB Na 2 O Mg. O Al 2 O 3 ymdoddbwynt /K 1548 3125 2345 bondio ïonig/cof cofalent adeiledd dellten enfawr moleciwl syml dosbarthiad basig amffoterig asidig hydoddedd mewn dŵr hydawdd iawn ychydig anhydawdd adweithio toddiant p. H 14 9 Si. O 2 1923 SO 2 200 3
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 PARATOI • metelau yn cynhyrchu ocsidau basig • anfetelau yn cynhyrchu ocsidau asidig • mae alwminiwm ocsid yn ocsid amffoterig (priodweddau asidig a basig) • mae gan ocsidau ïonig ymdoddbwyntiau uchel • mae ocsidau ïonig yn dargludo trydan yn eu ffurf tawdd • gellir paratoi’r rhan fwyaf o ocsidau drwy gyfuniad uniongyrchol (ac eithrio SO 3) 0 0 +2 -2 2 Mg(s) + O 2(n) ——> 2 Mg. O(s) 0 0 +3 -2 4 Al(s) + 3 O 2(n) ——> 2 Al 2 O 3(s) 0 0 +4 -2 S(s) + O 2(n) ——> SO 2(n)
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 PRIODWEDDAU Na 2 O • solid gwyn • dellten ïonig enfawr • hydawdd mewn dŵr i ffurfio hydoddiant alcali cryf (p. H = 13 -14) Na 2 O(s) + H 2 O(h) ——> 2 Na. OH(d) • adweithio gydag asidau i ffurfio halwynau – OCSID BASIG Na 2 O(s) + HCl(d) + Na ——> Na. Cl(d) + 2 - O H 2 O(h) + Na
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 PRIODWEDDAU Mg. O • solid gwyn • dellten ïonig enfawr • ychydig yn hydawdd mewn dŵr i ffurfio hydrocsid (p. H = 9) (Hydoddedd isel oherwydd dwysedd gwefr mwy y metel) Mg. O(s) + H 2 O(h) ——> Mg(OH)2(d) • adweithio gydag asidau i ffurfio halwynau – OCSID BASIG Mg. O(s) + 2 HCl(d) 2+ Mg ——> Mg. Cl 2(d) + 2 - O H 2 O(h)
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 PRIODWEDDAU Al 2 O 3 • dellten enfawr gydag ychydig o gymeriad cofalent • anhydawdd mewn dŵr • AMFFOTERIG; adweithio gydag asidau ac alcalïau i roi halwynau gydag asidau Al 2 O 3(s) + 6 HCl(d) ——> 2 Al. Cl 3(d) + 3 H 2 O(h) gydag alcalïau Al 2 O 3(s) + 2 Na. OH(d) + 3 H 2 O(h) ——> 2 Na. Al(OH)4(d) Nid oes rhaid dysgu’r hafaliadau yma
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 PRIODWEDDAU SO 2 • moleciwl cofalent syml O S O ONGLOG / CAM • hydawdd mewn dŵr • adweithio gyda dŵr i roi toddiant asidig gwan (p. H = 3) SO 2(n) + H 2 O(h) 2 H+(d) + SO 32 -(d) Nid oes rhaid dysgu’r hafaliad yma
OCSIDAU ELFENNAU CYFNOD 3 PRIODWEDDAU SO 3 • moleciwl cofalent syml O TRIGONOL S O PLANAR O • adweithio’n ffyrnig gyda dŵr i roi hydoddiant asidig cryf (p. H = 0)
