NANTAI NVERSTES MAKRO EKONOMI AIK EKONOMILERDE DENGE ktisadi

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ MAKRO EKONOMI AÇIK EKONOMILERDE DENGE İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

BP EĞRISININ EĞIMI • BP’nin pozitif eğimli olmasının nedeni, hâsıla (Y) artınca ithalatın (M) artması ve böylece net ihracatın (XN) azalması, net ihracattaki bu azalmanın sermaye hesabındaki artışla karşılanması için de yurtiçi faiz haddinin (i) artması gereğidir. • Genelde pozitif eğimli olduğu kabul edilen bu eğrinin eğimi, büyük ölçüde kısa dönemli yabancı sermaye akımlarının faiz oranına vereceği tepkiye bağlıdır. • Bu husus hesaba katıldığında, BP ödemeler dengesi eğrisinin eğimini belirleyen iki unsur vardır. 1 - Marjinal ithalat eğilimi (m) : m ne kadar yüksekse, BP o kadar dik olur. m ne kadar yüksek olursa, hasıladaki (Y) ↑ sonucu, ithalatta (M) meydana gelen ↑ ve böylece net ihracatta (XN) ortaya çıkan ↓ o kadar çok olur. Net ihracatta ortaya çıkan azalma ne kadar büyük olursa, sermaye hesabında ortaya çıkması gereken ↑ o kadar büyük ve dolayısıyla da faiz haddinde meydana gelen ↑ o kadar yüksek olur. 2 - Sermaye hareketlerinin iç ve dış faiz hadleri arasındaki farka olan duyarlılığıdır (k): Hasıladaki (Y) ↑ sonucu, net ihracatta (NX) ortaya çıkan ↓ veri iken, sermaye hareketleri faiz farkına ne kadar duyarlı ise, net ihracattaki ↓ sermaye hesabındaki ↑ dengelemek için faiz haddinde meydana gelmesi gereken ↑ o kadar düşük ve dolayısıyla da BP Eğrisi o kadar yatık olur. Sermaye hareketlerinin faiz farkına duyarlılığı çok yüksek olduğunda ise (k = ∞), BP Eğrisi yatay eksene paralel olur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

AÇIK EKONOMIDE GENEL DENGE • Ekonomide genel denge iç denge (IS=LM) ve dış dengenin (BP) birlikte sağlandığı durumu ifade eder. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ESNEK KUR VE TAM SERMAYE HAREKETLILIĞINDE MALIYE POLITIKASI • Mali genişleme IS 1’i IS 2’ye kaydırı. Geçici iç denge E 1 noktasında oluşur. Burada yurtiçi faiz oranı dünya faiz oranından yüksek olup ödemeler bilançosu fazla vermektedir. Buna bağlı olarak döviz kuru düşer ve net ihracat azalır. IS sola kayarak nihai denge tekrar E 1 noktasında sağlanır. Sonuçta mali genişleme ne gelir düzeyi ne de faiz oranını etkileyememektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ESNEK KUR VE TAM SERMAYE HAREKETLILIĞINDE PARA POLITIKASI • Parasal genişleme LM 1 eğrisini sağa LM 2’ye kaydırır. E 2 noktasında iç denge sağlanmasına ragmen yurtiçi faiz oranı dünya faiz oranının altında olup, ödemeler bilançosu açık vermektedir. Bu durum döviz kurunu yükseltir ve rekabet gücümüz artar. Net ihracat artışı ile IS sağa IS 2’ye kayar. Bu süreçte nihai denge E 3 noktasında daha yüksek bir gelir düzeyi ve eski faiz oranında sağlanır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KAYNAKLAR • Prof. Dr. Kemal Yıldırım, Prof. Dr. Murat Taşdemir, Dr. Doğan Kahraman, Makro Ekonomi, Seçkin Yayıncılık, 2016, İstanbul. • N. Gregory Mankiw, Makro Ekonomi, Elif Yayınevi Yayınları, 2010, Ankara. • M. Merih Paya, Makro İktisat, Türkmen Kitabevi, 2013, İstanbul. • Erdal M. Ünsal, Makro İktisati İmaj Yayıncılık, 2014, Ankara. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©